Türkiye’deki sağlık yayıncılığına ilişkin genel
değerlendirmelerinin nasıl olduğu sorulan sağlık profesyonellerinin yaklaşık
yarısı “iyisi de var, kötüsü de var” yanıtını vermiştir (f=37, %49,3). Önemli
bir kısmı ise “Genel olarak olumsuz, beğenmiyorum” şeklinde görüş bildirmiştir (f=32,
%42,7). Olumlu bulan ve beğenenlerin sayısı ise yalnızca 5’dir. Katılımcılardan
4’ü bu soruya yanıt vermemiştir.
|
|
Frekans
|
%
|
|
İyisi de var, kötüsü de var
|
37
|
49,3
|
|
Olumsuz, beğenmiyorum
|
32
|
42,7
|
|
Olumlu, beğeniyorum
|
5
|
6,7
|
|
Diğer
|
1
|
1,3
|
|
N
|
75
|
|
|
Cevap yok, yorum yok, kesin bilgim yok
|
4
|
|
|
Sorulmayan kişi sayısı
|
0
|
|
Görüşülen 50 doktor ve diş hekimi arasında ise 22 kişi
“Olumsuz, beğenmiyorum” yanıtını vermiştir. 21 kişi “İyisi de var, kötüsü de
var” demektedir. Yalnızca 4 kişi “Olumlu buluyorum, beğeniyorum” derken, 2 kişi
de soruyu yanıtsız bırakmıştır. Soru bir kişiye sorulmamıştır. Bu doğrultuda
hekimler arasında sağlık konulu yayınları beğenmeyenlerin daha ön planda olduğu
söylenebilmektedir. Sağlık konulu yayın içeriklerini bir hekim gözüyle
değerlendirebilen bu grubun görüşlerinin diğerlerinden ayrılması “konunun
uzmanı” olmaları nedeniyle de anlamlı bulunmuştur.
Tablo
21. Ülkemizdeki sağlık yayıncılığını nasıl değerlendiriyorsunuz?
(Medya)
|
|
Frekans
|
%
|
|
İyisi de var, kötüsü de var
|
21
|
45,7
|
|
Olumsuz, beğenmiyorum
|
16
|
34,8
|
|
Olumlu, beğeniyorum
|
9
|
19,6
|
|
N
|
46
|
|
|
Cevap yok, yorum yok, kesin bilgim yok
|
2
|
|
|
Sorulmayan kişi sayısı
|
11
|
|
Soruya cevap veren medya profesyonellerinin de yarıya yakını
Türkiye’deki sağlık konulu yayınlar hakkında “İyisi de var, kötüsü de var”
değerlendirmesinde bulunmaktadır (f=21, %45,7). “Olumsuz, beğenmiyorum (f=16,
%34,8).” diyenlerin oranı ise bu soruya yanıt verenlerin üçte birinden
fazladır. “Olumlu, beğeniyorum” diyenlerin sayısı ise 9’dur.
Sağlık profesyonellerinden alınan bazı önemli yanıtlar ise
şöyle sıralanabilir:
- Türkiye
de sağlık yayıncılığı diye bir şey yok. Yalnız çok akıllı, reklama dayalı bir
prosedür var. Özünde reklam. (…) O zaman benim için bu sağlık yayıncılığı
değildir (ÇG).
- (…)
alanında insana bakmayı beceren, hizmetlere de hak temelli bakmaya çalışan bir
bakış var. Mesela bunun bizim medyamızda esamisi okunmuyor. Yani muhalif ve sol
kesim bir miktar yapıyormuş gibi görünüyor ama o da slogan olmanın ötesine
giden bir niteliğe sahip değil (MS).
- Özellikle
televizyon yoluyla yapılan abartılı sağlık haberlerini olumsuz buluyorum. Bu
haberlerde sağlık çalışanlarının hataları diğer yapılan çalışmaları yok sayacak
şekilde veriliyor (AS).
- Sağlık
yayıncılığının Türkiye’deki genel yayıncılıktan çok ayrı düşünmüyorum. Genel
yayıncılık ne kadar kaliteliyse, haber programlarımız ne kadar kaliteliyse
sağlık programlarımız da öyle o kalitede. (…) Her şey böyleyken, sağlık şeyinin
mükemmel olmasını beklemek doğru değil. Ama değiştirmeye çalışmak lâzım. Ne
kadar değişir pek umudum yok o konuda (BG).
Sağlık alanında bir sivil toplum örgütü başkanı da şöyle
konuşmaktadır:
- Sağlık
yayıncılığının olumlu tek yönü sağlıkçılar gündeme geliyor (…). Bizimle
(hemşirelerle) ilgili çok fazla olumlu haber yapıldığını düşünmüyorum genelde
olumsuz haberler. (…) Haberciler ne bekliyorlar? Şiddet, seks objelerinin
olduğu haberleri daha çok ön plana getirmeye çalışıyorlar. Bu da tabiî ki
meslek olarak bizi daha ileriye götüreceği yerde daha da gerilere sürüklüyor.
(…) Medyatik haberlerde ön plandayız ama çok ciddi sağlık haberlerinde arka
planda kalıyoruz (HCR).
Medya profesyonellerinden alınan bazı önemli yanıtlar ise şu
şekildedir:
- Özellikle
İnternetteki kontrolsüz haber ve bilgi kirliliği sağlık alandaki haberlerin
güvenilirliğini de tartışılır hale getirdi. Bu bağlamda insanların bilgiye
ulaşmada yaşadığı kolaylık desteklenmeye değer fakat bu bilginin kaynağının
güvenilirliği ve kimler tarafından kontrol edildiği noktasında cevaplanamayan
soru işaretlerine dikkat çekmek isterim.
(YNO).
- Sağlığın
başlı başına bir uzmanlık alanı olması son derece gerekli ve yerinde. Ancak
sağlık haberlerini sadece sağlık muhabirlerinin yapmaması, iyi analiz edilmeyen
dış kaynaklı haberlerin eksik-yanlış yayınlanması yanlış (OMN).
- Biraz
magazin tarafı fazla bence. O da aslında medyanın haliyle, durumuyla paralel.
Magazin tarafı biraz daha az olmalı. Buna karşın şey eksik…(GI).
- TV’lerde
başka bir handikap var. Sağlık programları ücret karşılığı yapılıyor. Dolasıyla
yayına katılacakların yüklüce meblağları gözden çıkarmaları gerekiyor. Tam da
bu nedenle ne kadar objektif olabilecekleri, ne kadar manipülasyona açık
oldukları tartışılır… (OMN).
- (…)
bir polis adliye muhabirliği rayına oturmuştur, bir siyasi muhabirlik rayına
oturmuştur ama sağlık yayıncılığında aslında bunu çok söyleyemeyiz. Bunun
sebebi de özellikle ulusal gazetelerin sağlıkla ilgili yeterince muhabir
ayıramamalarıdır. (…) Yani onu o alandan alıp başka alana götürür joker gibi
kullanır. (…) İngilizceniz varsa çok güzel sağlık muhabiri olabilirsiniz (İBR).
- (…)
vajinismusu konuşuyoruz konuya bakın hakikaten kadınlarla konuşuyorsunuz ve
Ankara Radyosu Türk Halk Müziği sanatçısı yanınızda hadi sizden bir türkü
alalım diyorsunuz (TG).
