3.6.Adı Geçen Kurumlar
İnternetteki sağlık yazılarında adı geçen kurumlar incelendiğinde
%62’yle “Sağlık Bakanlığı’nın ilk sırada
geldiği görülmüştür (f=5.582). Bu alt kategoriyi “Hastaneler” (f=2.011; %22,3),
“Sağlık alanındaki diğer ulusal örgütler” yani STK’lar (f=1.565; %17,4), “İl sağlık
müdürlükleri” (f=1.497; %16,6) ve “Sosyal Güvenlik Kurumu” (f=1.015; %11,3)
takip etmiştir. Sağlıkla ilgili diğer birçok kurum olmasına karşın
“Mahkeme/Avukat Büroları”nın (f=829; %9,2) adlarına daha çok değinilmesi ilgi
çekici olarak değerlendirilmiştir.
Tablo 182. Adı Geçen Kurumlar
|
|
Frekans
|
%
|
|
Sağlık Bakanlığı
|
5582
|
62,0
|
|
Hastaneler
|
2011
|
22,3
|
|
STK - Sağlık alanındaki diğer ulusal örgütler
|
1565
|
17,4
|
|
İl Sağlık Müdürlüğü
|
1497
|
16,6
|
|
Sosyal Güvenlik Kurumu
|
1015
|
11,3
|
|
Mahkemeler / Avukat Büroları
|
829
|
9,2
|
|
Eczacı(lar) Odası/Birliği
|
818
|
9,1
|
|
Yerli Üniversite ve Araştırma Kurumları
|
785
|
8,7
|
|
Yerel Yönetimler
|
734
|
8,2
|
|
İlaç / Tıbbi Ürün / Cihaz Firmaları
|
646
|
7,2
|
|
Diğer Devlet Daireleri (Sağlık Dışındaki)
|
605
|
6,7
|
|
Yabancı Sağlık Örgüt ve Kurumları
|
571
|
6,3
|
|
Dünya Sağlık Örgütü (WHO-DSÖ)
|
566
|
6,3
|
|
Siyasal Partiler
|
563
|
6,3
|
|
Diğer Bakanlıklar
|
509
|
5,7
|
|
Diğer Sağlık Kuruluşları
|
460
|
5,1
|
|
Tabip(ler) Odası/Birliği
|
453
|
5,0
|
|
Türkiye Büyük Millet Meclisi
|
448
|
5,0
|
|
Yabancı Sağlık Alanı Dışındaki Kurum ve Örgütler
|
343
|
3,8
|
|
Başbakanlık, Bakanlar Kurulu, Hükümet
|
327
|
3,6
|
|
Özel Şirket/ İşletme
|
321
|
3,6
|
|
Yabancı Üniversite ve Araştırma Kurumları
|
290
|
3,2
|
|
Yabancı Yayınlar (Gazete, Dergi, TV vs.)
|
269
|
3,0
|
|
STK - Sağlık dışındaki diğer ulusal örgütler
|
258
|
2,9
|
|
Tarım Bakanlığı
|
249
|
2,8
|
|
Yabancı Siyasi Kurumlar
|
224
|
2,5
|
|
Diğer
|
1455
|
16,2
|
|
Yok, belirtilmemiş
|
198
|
2,2
|
|
N
|
9004
|
|
Yazı türü açısından adı geçen kurumlara bakıldığında,
Haberlerin %62,4’ünde “Sağlık Bakanlığı”nın; %22,4’ünde ”Hastaneler”in;
%17,6’sında “Sağlık alanındaki diğer ulusal sağlık örgütleri”nin ve %17’sinde
ise “İl Sağlık Müdürlükleri”nin adının geçtiği tespit edilmiştir. Diğer yayın
türleriyle kıyaslandığında bu kurumların adlarını en yüksek oranda Haberlerde
yer aldığı görülmüştür. Köşe yazılarında
diğer yazı türlerinden farklı olarak “Sosyal Güvenlik Kurumu”nun adı daha
yüksek oranda çıkmıştır (%25,6).
|
(Sütun %)
|
Haber
|
Köşe
|
Diğer
|
|
Sağlık Bakanlığı
|
62,4
|
52,8
|
43,4
|
|
Hastaneler
|
22,4
|
17,8
|
22,2
|
|
STK - Sağlık alanındaki diğer ulusal örgütler
|
17,6
|
9,4
|
9,1
|
|
İl Sağlık Müdürlüğü
|
17,0
|
3,3
|
8,1
|
|
Sosyal Güvenlik Kurumu
|
10,9
|
25,6
|
15,2
|
|
Mahkemeler / Avukat Büroları
|
9,2
|
11,1
|
5,1
|
|
Eczacı(lar) Odası/Birliği
|
9,3
|
3,3
|
|
|
Yerli Üniversite ve Araştırma Kurumları
|
8,7
|
7,8
|
9,1
|
|
Yerel Yönetimler
|
8,3
|
1,7
|
3,0
|
|
İlaç / Tıbbi Ürün / Cihaz Firmaları
|
7,2
|
9,4
|
2,0
|
|
Diğer Devlet Daireleri (Sağlık Dışındaki)
|
6,7
|
7,2
|
6,1
|
|
Yabancı Sağlık Örgüt ve Kurumları
|
6,3
|
7,2
|
7,1
|
|
Dünya Sağlık Örgütü (WHO-DSÖ)
|
6,3
|
5,6
|
7,1
|
|
Siyasal Partiler
|
6,2
|
10,0
|
7,1
|
|
Diğer Bakanlıklar
|
5,7
|
4,4
|
8,1
|
|
Diğer Sağlık Kuruluşları
|
5,2
|
1,7
|
4,0
|
|
Tabip(ler) Odası/Birliği
|
4,9
|
10,0
|
6,1
|
|
Türkiye Büyük Millet Meclisi
|
5,0
|
6,7
|
4,0
|
|
Yabancı Sağlık Alanı Dışındaki Kurum ve Örgütler
|
3,7
|
6,7
|
8,1
|
|
Başbakanlık, Bakanlar Kurulu, Hükümet
|
3,6
|
5,0
|
7,1
|
|
Özel Şirket/ İşletme
|
3,6
|
3,3
|
2,0
|
|
Yabancı Üniversite ve Araştırma Kurumları
|
3,2
|
5,0
|
5,1
|
|
Yabancı Yayınlar (Gazete, Dergi, TV vs.)
|
3,0
|
1,7
|
3,0
|
|
STK - Sağlık dışındaki diğer ulusal örgütler
|
2,9
|
1,7
|
|
|
Tarım Bakanlığı
|
2,8
|
1,7
|
1,0
|
|
Yabancı Siyasi Kurumlar
|
2,5
|
1,7
|
1,0
|
|
Diğer
|
16,2
|
18,3
|
12,1
|
|
Yok, belirtilmemiş
|
1,8
|
12,8
|
20,2
|
|
N
|
8725
|
180
|
99
|
3.7.Dil ve Anlatım Yapısı
İncelenen yayınların sahip olduğu dil ve anlatım yapısı en
fazla beş farklı kategoriye kadar kodlanmıştır. Buna göre incelenen yayınlarda
tespit edilen dil ve anlatım yapısına bakıldığında, yayınların tamama yakınının
(f=8.784; %97,6) “Halk dili-Anlaşılır” nitelikte olduğu belirlenmiştir. Bu
oranın yüksekliğini kodlayıcıların eğitimli kişiler olmasıyla ilişkilendirmek
mümkündür. Ayrıca incelenen içeriklerin %5,4’ü (f=488) “Örnekleyici” nitelikte;
%2,4’ü (f=214) ”Teknik-bilimsel”
nitelikte olarak değerlendirilmiştir.
|
|
Frekans
|
%
|
|
Halk Dili-Anlaşılır
|
8784
|
97,6
|
|
Örnekleyici
|
488
|
5,4
|
|
Teknik - Bilimsel
|
214
|
2,4
|
|
Öyküleyici, Hikâye, Masal
|
144
|
1,6
|
|
Duygusal
|
133
|
1,5
|
|
N
|
9004
|
|
Yazı türü bağlamında dil ve anlatım yapısı
karşılaştırıldığında, tüm yazı türleri arasında önemli bir farklılık dikkati
çekmemektedir. Bir diğer ifadeyle tüm yazı türleri “Halk dili-Anlaşılır”
nitelikte bulunmuştur. Ancak diğer yazı türlerinden farklı olarak Haber
türündeki yayınlarda “Örnekleyici” anlatımlara en az oranda (%5); “Halk
dili-Anlaşılır” ifadelere ise en yüksek oranda (%97,7) yer verildiği
belirlenmiştir. Öte yandan “Köşe yazıları”nda “Teknik-bilimsel” (%5)
anlatımlara; “Diğer yayın türleri”nde ise “Örnekleyici” (%24,2) dile en yüksek
oranda rastlanmıştır.
Tablo 185. Dil ve Anlatım ile
Yazı Türü Karşılaştırması
|
(Sütun %)
|
Haber
|
Köşe
|
Diğer
|
|
Halk Dili-Anlaşılır
|
97,7
|
93,9
|
90,9
|
|
Örnekleyici, Başka Başka Örnekler Verilmesi
|
5,0
|
14,4
|
24,2
|
|
Teknik - Bilimsel
|
2,3
|
5,0
|
4,0
|
|
Öyküleyici, Hikâye, Masal
|
1,5
|
5,6
|
2,0
|
|
Duygusal
|
1,3
|
3,9
|
13,1
|
|
N
|
8725
|
180
|
99
|
3.8.Metin Üslubu
İçerik analizine konu edilen yazıların metin üslubuna göre
dağılımına bakıldığında; bir yazı için en fazla beş kategoride yapılan
kodlamaya göre, yazıların neredeyse tamamının (f=8.562, %95,1) “Bilgilendirici”
nitelikte olduğu belirlenmiştir. İncelenen yazıların %15,6’sında “Eleştirel”
(f=1.406), %13,6’sında ise “Uyarıcı” (f=1.222) bir üslubun kullanıldığı
görülmüştür.
|
|
Frekans
|
Kategori %
|
|
Bilgilendirici
|
8562
|
95,1
|
|
Eleştirel
|
1406
|
15,6
|
|
Uyarıcı
|
1222
|
13,6
|
|
Tavsiye Veren/Öneri Getiren
|
436
|
4,8
|
|
Yargılayıcı / Suçlayıcı
|
357
|
4
|
|
Takdir Edici / Övücü
|
234
|
2,6
|
|
Umut Verici
|
221
|
2,5
|
|
Reklam
|
181
|
2
|
|
Kafa Karıştırıcı/Çelişkili
|
90
|
1
|
|
Diğer
|
174
|
2
|
|
N
|
9004
|
|
Yazı türü bağlamında metin üslubuna bakıldığında, tüm yazı
türlerinde “Bilgilendirici” üslubun öne çıktığı anlaşılmaktadır. Diğer yayın
türlerinden farklı olarak, “Haberler”de “Bilgilendirici” (%95,5); “Köşe
yazıları”nda ise “Eleştirel” (%42,2) üsluba daha yüksek oranda yer verilmiştir.
“Diğer yazı türleri”nde ise “Uyarıcı” (%18,2) ve “Tavsiye veren/Öneri getiren” (%16,2)
üslubun diğer yazı türlerine oranla öne çıktığı görülmüştür.
|
(Sütun %)
|
Haber
|
Köşe
|
Diğer
|
|
Bilgilendirici
|
95,5
|
84,4
|
79,8
|
|
Eleştirel
|
14,8
|
42,2
|
40,4
|
|
Uyarıcı
|
13,5
|
13,3
|
18,2
|
|
Tavsiye Veren/Öneri Getiren
|
4,6
|
10,6
|
16,2
|
|
Yargılayıcı / Suçlayıcı
|
3,9
|
6,1
|
5,1
|
|
Takdir Edici / Övücü
|
2,6
|
2,8
|
2
|
|
Umut Verici
|
2,5
|
1,1
|
4
|
|
Reklam
|
2
|
1,1
|
2
|
|
Kafa Karıştırıcı/Çelişkili
|
1
|
|
1
|
|
Diğer
|
1,8
|
5,6
|
6
|
|
N
|
8725
|
180
|
99
|
İncelenen yazıların metin üslubu ile haber kaynakları
arasındaki ilişkiye bakıldığında,
“Bilgilendirici” (%25,2), “Tavsiye veren/Öneri getiren” (%32,9) ve
“Uyarıcı” (%41,6) türdeki üsluplardaki yazıların haber kaynağının ağırlıklı
olarak “Sağlık Bakanı/lığı yetkilisi” olduğu görülmüştür. “Eleştirel” üsluptaki
içeriklerde en yüksek orana sahip haber kaynağı olarak “Sağlık alanındaki sivil toplum temsilcileri”
çıkmıştır. (%30,5). Ayrıca “Eczacılar Birliği/Odası Temsilcisi” (%13,3) ve
“Tabipler Birliği/Tabipler Odası Temsilcisi”(%10) de haber kaynağı olarak
“Eleştirel” üsluba sahip yazılarda daha yüksek oranda yer almaktadırlar. “Tavsiye
veren/Öneri getiren” üsluba sahip yazılarda “Sağlık Bakanı/lığı yetkilisi”
(%32,9) ile “Sağlık görevlisi/Tıp doktoru”nun (%29,4) haber kaynağı olarak öne
çıktığı anlaşılmıştır. Diğer taraftan
“Yerel yönetim temsilcileri” (%11,7) ve “Yabancı akademik bilimsel çalışmalar/Yayınları”ın (%9,7) haber kaynağı olarak en yüksek oranda
yer aldığı üslup da yine “Tavsiye veren/Öneri getiren” yazılar olmuştur. “Takdir
edici/Övücü” dile sahip yazılarda “Sağlık görevlisi/Tıp doktoru” (%30,4), “İl
Sağlık Müdürlüğü temsilcileri” (%15,9), “Yabancı yayınlar” (%9,7) ve “Yerli
akademisyen, bilim adamları” (%8,4) daha yüksek oranda haber kaynağı olarak yer
almıştır. “Yargılayıcı, suçlayıcı”
üsluba sahip yazılarda ise ”İlaç, tıbbi ürün, cihaz firması yetkilileri”
(%14,4), “Yabancı sağlık kurumu temsilcileri” (%21,1) ve “Hasta yakınları”nın
(%8,2) haber kaynağı olma oranı daha yüksek olarak belirlenmiştir.
Tablo 188. Metin Üslubu ile
Haber Kaynakları Karşılaştırması
|
(Sütun %)
|
Bilgilendirici
|
Eleştirel
|
Uyarıcı
|
Tavsiye Veren
|
Yargılayıcı
|
Takdir edici
|
|
Sağlık Bakanı/lığı yetkilisi
|
25,2
|
15,6
|
41,6
|
32,9
|
10,3
|
20,7
|
|
Sivil Toplum Örgütü Temsilcileri (Sağlık alanındaki)
|
13,8
|
30,5
|
10,2
|
8,2
|
12,0
|
3,5
|
|
Sağlık görevlisi/Tıp doktoru
|
12,4
|
7,1
|
17,7
|
29,4
|
6,5
|
30,4
|
|
İl Sağlık Müdürlüğü Temsilcisi
|
9,2
|
1,9
|
8,1
|
10,0
|
4,7
|
15,9
|
|
Eczacılar Birliği / Odası Temsilcisi
|
5,1
|
13,3
|
4,4
|
2,5
|
5,6
|
,4
|
|
Yabancı Yayınlar (Ajans, Gazete, TV)
|
4,1
|
,5
|
2,5
|
3,7
|
,6
|
9,7
|
|
Yerel Yönetim Temsilcileri
|
2,0
|
4,3
|
2,6
|
11,7
|
10,3
|
|
|
Tabip(ler) Odası/Birliği Temsilcisi
|
2,9
|
10,0
|
1,4
|
,5
|
5,6
|
,9
|
|
Yerli Akademisyen, Bilim Adamı (Tıp Doktoru Dışındakiler)
|
2,9
|
1,1
|
6,7
|
7,7
|
,6
|
8,4
|
|
İlaç / Tıbbi Ürün / Cihaz Firması Yetkilisi
|
2,6
|
2,7
|
1,0
|
,5
|
14,4
|
2,6
|
|
Yabancı Sağlık Kurumu / Örgütü Temsilcileri
|
2,0
|
4,3
|
1,8
|
,7
|
21,1
|
,4
|
|
Hasta Yakını
|
2,7
|
4,4
|
,3
|
,2
|
8,2
|
,9
|
|
Yabancı Akademik Bilimsel Çalışmalar / Yayınlar
|
,8
|
2,9
|
1,9
|
9,7
|
4,1
|
|
|
Milletvekili, Bakan, Siyasal Parti Temsilcileri
|
2,0
|
3,3
|
,7
|
1,0
|
3,5
|
4,8
|
|
Diğer
|
23,0
|
29,1
|
22,0
|
27,9
|
60,7
|
32,2
|
|
Yok, belirtilmemiş
|
15,2
|
6,0
|
8,1
|
2,5
|
4,7
|
10,1
|
|
N
|
8331
|
1290
|
1180
|
401
|
341
|
227
|
