|
% (Sütun)
|
Sağlık görevlisi/Tıp
doktoru
|
Sivil Toplum Örgütü
Temsilcileri (Sağlık alanındaki)
|
Sağlık Bakanı / Sağlık
Bakanlığı / Bakanlık Yetkilisi
|
İl Sağlık Müdürlüğü
Temsilcisi
|
Hastanın Kendisi
|
Yerel Yönetim Temsilcisi
|
Hasta Yakını
|
|
Beslenme
|
17,6
|
9,2
|
7,1
|
10,6
|
2,2
|
5,6
|
1,0
|
|
İç hastalıkları / Genel cerrahi
|
21,7
|
13,4
|
7,9
|
11,6
|
30,5
|
7,8
|
26,3
|
|
Onkoloji / Kanser
|
11,8
|
13,1
|
8,5
|
8,4
|
12,3
|
11,3
|
9,9
|
|
Sağlık Kurumları, Hastaneler, Sağlık Ocakları vb.
|
10,4
|
11,3
|
12,5
|
22,0
|
9,0
|
28,8
|
6,4
|
|
Kardiyoloji / Kalp Damar Cerrahisi
|
13,2
|
5,8
|
2,3
|
5,3
|
13,9
|
5,0
|
10,7
|
|
Hasta ve Yakınlarının Sorunları
|
4,7
|
5,3
|
3,9
|
6,5
|
52,6
|
10,2
|
66,4
|
|
Sağlık Çalışanları ve Sorunları
|
3,9
|
27,3
|
20,0
|
11,3
|
6,6
|
3,1
|
8,9
|
|
Güzellik, Bakım, Zayıflama, S. Yaşam
|
8,5
|
2,2
|
3,1
|
1,9
|
3,2
|
5,5
|
,8
|
|
Sağlık Bakanlığı
|
1,7
|
12,3
|
45,2
|
13,2
|
1,4
|
5,7
|
2,0
|
|
Kadın Hastalıkları ve Doğum
|
8,8
|
4,4
|
4,6
|
4,5
|
7,1
|
1,9
|
8,9
|
|
Eczane / Farmakoloji / İlaç Sektörü
|
1,9
|
6,5
|
9,2
|
,8
|
,7
|
1,9
|
,8
|
|
Ruh Sağlığı
|
7,0
|
4,0
|
,4
|
1,5
|
1,6
|
1,4
|
2,2
|
|
Çocuk Sağlığı
|
8,1
|
2,6
|
3,0
|
4,5
|
,6
|
3,4
|
2,6
|
|
Nöroloji / Beyin ve Sinir Cerrahisi
|
4,9
|
1,5
|
1,7
|
1,6
|
6,5
|
,3
|
7,3
|
|
Madde Bağımlılığı
|
4,1
|
5,1
|
5,1
|
5,6
|
3,4
|
3,5
|
1,5
|
|
Üroloji
|
5,4
|
3,8
|
1,4
|
1,4
|
13,8
|
1,5
|
10,2
|
|
Acil Tıp
|
3,6
|
1,6
|
6,9
|
8,6
|
2,8
|
3,1
|
3,8
|
|
Bebek Bakımı ve Sağlığı
|
5,1
|
1,3
|
1,7
|
5,6
|
,9
|
,4
|
6,7
|
|
KBB (Kulak, Burun, Boğaz)
|
5,2
|
,5
|
,9
|
2,7
|
,9
|
,9
|
1,0
|
|
Çevre ve Sağlık
|
1,9
|
1,0
|
,8
|
2,5
|
,3
|
11,6
|
1,0
|
|
Alternatif / Tamamlayıcı Tıp
|
1,7
|
,7
|
1,3
|
,1
|
2,0
|
2,2
|
,4
|
|
Diğer
|
34,4
|
32,3
|
34,7
|
36,6
|
45,1
|
47,9
|
45,3
|
|
N
|
13.124
|
2.184
|
1.661
|
1.457
|
1.172
|
1.160
|
1.063
|
Dil ve anlatım yapısı ile yazıların teması
karşılaştırıldığında, “Halk dili-Anlaşılır” bulunan yazılara ilişkin
sıralamanın genel dağılımdan çok da farklılaşmadığı görülmektedir. “Beslenme”
(%18,7) başta olmak üzere “İç hastalıkları / Genel cerrahi” (%16,6) ve
“Onkoloji/Kanser” (%12,4) konulu yazılar “Halk dili-Anlaşılır” bulunmada ilk üç
sırada yer almıştır. “Sağlık kurumları, hastaneler ve sağlık ocakları” ilişkin
anlatımların (%10,1); “Güzellik/ Bakım/ Zayıflama/ Sağlıklı Yaşam”
anlatımlardan (%8,5) daha fazla oranda anlaşılır olması dikkat çekici olarak
değerlendirilmiştir.
Teknik bilimsel dil kategorisinde yer alan ilk tema, “İç
hastalıkları / Genel cerrahi” (%21,6) olmuştur. İkinci sırada beslenme (%18,3),
üçüncü sırada “Onkoloji/Kanser” (%17,9) ise gelmektedir. Daha alt sıralarda
bakıldığında ise kadın hastalıkları ve doğum, nöroloji, üroloji, deri
hastalıkları, fizik tedavi ile kulak, burun, boğaz kategorilerindeki oranların
yüksek bulunduğu söylenebilir. Bu noktada “Güzellik/ Bakım/ Zayıflama/ Sağlıklı
Yaşam” temasının %10,1 oranında teknik, bilimsel olarak ifade edilmesi, %8,5
oranında “Halk dili-Anlaşılır” bulunması sonucu doğrular nitelikte kabul
edilebilir.
“Duygusal” anlatımların en çok “Hasta ve yakınlarının
sorunları” (%58,3), “İç hastalıkları / Genel cerrahi” (%26,8) ve
“Onkoloji/Kanser” (%16,5) kategorileri bağlamında dikkati çektiği
anlaşılmaktadır. Yapılan incelemede “Hasta ve yakınlarının sorunları”
konularında “Duygusal” bir anlatım kullanılmışken, “Sağlık çalışanları ve
sorunları” (%5,9) konularında aynı “Duygusal” anlatımın yapılmadığı
saptanmıştır.
“Hasta ve
yakınlarının sorunları” (%45,5), “İç hastalıkları / Genel cerrahi” (%24,4) ve
“Kardiyoloji/Kalp Damar Cerrahisi” (%13,5) temalarının “Öyküleyici” bir
anlatımla verildiği saptanmıştır. Bu noktada “Sağlık çalışanları ve Sorunları”
(%10,3) temalı yazıların “Öyküleyici” anlatımla verilmesi olması ilgi çekici
olarak değerlendirilmiştir.
“Örnekleyici” anlatım bağlamında “Beslenme” teması öne
çıkmaktadır (%37,4). En sık başvurulan “Örnekleyici” anlatımda, ikinci sırada
ise “İç hastalıkları / Genel cerrahi” (%22,7) teması gelmektedir. Ayrıca “Güzellik/
Bakım/ Zayıflama/ Sağlıklı Yaşam” temasında da bu anlatım daha fazla
kullanılmıştır (%16,8). “Örnekleyici” anlatım bağlamında “Ruh sağlığı”, “Kadın
hastalıkları ve doğum” ve “Çocuk sağlığı” temaları öne çıkmaları açısından
dikkat çekmektedir.
|
% (Sütun)
|
Halk Dili-Anlaşılır
|
Teknik -Bilimsel
|
Duygusal
|
Öyküleyici
|
Örnekleyici
|
|
Beslenme
|
18,7
|
18,3
|
2,5
|
6,2
|
37,4
|
|
İç hastalıkları / Genel cerrahi
|
16,6
|
21,6
|
26,8
|
24,4
|
22,7
|
|
Onkoloji / Kanser
|
12,4
|
17,9
|
16,5
|
12,6
|
13,7
|
|
Kardiyoloji / Kalp Damar Cerrahisi
|
10,3
|
13,5
|
8,8
|
13,5
|
13,9
|
|
Güzellik, Bakım, Zayıflama, Sağlıklı Yaşam
|
8,5
|
10,1
|
0,8
|
3,6
|
16,8
|
|
Sağlık Kurumları, Hastaneler, Sağlık Ocakları vb.
|
10,1
|
4,3
|
6,4
|
8,7
|
3,5
|
|
Hasta ve Yakınlarının Sorunları
|
6,6
|
2
|
58,3
|
45,5
|
1,7
|
|
Kadın Hastalıkları ve Doğum
|
6,4
|
11,9
|
5,9
|
7,3
|
6,9
|
|
Sağlık Çalışanları ve Sorunları
|
7,2
|
1,7
|
5,2
|
10,3
|
2,8
|
|
Ruh Sağlığı
|
5,6
|
6,7
|
2,6
|
4,1
|
8,8
|
|
Sağlık Bakanlığı
|
6,6
|
2,3
|
1,6
|
2,8
|
3,6
|
|
Eczane / Farmakoloji / İlaç Sektörü
|
5,5
|
5,5
|
0,7
|
1,8
|
3,5
|
|
Çocuk Sağlığı
|
5
|
5,1
|
1,8
|
2,6
|
6
|
|
Nöroloji / Beyin ve Sinir Cerrahisi
|
4
|
6,4
|
7,5
|
6,8
|
5,1
|
|
Üroloji
|
3,7
|
5,6
|
8,7
|
7,3
|
4,6
|
|
Madde Bağımlılığı
|
3,7
|
2,3
|
2,1
|
3,1
|
4
|
|
Bebek Bakımı ve Sağlığı
|
3,3
|
4,1
|
4,1
|
4,2
|
4
|
|
Acil Tıp
|
3,5
|
1,7
|
4,9
|
6,2
|
3,4
|
|
KBB (Kulak, Burun, Boğaz)
|
3,2
|
4,3
|
0,8
|
1,5
|
4,7
|
|
Alternatif / Tamamlayıcı Tıp
|
2,9
|
3
|
0,8
|
2,2
|
5,6
|
|
Diğer
|
37,9
|
44,2
|
44,9
|
45,7
|
35,1
|
|
N
|
38.983
|
4.792
|
612
|
1.745
|
3.835
|
Temalar bazında metin üsluplarına bakıldığında, “Bilgilendirici”
anlatımların en fazla yer verildiği temanın “Beslenme” olduğu görülmüştür. Bu
üsluptaki yazıların %18,6’sının “Beslenme” kategorisinde bulunduğu
anlaşılmaktadır. Tüm üslup türleri içinde “Bilgilendirici” anlatım en çok
kullanılan (f= 38,983) üslup olduğu için temaların dağılımına ilişkin genel
sıralamanın bu anlamda değişmediği görülmektedir.
“Eleştirel” anlatımlar kategorisinde en çok işlenen tema,
“Sağlık çalışanları ve sorunları” (%31,7) olmuştur. Bu temanın ardından Sağlık
Bakanlığı’na ilişkin anlatımlar gelmektedir (%19,3). En fazla “Eleştirel”
üslupla işlenen üçüncü tema olarak “Sağlık kurumları, hastaneler ve sağlık
ocakları” (%16,3) saptanmıştır. “Hasta ve yakınlarının sorunları” ve “Eczane/Farmakoloji/İlaç
Sektörü” temaları da “Eleştirel” üslupla işlenen temalar arasında öne
çıkmaktadır. “Eleştirel” üslupla işlenen yazıların temalarına bakıldığında
neredeyse tümüm sağlık sistemini ifade ettiği görülmektedir. Bu sistemden
kaynaklanan kimi sorunlar olduğunu ve bu sorunların sistem üzerinden
eleştirildiği sonucunu doğurmaktadır.
“Takdir edici/Övücü” üsluba en çok “Sağlık kurumları,
hastaneler ve sağlık ocakları” temasında rastlanmaktadır (%36,1). “Sağlık
çalışanları ve sorunları” temasına ilişkin anlatımlarda da “Takdir edici/Övücü”
üslup önemli oranda kullanılmıştır (%14,6). “Hasta ve yakınlarının sorunları”
ile “Sağlık Bakanlığı” temalarına ilişkin anlatımlar da “Takdir edici/Övücü”
üslubun öne çıkması dikkati çekici olarak değerlendirilmektedir.
Tüm üslup türleri içerisinde en az kullanılan üslup olan
umut verici üslup en çok “Onkoloji/Kanser” temalı yazılarında görülmüştür
(%22,8). Bu temanın ardından “İç hastalıkları / Genel cerrahi” (%16,2) teması
gelmektedir. “Sağlık kurumları, hastaneler ve sağlık ocakları” (%14,7) ve
“Kardiyoloji/Kalp Damar Cerrahisi” (%8,3) temalarına ilişkin anlatımlarda da
umut verici üslup ön plana çıkmıştır. Az önce de değinildiği üzere umut verici
üslup tüm üslup türleri içerisinde en kullanım sıklığına sahip üsluptur. Bu
sağlık haberciliği açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir.
Ancak umut verici bir üslubun hasta ve hasta yakının istek, beklenti ve
psikolojisi üzerinde yaratacağı olası durumlar göz önüne alındığında söz konusu
edilen üslubun çok dikkatli kullanılması gerektiği bir kez daha ortaya
çıkmaktadır.
“Uyarıcı” anlatım en çok “Beslenme” (%26,2) ile “İç
hastalıkları / Genel cerrahi” (%22,9) temalarında kullanılmakla birlikte
“Onkoloji/Kanser” (%13,7) ve “Kardiyoloji/Kalp Damar Cerrahisi” (%13,7) ile “Güzellik,
bakım, zayıflama ve sağlıklı yaşam” (%10,6), “Çocuk sağlığı” (%9,8)
temalarındaki kullanım oranı da dikkat çekici olarak değerlendirilmiştir.
“Tavsiye veren/Öneri getiren” türdeki üslup yine “Beslenme”
(%34,2) ile “İç hastalıkları / Genel cerrahi” (%20,8) temalarında öne
çıkmaktadır. Bununla birlikte “Güzellik, bakım, zayıflama ve sağlıklı yaşam”
(%16), “Kardiyoloji/Kalp Damar Cerrahisi” (%13) ile “Onkoloji/Kanser” (%12,5)
alanındaki yazılarda da “Tavsiye veren/Öneri getiren” bu üslup dikkati
çekmektedir. “Tavsiye veren/Öneri getiren” üslup, tüm üslup türleri içinde en
sık kullanılan ikinci üslup olma niteliği taşımaktadır. Bu noktada “Tavsiye
veren/Öneri getiren” üslubun kullanımının da en az umut verici üslup kadar
dikkat gerektirdiğinin altı çizilmelidir.
“Reklam” denilebilecek nitelikteki üslup en çok “Sağlık
kurumları, hastaneler ve sağlık ocakları”na ilişkin anlatımlarda dikkati
çekmektedir (%30). Bu temanın ardından “Güzellik, bakım, zayıflama ve sağlıklı
yaşam” (%16,6) ile “Eczane/Farmakoloji/İlaç Sektörü” (%13,2) ön plana
çıkmıştır. “Reklam” üslubuyla kaleme alınan “Beslenme” temasındaki yazıların
oranı da %12,1 olarak tespit edilmiştir.
|
% (Sütun)
|
Bilgilendirici
|
Eleştirel
|
Takdir / Övücü
|
Umut Verici
|
Uyarıcı
|
Tavsiye Öneri
|
Reklam
|
|
Beslenme
|
18,6
|
8,6
|
3,8
|
4,8
|
26,2
|
34,2
|
12,1
|
|
İç hastalıkları / Genel cerrahi
|
16,7
|
6
|
11,4
|
16,2
|
22,9
|
20,8
|
10,5
|
|
Onkoloji / Kanser
|
12,6
|
7,9
|
10,4
|
22,8
|
13,7
|
12,5
|
9
|
|
Kardiyoloji / Kalp Damar Cerrahisi
|
10,4
|
2,8
|
8,3
|
8,2
|
13,7
|
13
|
9,2
|
|
Sağlık Kurumları, Hastaneler, Sağlık Ocakları vb.
|
10
|
16,3
|
36,1
|
14,7
|
1,1
|
1,8
|
30
|
|
Güzellik, Bakım, Zayıflama, Sağlıklı Yaşam
|
8,5
|
2,3
|
3,2
|
1,7
|
10,6
|
16
|
16,6
|
|
Sağlık Çalışanları ve Sorunları
|
7,1
|
31,7
|
14,6
|
5,5
|
1
|
1,2
|
3
|
|
Kadın Hastalıkları ve Doğum
|
6,5
|
2,2
|
3,1
|
6,3
|
7,4
|
8,4
|
4,2
|
|
Sağlık Bakanlığı
|
6,5
|
19,3
|
10,8
|
6,1
|
2,5
|
1,9
|
2,5
|
|
Hasta ve Yakınlarının Sorunları
|
6,5
|
13,7
|
11,2
|
6,6
|
0,6
|
1,1
|
1,9
|
|
Eczane / Farmakoloji / İlaç Sektörü
|
5,5
|
13,1
|
5,9
|
4,2
|
5,4
|
2,5
|
13,2
|
|
Çocuk Sağlığı
|
5
|
1,6
|
2,1
|
2,4
|
9,8
|
8,9
|
2,6
|
|
Ruh Sağlığı
|
5,6
|
2
|
1,2
|
1,7
|
6
|
8,2
|
2,7
|
|
Nöroloji / Beyin ve Sinir Cerrahisi
|
4
|
1,4
|
2,3
|
6,6
|
5
|
4,2
|
1,6
|
|
Madde Bağımlılığı
|
3,7
|
3
|
1,9
|
2,8
|
5,4
|
3,5
|
1,1
|
|
Üroloji
|
3,8
|
1,2
|
4,1
|
3,1
|
4,2
|
4,5
|
2,7
|
|
Acil Tıp
|
3,5
|
3,2
|
3,5
|
2,1
|
6,1
|
4,1
|
1,2
|
|
KBB (Kulak, Burun, Boğaz)
|
3,3
|
0,5
|
0,8
|
0,6
|
6,6
|
6
|
1,7
|
|
Bebek Bakımı ve Sağlığı
|
3,3
|
1,1
|
2,6
|
2,6
|
4,6
|
4,9
|
2,2
|
|
Deri Hastalıkları / Dermatoloji
|
2,7
|
0,6
|
0,5
|
1
|
4,7
|
4,8
|
4
|
|
Çevre ve Sağlık
|
2,6
|
3,9
|
2,3
|
1,3
|
4,6
|
2,6
|
1,1
|
|
Alternatif / Tamamlayıcı Tıp
|
3
|
1,3
|
1,6
|
2,1
|
2,1
|
3,4
|
5
|
|
Diğer
|
32,6
|
32,8
|
39,1
|
43,3
|
29,7
|
27,9
|
33,6
|
|
N
|
39.132
|
3.194
|
2.558
|
1.553
|
6.393
|
11.528
|
2.119
|
Yayımlanan görsel unsurun konusu ile yazıda değinilen
temalara geçmeden önce, görsel malzeme kullanılmayan temalara bakılabilir.
Görsel kullanılmayan yazıların (f=7.971) çoğunluğunu “İç hastalıkları / Genel
cerrahi” (%20,8) temalı yazılar oluşturmaktadır. Bu temanın ardından “Beslenme”
(%16,1) ve “Sağlık kurumları, hastaneler ve sağlık ocakları” (%16) temalı
yazılarda görsel kullanılmamıştır. Ardından “Eczane/ Farmakoloji/ İlaç Sektörü”
(%13,3) en az görselin yer verildiği yazı temasıdır (%10,4).
“Kaynak kişinin görüntüsü”nün en çok “İç hastalıkları / Genel
cerrahi” (%16,4) ile “Kardiyoloji/Kalp Damar Cerrahisi” (%15,4) temalarına
ilişkin yazılara eşlik ettiği belirlenmiştir. “Sağlık çalışanları ve
sorunları”, “Onkoloji/Kanser” ve “Sağlık Bakanlığı” temaları da “Kaynak kişinin
görüntüsü”nün kullanımında öne çıkan temalardır.
Kadın görüntüsü beklenen aksine “Güzellik, bakım, zayıflama
ve sağlıklı yaşam” değil, en çok “Beslenme” temasında (%26,2) kullanılmıştır. “Güzellik,
bakım, zayıflama ve sağlıklı yaşam” temalı yazılarda kadın görüntüsü kullanımı
%20,6, “İç hastalıkları / Genel cerrahi” temalı yazılarda kadın görüntüsü
kullanımı ise %18,8 oranında gerçekleşmiştir.
Sebze, meyve ve gıda görüntüsü doğrudan ilişkili olduğu “Beslenme”
kategorisinde ağırlıklı olarak kullanılmıştır (%85,9).
