Tablo 245.İnternette yer alan
sağlık konulu haber ve yazılardaki bilgileri ne ölçüde güvenilir bulursunuz?
|
Soru 17. İnternette yer alan sağlık konulu haber ve
yazılardaki bilgileri ne ölçüde güvenilir bulursunuz?
|
Frekans
|
%
|
|
Her zaman güvenirim
|
68
|
10,2
|
|
Çoğunlukla güvenirim
|
170
|
25,4
|
|
Kısmen (Bazen) güvenirim
|
268
|
40,1
|
|
Nadiren (Seyrek) güvenirim
|
127
|
19
|
|
Hiçbir zaman güvenmem
|
36
|
5,4
|
|
TOPLAM
|
669
|
100
|
Demografik nitelikler bağlamında cinsiyet ve bölge türü değişkenine bağlı olarak genel eğilimden farklı bir
oran dikkati çekmemiştir. Buna karşılık “Çoğunlukla güvenilir bulma”
oranı 24 yaş ve altı grupta genel ortalamanın üzerindedir (f=69, %31,9).
“Kısmen güvenilir bulma” oranları da 35 yaş ve üzerindeki tüm gruplarda
ortalamanın üzerinde görülmüştür. “Hiçbir zaman güvenmeme” oranı da –kişi
sayısı az olmakla birlikte- 55-64 yaş grubunda en yüksek düzeydedir (f=3,
%17,6).
Eğitim değişkeni bağlamında “Çoğunlukla güvenme” oranı ön
lisans ve üstü eğitime sahip olanlar arasında genel ortalamanın üzerindedir (f=73,
%32,7). “Nadiren güvenme” yanıtı da ilköğretim mezunları arasında yüksek oranda
(f=48, %25,9) çıkmıştır. Diplomasız olanların 3’ü “Kısmen”, biri “Çoğunlukla”
ve biri de “Nadiren” yanıtı vermiştir.
Gelir grupları anlamında en yüksek gelire sahip olan kesimin
(3.200 TL ve üzeri) “Her zaman güvenme” (f=10, %14,5) ve “Çoğunlukla güvenme” (f=22,
%31,9) oranları genel ortalamanın üzerindedir. 3 ve 4. Grup gelir seviyesinde “Kısmen”
yanıtı daha ön plandadır. 1.600-2.399 TL gelire sahip olanların “Kısmen” yanıtı
oranı %50,5’tir (f=55).2.400-3.199 TL gelire sahip olanların yanıt oranı da
%43,2’dir (f=35). “Nadiren güvenme”
oranı ise 1. ve 2. Grup gelir düzeylerinde ortalamanın üzerindedir. 800-1.599
TL gelire sahip olanlarda bu oran %22 (f=69), 799 TL ve altında gelire sahip
olanlarda %25,3’tür (f=20).
Sosyal güvence anlamında “Çoğunlukla güvenme” oranı
“sigortam yok” diyenler arasında daha yüksektir (f=15, %30,6). “Kısmen güvenme”
oranı SGK’lılarda yüksek çıkmıştır (f=228, %40,5). Özel sağlık sigortası
sahipleri (f=6, %24) ve Yeşil Kartlılar (f=8, %33,3) arasında ise “Nadiren
güvenme” oranları daha yüksektir.
Meslek dağılımına bakıldığında ise “Çoğunlukla güvenirim”
yanıtı en yüksek oranda işsizler (f=9, %42,9) ve öğrenciler (f=43, %32,6)
arasında verilmiştir. “Nadiren güvenirim” yanıtı da meslek grupları içinde en
yüksek oranda ev hanımları (f=30, %23,4) ve yine sayıca az olan işsizler (f=6,
%28,6) arasında dikkati çekmektedir. “Hiç güvenmeme” yanıtı bağlamında da
sayıca az olsa da ev hanımları (f=10, %7,8) ve emeklilerin (f=2, %10)
ortalamaları genel yanıt ortalamasından yüksektir.
Bölgeler bazında “Her zaman güvenme” yanıtı genel ortalamadan
daha fazla oranda Ege (f=17, %20,2) ve Karadeniz’de (f=11, %14,7) yaşayanlar
arasında verilmiştir. “Çoğunlukla güvenirim” yanıtı da diğer bölgelere göre
Marmara’da daha fazladır (f=78, %31,1). “Kısmen güvenme” yanıtına elde edilen
oranlar Güneydoğu Anadolu’da (f=11, %45,8) ve İç Anadolu’da (f=57, %49,1) genel
ortalamanın üzerindedir. “Nadiren güvenme” oranı kişi sayısı az olmakla
birlikte Doğu Anadolu (f=6, %26,1) ve Güneydoğu Anadolu’da (f=8, %33,3)
yüksektir. “Hiçbir zaman güvenmeme” oranı da Akdeniz’de yaşayanlar arasında,
genel ortalamadan daha yüksek bulunmuştur (f=6, %6,2).
Anket sonrasında gerçekleştirilen görüşmelerde katılımcılara
“İnternette yer alan sağlık konulu yazılardaki bilgileri neden güvenilir ya da
güvenilmez buldukları” sorulmuştur. Yanıtların neredeyse tamamı “neden güven
duyduklarını” açıklamaktadır. Ancak “güven” sorusunun nedenleri anlamak için
ayrıca İnternetteki içeriklere ilişkin “olumlu” ve “olumsuz” görüşlere de
bakmak gereklidir. Bu soruya alınan örnek yanıtlar ise şöyledir:
- Televizyondaki
programlar kadar olmasa da belli başlı sağlık sitelerini güvenli buluyorum
bilgilendirme açısından (GS, Kadın).
- Çok
kısa bir süre önce bakmakta olduğum köpeğin hasta olduğunu öğrendim. Veteriner
bu hastalığın insanlara bulaşabileceğin bahsetti. İnternetten araştırdığımda
ise böyle bir hastalığın gerçekten bir insana bulaşabildiğini fakat çok kısa ve
zahmetsiz bir şekilde atlatılabileceğini birçok doktor ve veterinerin ağzından
okudum. Bu yüzden faydalı buluyorum (DS, Kadın).
- Belirli
bazı siteleri güvenilir buluyorum (ÖS, Kadın).
- Vatandaş
yorumlarının olumlu olduğunu düşünüyorum. Çünkü gerekçi. Ama diğer bilgilere
tam olarak güvenmiyorum (SK, Kadın).
- Artık
devir İnternet devri. Her ne kadar bilgi kirliliği olsa da seçenek çok olduğu
için yararlı diye düşünüyorum (FK, Erkek).
- İhtiyaç
duyduğumda baktığım en önemli kaynaklar İnternette (İZ, Erkek).
- (…)
Yabancı belli başlı İnternet siteleri var. Onlara güveniyorum. (AZ, Erkek).
- İnternet
de aynı şekilde. Bilgi kirliği var. Önüne gelen bir şeyler yazmış. İnternette
de insan hangi siteye gireceğini bilemiyor. Yani o da bir standardı yok. Yani
bunlar beni rahatsız ediyor (AY, Erkek).
