“5.İnternette baktığım sağlık sayfaları sayesinde
sağlığımla ilgili olarak artık daha bilinçli davranıyorum” ifadesine yanıt
veren 651 kişinin %66,5’i (f=433) “Evet, aynen katılıyorum” derken, dörtte
birinden fazlası (f=164, %25,2) “Kısmen (biraz) katılıyorum” demiştir. Buna
karşın “Hayır, hiç katılmıyorum” diyenlerin oranı %8,3’te (f=54) kalmıştır.
Demografik özellikler bağlamında cinsiyet değişkeni açısından genel ortalamadan
önemli bir farklılık dikkati çekmemiştir. 64 yaş üzerindekilerin “Aynen
katılma” oranı (f=12, %75) genel ortalamanın üzerindedir. 45-54 yaş grubunda da
“Kısmen” yanıtı ön plandadır (f=16, %28,1). Diplomasız 5 kişiden 4’ü ifadeye “Aynen
katıldığını” belirtmiştir. İlköğretim mezunları arasında “Aynen katılma” oranı
genel ortalamadan fazladır (f=125, %70,2). 799 TL ve altında gelire sahip
olanlar arasında “Aynen katılma” oranı yüksek bulunmuştur (f=54, %71,1). 3.200
TL ve üzeri gelire sahip en üst gelir seviyesinde ise tam tersi yönde “Hiç
katılmama” oranı genel ortalamadan yüksek bulunmuştur (f=14, %21,5). Sigortası
olmayanlarda “Aynen katılma” oranı yüksektir (f=38, %76). Yeşil Kart sahipleri
arasında da “Kısmen” yanıtı öne çıkmıştır (f=9, %39,1). İşsizler arasında “Aynen
katılma” oranı genel ortalamadan yüksektir (f=17, %81). Emekliler arasında,
sayıları az da olsa, “Kısmen” yanıtı genel ortalamanın üzerindedir (f=6,
%33,3). Ticari faaliyette bulunlar arasında ise “Hiç katılamama” oranı genel
ortalamadan daha yüksek bulunmuştur (f=10, %13,3). Bölgeler bazında
bakıldığında Marmara’da yaşayanlar arasında “Aynen katılma” yüksektir (f=182,
%74). “Hiç katılama” ise Karadeniz’de (f=9, %12) ve İç Anadolu’da (f=12, %11,2)
diğer bölgelere göre daha yüksek oranda görülmüştür. Doğu Anadolu (f=8, %34,8),
Ege (f=26, %31,3), Güneydoğu Anadolu (f=6, %27,3) ve yine Karadeniz’de (f=23,
%30,7) “Kısmen” yanıtları genel ortalamanın üzerindedir. Bölge türü bazında
büyükşehirde “Aynen katılma” (f=206, %70,1), kentte “Kısmen katılma” (f=66,
%28,4) ve kırda da “Hiç katılmama”(f=14, %11,2) oranları genel ortalamadan daha
yüksek bulunmuştur. İnternetteki sağlık konulu haber ve yazılara güvenme düzeyi
ile bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, üç güven düzeyinin üçünde
de ifadeye katılma oranının yüksek çıktığı belirlenmiştir. Buna göre İnternet
içeriklerine oldukça güvenenlerin %72’si, kısmen güvenenlerin %68,8’i ve pek
güvenmediğini söyleyenlerin de %54,8’i “Artık daha bilinçli davrandıkları”
ifadesine katılmaktadır.
“6. Öğrendiğim bilgileri başkalarına da anlatıyorum”
ifadesine yanıt veren 652 kişinin üçte ikiden fazlası; yani %67,2’si (f=438) “Evet, aynen katılıyorum” demiştir. Yanıt
verenlerin %20,4’ü (f=133) “Kısmen (biraz) katılıyorum” ve %12,4’ü (f=81) ise
“Hayır hiç katılmıyorum” karşılığını vermiştir. Demografik değişkenler
bağlamında ise şu noktalar dikkat çekici olarak değerlendirilebilir: Cinsiyet
değişkeni bağlamında kadınların %70’inin (f=236) bu ifadeye “Aynen katılıyorum”
dediği belirlenmiştir. Erkeklerde ise bu oran %64,1 seviyesindedir (f=202). Yaş
grupları bakımından değerlendirildiğinde 25-34 yaş grubundakilerin (f=163, %70)
ve 35-44 yaş grubundakilerin (f=94, %72,3) genel ortalamadan daha yüksek oranda
“Aynen katılıyorum” dedikleri anlaşılmıştır. İlköğretim mezunları arasında “Aynen
katılma” oranı genel ortalamanın üzerindedir (f=132, %74,2). Ön lisans ve
üstünde eğitime sahip olanlar arasında ise “Kısmen” yanıtı ön plandadır (f=50,
%23). Lise mezunları arasında “Hiç katılmama” oranı genel ortalamanın
üzerindedir (f=40, %16). En alt gelir grubunda (799 TL ve altı: f=57, %75) ve
en üst gelir grubunda (3.200 TL ve üzeri: f=47, %72,3) genel ortalamanın
üzerinde “Aynen katılma” yanıtı dikkati çekmektedir. Sosyal güvence değişkeni
bağlamında ise özel sağlık sigortası sahiplerinin daha fazla oranda ifadeye
katıldıkları belirlenmiştir (f=17, %70,8). Sigortası olmayanların da genel
ortalamanın üzerinde “Hiç katılmıyorum” yanıtı verdikleri anlaşılmıştır (f=8,
%16). İnternetteki sağlık konulu haber ve yazılara güvenme düzeyi ile bu
ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, üç güven düzeyinin üçünde de
ifadeye katılma oranının yüksek çıktığı belirlenmiştir. Buna göre İnternet
içeriklerine oldukça güvenenlerin %70,7’si, kısmen güvenenlerin %69,2’si ve pek
güvenmediğini söyleyenlerin de %58,2’si öğrendiklerini başkalarına
anlattıklarını dile getirmektedirler.
“7.Doktora gidip para vermek yerine sağlığımla ilgili
bilgileri öğrenebiliyorum” ifadesine yanıt veren 651 kişinin yarıdan
fazlası (f=385, %59,1) "Hayır, hiç katılmıyorum" karşılığını vermiştir. Bunun yanı sıra %21,5’i (f=140)
“Kısmen (biraz) katılıyorum”, %19,4’ü (f=126) “Evet, aynen katılıyorum”
demiştir. Demografik değişkenler bağlamında şu noktalar not
edilebilir: Cinsiyet bağlamında kadınlar arasında “Hayır, hiç katılmıyorum”
yanıtının verilme oranı genel ortalamanın üzerinde (f=215, %64,2), erkekler
arasında ise düşüktür (f=170, %53,8). Erkekler arasında “Kısmen” yanıtının
verilme oranı daha yüksektir (f=79, %25), kadınlar arasında ise düşüktür (f=61,
%18,2). Yaş değişkeni bağlamında 45 yaş ve üzeri gruplarda “Aynen katılma”
oranı daha yüksektir: 45-54 yaş grubunda %22,8 (f=13), 55-64 yaş grubunda %41,2(f=7).
65 yaş grubundaki üç kişiden biri de “Evet” ve ikisi de “Kısmen” demiştir.
“Hayır, katılmıyorum” yanıtının ise gençler arasında daha yaygın olduğu dikkati
çekmektedir. 24 yaş ve altı grubunda bu yanıtın verilme oranı %63,2’dir (f=134).
Eğitim değişkeni bağlamında ilköğretim mezunlarının daha fazla “Evet,
katılıyorum” dedikleri anlaşılmıştır (f=45, %25,3). Ön lisans ve daha üstü
eğitime sahip grupta ise oldukça yüksek düzeyde “Hayır” yanıtı verilmiştir (f=138,
%63,6). Gelir grupları bakımından en üst düzey grup (3.200 TL ve üzeri) %26,6
oranında “Kısmen” yanıtı vermiştir (f=17). Üçüncü düzey, orta gelir grubunda
(1.600-2.399 TL) “Hayır” yanıtının alınma oranı %67,3’tür (f=72). Sağlık
güvencesi bakımından Yeşil Kart sahipleri %30,4 oranında (f=7) ve özel sağlık
sigortası sahipleri de %26,1 oranında (f=6) “Evet, katılıyorum” demiştir.
Sigortası olmayanların yanıtları daha çok “Kısmen” yönündedir (f=17, %34). Özel
sağlık sigortası sahiplerinin büyük çoğunluğu ise “Hayır, katılmıyorum”
yanıtını vermiştir (f=14, %60,9). Aynı yanıt (hayır, katılmıyorum) SGK’lılar
tarafından da aynı düzeyde yinelenmiştir (f=328, %60). Meslekler açısından
emeklilerin büyük oranda “Evet, katılıyorum” dediği belirlenmiştir (f=8,
%42,1). Ticari faaliyette bulunanlar (f=18, %24) ile memur-işçiler (f=73,
%25,9)arasında “Kısmen” yanıtı öne çıkmaktadır. Ev hanımları (f=78, %64,5),
işsizler (f=13, %65) ve öğrenciler (f=87, %66,4) arasında ise “Hayır,
katılmıyorum” yanıtının verilme oranı daha yüksektir. Bölgeler bakımından
Akdeniz (f=22, %23,2), Güneydoğu Anadolu (f=5, %22,7) ve İç Anadolu’da (f=24,
%22,2) “Evet” yanıtının ortalaması genel ortalamanın üzerindedir. Ege (f=12,
%14,5) ve Karadeniz’de (f=8, %10,7) ise hayli düşüktür. “Kısmen” yanıtı Akdeniz
(f=27, %28,4) ve Ege’de (f=20, %24,1) öne çıkmaktadır. “Hayır, katılmıyorum”
yanıtının diğer bölgelere oranla daha yüksek oranda verildiği bölgeler ise Doğu
Anadolu (f=17, %73,9), Güneydoğu Anadolu (f=16, %72,7) ve Karadeniz’dir (f=52,
%69,3). Bölge türü bağlamında ise büyükşehirde yaşayanlar arasında “Evet”
yanıtının verilme oranı daha yüksektir (f=69, %23,5). Kırda yaşayanlar arasında
ise “Kısmen” (f=29, %23) ve ağırlıklı olarak da “Hayır” (f=80, %63,5) yanıtı
daha ön plandadır. İnternetteki sağlık konulu haber ve yazılara güvenme
düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, üç güven düzeyinin
üçünde de ifadeye hiç katılmama oranının yüksek çıktığı belirlenmiştir. Buna
göre İnternet içeriklerine oldukça güvenenlerin %57,9’u, kısmen güvenenlerin
%60,2’si ve pek güvenmediğini söyleyenlerin de %59,2’si “doktora gidip para
vermek yerine sağlığımla ilgili bilgileri öğrenebiliyorum” ifadesine hiç
katılmamaktadır.
“8. Doktordan öğrendiğim rahatsızlığımla ilgili bilgi,
ilaç ve tedavileri kontrol edebiliyor ve araştırabiliyorum” ifadesine yanıt
veren 649 kişinin yarıdan fazlası (f=363, %55,9) “Evet, aynen katılıyorum” derken %29,4’ü (f=191) “Kısmen (biraz)
katılıyorum” yanıtını vermiştir. “Hayır, hiç katılmıyorum” yanıtını verenlerin
oranı ise %14,6’da (f=95) kalmıştır. Bu ifadeye ilişkin demografik değişkenlere
yönelik olarak çapraz tablolara bakıldığında cinsiyet değişkeni anlamında
önemli bir farka rastlanmamıştır. Yaş değişkeni bağlamında 25-34 yaş
arasındakilerin (f=139, %59,9) ve 55-64 yaş arasındakilerin (f=10, %62,5) “Evet”
yanıtlarının ortalamasının genel eğilimin üzerinde olduğu söylenebilir. Eğitim
düzeyleri açısından ilköğretim mezunları (f=103, %58,2) ile ön lisans ve daha
üstünün(f=126, %58,1) “Evet” yanıtını yineleme oranları da genel eğilimin
üzerindedir. Lise mezunlarının ise “Hayır” yanıtı yönündeki ortalaması dikkat
çekicidir (f=41, %16,5). En düşük gelir grubunda “Hayır, katılmıyorum” yanıtı (f=14,
%18,4), en üst 4. gelir grubunda (2.400-3.199 TL) ise “Evet, katılıyorum” yanıtının ortalaması (f=49, %62) genel eğilimin
üzerinde çıkmıştır. Yeşil Kart sahipleri arasında “Evet” yanıtının oranı
oldukça yüksektir (f=14, %60,9). Özel ve diğer sağlık sigortası sahipleri ise
genel ortalamanın üzerinde “Hayır” yanıtı verenler olmuştur (f=6, %26,1).
Ticari faaliyette bulunanlar (f=26, %34,7), emekliler (f=7, %38,9) ve
işsizlerin (f=7, %35) “Kısmen” katılma oranları genel ortalamanın üzerinde
bulunmuştur. Ege (f=33, %39,8) ve Karadeniz (f=33, %44,6) Bölgelerinde
yaşayanlar arasında da “Kısmen” yanıtı genel eğilimin üzerindedir. Buna karşın
Doğu Anadolu (f=6, %26,1) ve Ege’de (f=20, %24,1) yaşayanlar arasındaki “Hayır”
yanıtının verilme oranı da genel eğilimden yüksek bulunmuştur. Büyükşehirde
yaşayanlar arasında “Evet” yanıtının verilme oranı (f=177, %60,6), kentte
yaşayanlar arasında “Kısmen” yanıtının verilme oranı (f=78, %33,8) ve kırda
yaşayanlar arasında da “Hayır” yanıtının verilme oranı (f=32, %25,4) genel
ortalamanın üzerinde bulunmuştur. İnternetteki sağlık konulu haber ve
yazılara güvenme düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında,
üç güven düzeyinin üçünde de ifadeye katılma oranının yüksek çıktığı
belirlenmiştir. Buna göre İnternet içeriklerine oldukça güvenenlerin %61,8’i,
kısmen güvenenlerin %54,7’si ve pek güvenmediğini söyleyenlerin de %50’si
“doktordan öğrendiği bilgi, ilaç ve tedavileri kontrol edebiliyorum” ifadesine
katılmaktadır.
