TÜRKİYE’DE SAĞLIK KONULU YAYINCILIK İLKELERİNİN BELİRLENMESİ: Kaynak, İleti ve Hedef Kitle Bağlamında Sağlık Konulu Yayınların Analizi
Proje Yöneticisi : Prof. Dr. Erkan YÜKSEL
Araştırmacılar : Prof. Dr. Ahmet Yalçın KAYA, Prof. Dr. Abdullah KOÇAK, Yrd. Doç. Dr. Sinan AYDIN
Proje Yöneticisi : Prof. Dr. Erkan YÜKSEL
Araştırmacılar : Prof. Dr. Ahmet Yalçın KAYA, Prof. Dr. Abdullah KOÇAK, Yrd. Doç. Dr. Sinan AYDIN
Bu çalışma TÜBİTAK tarafından kabul edilen 109 K 534 nolu proje ve Anadolu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonunca kabul edilen 1000 E 38 nolu proje kapsamında desteklenmiştir.
ÖZET
"TÜRKİYE’DE SAĞLIK KONULU YAYINCILIK İLKELERİNİN BELİRLENMESİ: Kaynak, İleti ve Hedef Kitle Bağlamında Sağlık Konulu Yayınların Analizi" başlıklı bu çalışmada günümüz Türkiye’sindeki sağlık
konulu yayıncılık; kaynak kişiler (sağlık ve medya profesyonelleri), medya
içerikleri ve hedef kitle boyutlarıyla irdelenerek, bu yayınlara ilişkin olumlu
ve olumsuz yönler ortaya konulmuş, olması gereken ya da ideal olarak görülen
sağlık konulu yayıncılığa ilişkin belli başlı kanaat, ilke ve kurallar tanımlanmıştır.
Çalışmada literatür taramasının ardından, uygulama boyutunda,
öncelikle sağlık konulu yayınlar ekseninde gerçekleşen iletişimin “kaynak”
kişileri konumundaki medya profesyonelleri ve sağlık uzmanlarıyla yarı
yapılandırılmış görüşmelerde bulunulmuştur. Toplam 150 kişiyle gerçekleştirilen
görüşmelerin içerik analizine dayalı bulguları bir çalıştayda ele alınarak
tartışılmıştır.
İkinci aşamada ise sağlık konulu medya içerikleri 1 Ocak – 31
Aralık 2010 tarihleri arasında Türkiye’de yayın yapan 1.781 basın organı, 52
televizyon kanalı ve 551 İnternet portalında her dört günde bir yapılan yayın
içerikleri örneklem alınarak, içerik analizi uygulamasına konu edilmiştir.
Üçüncü aşamada da sağlık konulu yayınların hedef kitlesi
konumundaki kamuoyuna yönelik araştırma gerçekleştirilerek, bu yayınların nasıl
algılandığı ve değerlendirildiği belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla 33 ilde;
142 mahalle ve köyde 2.556 hanelik örneklemde 2.503 hanede 2.503 kişiyle yüz
yüze görüşme gerçekleştirilmiştir. Ardından anket bulgularının yorumlanması
aşamasında değerlendirilmek üzere 7 ilde 45 kadın ve 30 erkekle yüz yüze
görüşmeler yapılarak anket sorularına ilişkin daha detaylı bilgilere
erişilmiştir. Daha sonra da ankete ilişkin rapor, gerçekleştirilen ikinci
çalıştayda tartışılmıştır.
Bulgular bir araya getirildiğinde ortaya çıkan genel tablo,
literatürdeki araştırma bulguları ve açıklamaların ışığında, günümüzde sağlık
konulu yayıncılığın geldiği noktanın belirlenmesi anlamında, medya
içeriklerinin durumunu, bu içeriklere yönelik sağlık ve medya
profesyonellerinin görüş ve deneyimlerini, halkın bu içeriklerle ilgili
düşünce, tutum ve uygulamaları ile tüm kesimlerin ne yapılması ve nasıl olması
gerektiğine ilişkin kanaat ve beklentileri ortaya koymuştur.
Anahtar Kelimeler: Medya, Gazetecilik, Sağlık
Haberciliği, Sağlık Konulu Yayıncılık, Etik, Toplumsal Sorumluluk, Sağlık,
Koruyucu Hekimlik, Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesi, Sağlık İletişimi.