1.13.Temalar (Ana Konular)

1.13.1.Beslenme temasının alt konuları


“Beslenme” kategorisindeki yazıların alt konularına bakıldığında bunların yaklaşık yarısının (f=3.332; %45,2) “Genel bilgi ya da tanıtıcı, bilgilendirici anlatımlar” türünde yazılar olduğu anlaşılmaktadır. Yine yazıların yaklaşık yarısı (f=3.305; %44,9) “Besinlerin faydası/Faydalı besinler”i konu almaktadır. “Dengeli/Sağlıklı beslenme”, “Beslenme/Diyet”, “Dengesiz/Sağlıksız beslenme/Zararlı besinler” ise bu kategoride öne çıkan diğer alt konu başlıkları olmuştur.


Tablo 115. Beslenme Temasının Alt Konuları

Frekans
%
Genel bilgi (Tanıtıcı, bilgilendirici anlatımlar)
3.332
45,2
Besinlerin faydası, Faydalı besinler
3.305
44,9
Dengeli beslenme, Sağlıklı beslenme
1.941
26,3
Beslenme/Diyet
1.055
14,3
Dengesiz, Sağlıksız beslenme, Zararlı besinler
1.037
14,1
Obezite
791
10,7
Bilimsel araştırma bulguları
729
9,9
Gıdaların üretimi, güvenliği
646
8,8
Ramazan'da beslenme
358
4,9
Teşhis/Tedavi
280
3,8
Kampanya / Etkinlik / Tanıtım / Faaliyetler
267
3,6
Beslenme bozuklukları, sorunları
193
2,6
Gebelikte beslenme, Hamilelikte beslenme
157
2,1
Hukuk, mevzuat, yasa, yönetmelik ve yeni düzenlemeler
152
2,1
GDO’lu ürünler
140
1,9
Ekonomik, finansal boyutlar, yatırımlar, pazarlama faaliyetleri
86
1,2
Diğer
445
6
N
7.367


Yayım türü ile alt konular karşılaştırıldığında, en önemli ilk beş alt konunun gazete, gazete eki, dergi ve eklerindeki oranlarına ilişkin sıralamanın değişmediği anlaşılmaktadır. Bir diğer ifadeyle “Genel bilgi ya da tanıtıcı, bilgilendirici anlatımlar”, “Besinlerin faydası/Faydalı besinler”, “Dengeli/Sağlıklı beslenme”, “Beslenme/Diyet”, “Dengesiz/Sağlıksız beslenme/Zararlı besinler” alt konuları tüm yayınlarda küçük farklılıklarla en çok işlenen konular olmuştur.

Ayrıca belirtmek gerekirse, dergi ve eklerinde “Beslenme/Diyet” (%27,3) alt konusunu diğer yayın türlerinden çok daha fazla işlediği, ancak “Dengesiz/Sağlıksız beslenme/Zararlı besinler” (%7,1) alt konusunu ise daha az işlediği göze çarpmaktadır. Gazetelerde ise “Beslenme/Diyet” (%11,2) alt konusu diğer yayın türlerinden daha az işlenirken, “Bilimsel araştırma bulguları” ve “Gıdaların üretimi ve güvenliği” alt konularının da daha çok işlendiği söylenebilir.

Yayımların dağıtıldıkları bölge ile beslenme konusundaki alt konulara bakıldığında, ilk üç konuya ilişkin sıralamanın değişmediği görülmektedir. Ancak dördüncü sıraya yerel gazetelerde “Dengesiz/Sağlıksız beslenme/Zararlı besinler” (%15,1) alt konusu yükselmekte, ardından ise “Obezite” (%11) alt konusu gelmektedir. Yaygın ve bölgesel gazeteler listede verilen alt konu sıralamasını korumuştur.



Tablo 116. Beslenme Temasının Alt Konuları ile Yayın Türü ve Yayın Niteliği Karşılaştırması
 % (Sütun)
Gazete
Gazete EK
Dergi ve eki
Yaygın
Yerel
Bölgesel
Genel bilgi (Tanıtıcı, bilgilendirici anlatımlar)
44,8
46,5
46,7
43,4
46,9
46
Besinlerin faydası, Faydalı besinler
45,2
46,1
40,6
47,9
43,4
36
Dengeli beslenme, Sağlıklı beslenme
24,9
30,4
31
24,4
27,9
29
Beslenme/Diyet
11,2
21,7
27,3
17,1
10,8
17
Dengesiz, Sağlıksız beslenme, Zararlı besinler
15,1
13,5
7,1
12,9
15,1
15
Obezite
11,1
9,1
10,2
10,5
11
11
Bilimsel araştırma bulguları
10,7
6,6
8,7
10,3
9,9
7,7
Gıdaların üretimi, güvenliği
9,5
5,1
8,9
7
10,3
11
Ramazan'da beslenme
5,1
5,8
1,4
3,6
6
5,8
Teşhis/Tedavi
4
2,8
4,2
3,8
4
3,1
Kampanya / Etkinlik / Tanıtım / Faaliyetler
3,7
2,9
4
2,6
4,3
5,7
Beslenme bozuklukları, sorunları
2,7
2,5
1,9
2,5
3
1,4
Gebelikte beslenme, Hamilelikte beslenme
2
1,9
3,2
2
2,1
2,9
Hukuk, mevzuat, yasa, yönetmelik ve yeni düzenlemeler
2,3
1
1,7
1,9
2,4
1,5
GDO’lu ürünler
2
0,7
3,3
2,1
1,7
1,7
Ekonomik, finansal boyutlar, yatırımlar, pazarlama faaliyetleri
1,1
1,1
2,1
1
1,2
1,8
Diğer
5,9
4,1
10,2
5,5
6,4
6,2
N
5.533
1.112
722
3.404
3.311
652

 Beslenme kategorisindeki alt konular, yazı türü bağlamında en sık haberlerde (f=5.518) işlenmiştir. Haberleri sırasıyla “Köşe/ Köşe yazısı” (f=892), “Ansiklopedik bilgilendirici not” (f=666) izlemiştir.
Haberlerde en çok “Genel bilgi ya da tanıtıcı, bilgilendirici anlatımlar” (%44,5), “Besinlerin faydası/Faydalı besinler” (%41,3) ve “Dengeli/Sağlıklı beslenme” (%25,9) alt konularının işlendiği belirlenmiştir.
Köşe ya da köşe yazılarının yarıdan fazlasını “Genel bilgi ya da tanıtıcı, bilgilendirici anlatımlar” (%50,2) olurken, bu konuyu “Besinlerin faydası/Faydalı besinler” (%44,6) ve “Dengeli/Sağlıklı beslenme” (%32,8) alt konuları izlemiştir.

“Yazı dizisi” türünde en çok işlenen alt konu sıralamasında ilk sırayı “Besinlerin faydası/Faydalı besinler” (%53,6) almıştır. İkinci sırada “Beslenme/Diyet” (%35,7), üçüncü sırada ise aynı yüzdeyle “Genel bilgi ya da tanıtıcı, bilgilendirici anlatımlar” ve “Dengeli/Sağlıklı beslenme” (%32,1) alt konuları yer almıştır.
“Ansiklopedik bilgilendirici not” türündeki yazılarda da ilk sırayı, büyük bir farkla “Besinlerin faydası/Faydalı besinler” (%80,2) almıştır. İkinci sırada “Genel bilgi ya da tanıtıcı, bilgilendirici anlatımlar” (%49,7), üçüncü sırada ise “Dengeli/Sağlıklı beslenme” (%18,2) alt konuları yer almıştır. Bu yayın türünde özellikle “Besinlerin faydası/Faydalı besinler” alt konusunun diğer yayın türlerinin neredeyse iki katı çıkması tüm oranları değiştirmiştir.

“Söyleşi” türü yazılarda da genelden farklılaşma görülmüştür. Bu yazılarda en çok işlenen alt konu “Dengeli/Sağlıklı beslenme” (%41,8) olurken, onu, “Genel bilgi ya da tanıtıcı, bilgilendirici anlatımlar” (%39,6) ve “Beslenme/Diyet” (%31,9) konuları izlemiştir.

Akademik bilimsel makalelerde ise ilk sırayı, diğer tüm yayın türlerinden çok farklı bir konu ve oranda “Gıdaların üretimi ve güvenliği” (%72,7) almıştır. “Genel bilgi ya da tanıtıcı, bilgilendirici anlatımlar” (%63,6) ise bu yazı türünde en sık işlenen ikinci alt konu olmuştur. Daha önce diğer yazı türlerinden hiç değinilmediği kadar değinilen “GDO’lu ürünler” ve “Bilimsel araştırma bulguları” akademik bilimsel makalelerde öne çıkan diğer alt konular olmuştur.

Kimi yazı türlerinde kimi alt konulara hiç değinilmediği görülmüştür. “Yazı dizisi” türünde “Ramazan’da beslenme”, “Kampanya/Etkinlik/tanıtım/Faaliyetler”, “Hukuk, Mevzuat, Yasa, Yönetmelik ve Yeni Düzenlemeler”, “GDO’lu ürünler” ve “Ekonomik, finansal boyutlar, yatırımlar, pazarlama faaliyetler” konularına hiç değinilmemiştir. “Ansiklopedik bilgilendirici not” türündeki yazılarda ise “Kampanya/Etkinlik/Tanıtım/Faaliyetler”, “Hukuk, Mevzuat, Yasa, Yönetmelik ve Yeni Düzenlemeler” ve “Ekonomik, finansal boyutlar, yatırımlar, pazarlama faaliyetler” konularında herhangi bir yazıya rastlanmamıştır. Akademik bilimsel makaleler bu anlamda bir hayli farklılık göstermiştir. Bu yazı türünde “Besinlerin faydası/Faydalı besinler”, “Dengeli/Sağlıklı beslenme”, “Beslenme/Diyet”, “Dengesiz/Sağlıksız beslenme/Zararlı besinler”, “Obezite”, “Ramazan’da beslenme”, “Teşhis tedavi”, “Kampanya/Etkinlik/Tanıtım/Faaliyetler”, “Gebelikte beslenme, Hamilelikte beslenme” alt konularında herhangi bir yazı yayınlanmamıştır. Görüldüğü gibi akademik bilimsel makaleler, diğer yazı türleri içinde konu çeşitliliği anlamında en az konuya yer veren kategori olmuştur.

Tablo 117. Beslenme Temasının Alt Konuları ile Yazı Türü Karşılaştırması
 % (Sütun)
Haber
Köşe, köşe yazısı
Yazı dizisi
Ansiklopedik bilgi, not
Söyleşi/ Röportaj
Soru cevap köşe yazısı
Akademik, bilimsel makale
Genel bilgi (Tanıtıcı, bilgilendirici anlatımlar)
44,5
50,2
32,1
49,7
39,6
28,6
63,6
Besinlerin faydası, Faydalı besinler
41,3
44,6
53,6
80,2
17,6
33,3

Dengeli beslenme, Sağlıklı beslenme
25,9
32,8
32,1
18,2
41,8
29,5

Beslenme/Diyet
12,3
24,3
35,7
11
31,9
23,8

Dengesiz, Sağlıksız beslenme, Zararlı besinler
15,7
12,9
9,5
4,2
6,6
10,5

Obezite
12,3
8,4
10,7
1,8
7,7
9,5

Bilimsel araştırma bulguları
11,9
5
3,6
2,7
1,1
4,8
18,2
Gıdaların üretimi, güvenliği
10,0
6,4
1,2
1,5
14,3
3,8
72,7
Ramazan'da beslenme
5,6
3,6

1,4
2,2
5,7

Teşhis/Tedavi
3,7
3,6
3,6
5,4
3,3
1,9

Kampanya / Etkinlik / Tanıtım / Faaliyetler
4,6
1


2,2


Beslenme bozuklukları, sorunları
2,8
2,2
3,6
0,8
2,2
5,7
9,1
Gebelikte beslenme, Hamilelikte beslenme
2,2
1,3
4,8
1,8
4,4
1,9

Hukuk, mevzuat, yasa, yönetmelik ve yeni düzenlemeler
2,4
1,6


2,2
1
9,1
GDO’lu ürünler
1,7
4

0,2
6,6

18,2
Ekonomik, finansal boyutlar, yatırımlar, pazarlama faaliyetler
1,4
0,8


3,3

9,1
Diğer
6,2
7,1
4,8
3,1
12,1
3,8
9,1
N
5.518
892
84
666
91
105
11


Beslenme kategorisindeki alt konuların metin üslubuna bakıldığında, “Bilgilendirici” üsluba sahip yazıların (f=7.280) sayıca üstünlüğünün de etkisiyle konu sıralamasının frekans tablosundaki sıralamayla aynı olduğu görülmektedir. “Eleştirel” üsluba sahip yazıların %49,8’inde (f=275) “Genel bilgi ya da tanıtıcı, bilgilendirici anlatımlar” dikkati çekmektedir. Bu üslupta yazılmış yazılarda ikinci önemli oranda işlenen konu “Gıdaların üretimi ve güvenliği”dir (%44,4). Ayrıca “Eleştirel” üsluba sahip yazıların yaklaşık dörtte birinde de “Hukuk, Mevzuat, Yasa, Yönetmelik ve Yeni Düzenlemeler” konu edilmiştir. “Takdir edici/Övücü” üsluba sahip yazıların (f=96) yarısında faydalı besinler ele alınmaktadır (%50). Umut verici üsluba sahip yazıların (f=74) ise yarıdan fazlası bu konuya ayrılmıştır (%56,8). Umut verici üsluba sahip yazılar arasında “Bilimsel araştırma bulguları”nın oranı %27’dir. “Uyarıcı” üsluba sahip yazılarda (f=1.672) “Genel bilgi ya da tanıtıcı, bilgilendirici anlatımlar” (%49,5), “Dengeli/Sağlıklı beslenme” (%30), sırayı “Besinlerin faydası/Faydalı besinler” (%24,5) şeklindeki konu sıralamasını %24,7’lik oranla “Dengesiz/Sağlıksız beslenme/Zararlı besinler” konusu takip etmektedir. Tavsiye öneri getiren üsluba sahip yazılarda (f=3938) da ilk üç konuya ilişkin oranlar sıralamayı değiştirmezken, “Beslenme/Diyet” konusu dördüncü sıraya yükselmiştir (%18,2). “Reklam” üslubuna sahip yazılarda (f=257) da ilk üç konu sırası aynıdır. Dördüncü sırada yine “Beslenme/Diyet” konusu gelmektedir (%21). Beşinci sıraya “Kampanya/Etkinlik/Tanıtım/ Faaliyetler” kategorisi yükselmiştir ve bu konudaki yazılar arasında en yüksek oran bu üslup kategorisinde görülmektedir (%12,1). “Reklam” üslubuna sahip yazıların %6’sında ise “Ekonomik, finansal boyutlar, yatırımlar, pazarlama faaliyetler”in konu edildiği ayrıca belirtilmelidir.