1.13.Temalar (Ana Konular)

1.13.Temalar (Ana Konular)


Tablo 106. Temalar ile Yazıların Konumu Karşılaştırması


 % (Sütun)
Tam sayfa
Sürmanşet
Manşet
Üç Kısım
Orta/Göbek
Alt kısım
Dergi kapak
Dergi iç sayfa
Beslenme
28
12
8,5
21,2
16,6
16,6
7,4
20,9
İç hastalıkları / Genel cerrahi
16,8
15,7
13,4
17,6
16,8
16,4
14,8
13,3
Onkoloji / Kanser
8,4
12,4
14,3
13
12,5
12
11,1
12
Kardiyoloji / Kalp Damar Cerrahisi
10,2
7,1
5,4
11,2
10,2
10,5
18,5
8,2
Sağlık Kurumları, Hastaneler, Sağlık Ocakları vb.
6,3
17,8
19,7
8,6
10,4
10,2
3,7
12,2
Güzellik, Bakım, Zayıflama, Sağlıklı Yaşam
15,4
5,1
2,7
9,2
7
6,3
7,4
16,4
Sağlık Çalışanları ve Sorunları
5,2
9,8
15,9
6,5
7,6
8,3
11,1
3,9
Hasta ve Yakınlarının Sorunları
3,1
10,6
18,1
6,5
7,1
6,9
3,7
2,7
Sağlık Bakanlığı
3,4
12,4
12,8
6,2
6,8
6,8
3,7
5,4
Kadın Hastalıkları ve Doğum
7,6
5,1
3,1
6,4
5,9
6,1
3,7
9,4
Ruh Sağlığı
9,7
5,5
1,6
6,2
5,2
4,9
7,4
6,6
Eczane / Farmakoloji / İlaç Sektörü
2,4
5,7
6
4,4
4,8
5,4

13,2
Çocuk Sağlığı
6,5
3,5
1,3
5,2
5,1
4,6
3,7
5
Nöroloji / Beyin ve Sinir Cerrahisi
5,2
2,2
2,9
4,3
4
4,3
11,1
2,4
Üroloji
3,9
3,3
2,5
4,5
3,7
3,4

2,3
Madde Bağımlılığı
3,1
4,5
2,7
4,2
3,9
3,5
3,7
1,6
Acil Tıp
3,4
3,5
4,3
3,4
3,7
3,8
3,7
2,1
Bebek Bakımı ve Sağlığı
2,1
3,1
1,3
3,2
3
2,8
3,7
6
KBB (Kulak, Burun, Boğaz)
3,1
1,8
0,4
3,4
3,6
3,1
3,7
2,5
Alternatif / Tamamlayıcı Tıp
4,7
2,2
0,4
3,5
2,5
2,7

3
Diğer
42,4
44,1
45,8
39
37,6
37
44,4
34,8
N
382
490
447
14.299
11.211
9.358
27
3.438

Yazı türü bağlamında yazılarda işlenen temalara bakıldığında; haberlerde en sık işlenen temalar sırasıyla “İç hastalıkları / Genel cerrahi” (%16,5), “Beslenme” (%16,4) ve “Onkoloji/kanser” (%12,5), “Sağlık Kurumları, Hastaneler, Sağlık Ocakları” (%10,9) ve  “Kardiyoloji / Kalp Damar Cerrahisi” (%10,3) şeklinde görülmektedir.

“Köşe/Köşe yazısı” niteliğindeki yazılarda yine “Beslenme” teması en sık işlenen (%30) tema olarak saptanmıştır. Bu temayı “İç hastalıkları / Genel cerrahi” (%15,8) ve “Güzellik, bakım, zayıflama, sağlıklı yaşam” (%14,9) temaları izlemiştir. “Köşe/Köşe yazısı”nda yine “Onkoloji/Kanser” (%11,8), “Kardiyoloji/Kalp Damar Cerrahisi” (%10,3) gibi temalar sıklıkla görülmekle birlikte, “Sağlık çalışanları ve sorunları” (%8,4) ve “Ruh Sağlığı” (%8,1) temaları da öne çıkmıştır.

“Yazı dizisi” türünde en çok değinilen, işlenen tema yine “Beslenme” olmakla birlikte, değinilme oranı %33,9’a çıkmaktadır. Bir diğer ifadeyle her 3 yazı dizisinin biri, beslenme temasını konu edinmiştir. Ardından “İç hastalıkları / Genel cerrahi” (%23,4) ile “Onkoloji/Kanser” (%17,7), temaları en sık değinilen temalar olmuştur. Yazı dizilerinde “Kadın hastalıkları ve Doğum” (%12,9) teması en sık değinilen beşinci tema olurken, “Alternatif / Tamamlayıcı tıp” (%10,5) öne çıkan tema olarak görülmüştür.

“Ansiklopedik bilgilendirici not” şeklindeki yazılara bakıldığında “Beslenme” temasındaki anlatımların bu tür yazıların yarısını oluşturduğu anlaşılmaktadır (%50,7). “İç hastalıkları / Genel cerrahi” temasının (%22,8) ardından; genel sıralamadan farklı olarak bu tür yazılarda da “Güzellik/ Bakım/ Zayıflama/ Sağlıklı Yaşam” (%16,2) temasını üçüncü sıraya yükselmiştir. Dördüncü sırada “Onkoloji/Kanser” teması gelse de (%15,6), hemen ardından daha alt sıralardan “Alternatif / Tamamlayıcı tıp” (%15,2) temasının beşinci sıraya yerleştiği görülmektedir. “Alternatif / Tamamlayıcı tıp” teması tüm yazı türleri içinde en sık “Ansiklopedik bilgilendirici not” şeklindeki yazılarda işlenmiştir. “Ruh sağlığı”, “Kulak, burun, boğaz” ve “Deri hastalıkları” konuları da sıralamada daha aşağılarda olup değinilme oranı bakımından dikkati çeken temalar olmuştur.

Daha çok dergilerde yer alan akademik ya da bilimsel nitelikteki makalelerde “İç hastalıkları ve Genel cerrahi” (%27,1), “Beslenme” (%22,9) ve “Onkoloji/Kanser” (%18,8) en sık yinelenen temalar olmuştur. Ancak bu kategoride genel sıralamadan farklı olarak “Kadın hastalıkları ve doğum” (%12,5) ile “Ruh sağlığı” (%12,5) temalarının öne çıktığı anlaşılmaktadır. Yine bu tür yazılarda genel konu sıralamasından farklı olarak “Bebek bakımı ve sağlığı” ile “Çevre ve sağlık” gibi temaların diğer kategorilere göre daha fazla yinelendiği belirlenmiştir.

“Söyleşi” türü yazılarda tema sıralamasının başına “Güzellik/ Bakım/ Zayıflama/ Sağlıklı Yaşam” (%19,1) gelmiştir. İkinci sıraya “Sağlık kurumları, hastaneler ve sağlık ocakları”na ilişkin anlatımlar yükselmiştir (%13,9). Hemen ardından ise yine “Beslenme” (%13,8) gelmektedir. “Söyleşi” türü yazılarda daha alt sıralardaki temalar arasında bakıldığında “Eczane/Farmakoloji/İlaç sektörü”ne ilişkin temalar (%9,4), “Kadın hastalıkları ve doğum” (%7,9), “Ruh sağlığı” (%7,4) ile daha alt sıralarda yer alan “Alternatif/Tamamlayıcı tıp” (%4,4) temalarının öne çıktığı anlaşılmaktadır. Genel tabloda “diğer” kategorisi altında toplanan temalardan estetik, plastik cerrahi temasının “Söyleşi” türü yazılarda daha üst sıralara çıktığı da belirtilmelidir (%7,6).
Soru-cevap şeklinde yazılan köşe yazılarında tema sıralamasının tamamen değiştiği söylenebilir. Bu tür yazılarda en çok işlenen temaların başında genel tabloda “Diğer” kategorisi altında yer aldığı için diğer temalarla birleştirilmiş şekilde bulunan “Cinsel sağlık” teması gelmektedir (%29,5). Bu durum bu temanın yalnızca bu yazı türüne özgü olarak oldukça yoğun şekilde işlendiğini göstermektedir. Hemen ardından “Kadın hastalıkları ve doğum” dikkati çekmektedir (%24,4). “Üroloji” temasını (%18,4), “Güzellik, bakım, zayıflama, sağlıklı yaşam” (%16,2) alanındaki anlatımlar izlemektedir. “Onkoloji/Kanser” (%11,1) temasının ardından da daha alt sıralardaki “Ruh sağlığı” (%10,5) teması öne çıkmaktadır.

Tablo 107. Temalar ile Yazı Türü Karşılaştırması
 % (Sütun)
Haberler
Köşe, köşe yazı
Yazı dizisi
Ansiklopedik Bilgi, not
Akademik, bilimsel makale
Söyleşi
Soru cevaplı köşe yazısı
Beslenme
16,4
30
33,9
50,7
22,9
13,8
13,1
İç hastalıkları / Genel cerrahi
16,5
15,8
23,4
22,8
27,1
13
15,7
Onkoloji / Kanser
12,5
11,8
17,7
15,6
18,8
12
11,1
Kardiyoloji / Kalp Damar Cerrahisi
10,3
10,3
11,3
14,7
8,3
7,1
7,7
Sağlık Kurumları, Hastaneler, S. Ocakları
10,9
7,2
1,6
0,5

13,9
0,4
Güzellik, Bakım, Zayıflama, S. Yaşam
7,2
14,9
14,9
16,2

19,1
16,2
Sağlık Çalışanları ve Sorunları
7,5
8,4
1,6
0,5
2,1
4,8
0,1
Hasta ve Yakınlarının Sorunları
7,1
5,4
2,4

2,1
3,9
1,6
Sağlık Bakanlığı
6,9
7,6
3,6
0,2

3,6
1,2
Kadın Hastalıkları ve Doğum
5,9
6,7
12,9
5,4
12,5
7,9
24,4
Ruh Sağlığı
5,2
8,1
7,7
6,9
12,5
7,4
10,5
Eczane / Farmakoloji / İlaç Sektörü
5,8
4,6
2,8
2
4,2
9,4
1,6
Çocuk Sağlığı
5,0
4,8
6,5
3,5
6,3
3,9
5,7
Nöroloji / Beyin ve Sinir Cerrahisi
4,1
3,6
3,2
4,7
2,1
2,9
4,6
Üroloji
3,4
3,3
7,3
4,6
6,3
2,1
18,4
Madde Bağımlılığı
3,9
3
1,2
1,9
2,1
1,1
3,7
Acil Tıp
3,8
2,5
2,4
1,7
2,1
1,7
0,9
Bebek Bakımı ve Sağlığı
3,2
2,7
5,6
4,1
8,3
3,8
3,4
KBB (Kulak, Burun, Boğaz)
3,2
2,8
4,4
5,6

2,6
3,7
Alternatif / Tamamlayıcı Tıp
2,2
4,8
10,5
15,2

4,4
2,7
Diğer
37,9
35,1
48,9
27,1
50,2
47,5
55,8
N
33.608
2.972
248
1.313
48
660
803

Yazılarda işlenen temalar bazında yazıların menşeine bakıldığında, menşei belirtilmeyen yazıların genel tablodaki sıralamayı değiştirmediği ya da farklı bir dağılım göstermediği anlaşılmaktadır. Muhabirin adının belirtildiği haberlerde ise ilk sırayı “Sağlık kurumları, hastaneler ve sağlık ocakları”na ilişkin anlatımlar almaktadır (%15,5). “Beslenme” (%14,1) “İç hastalıkları / Genel cerrahi” (%13,8) ve “Onkoloji/Kanser” (%11,4) temaları da muhabir adının belirtilmediği diğer temalar olmuştur. Ayrıca farklı olarak “Hasta ve yakınlarının sorunlarına (%10,8) ilişkin anlatımlarda, “Sağlık çalışanları ve sorunları”na ilişkin değinmelerde (%10,5) de muhabirin adının daha fazla oranda yer bulduğu anlaşılmaktadır.

Anadolu Ajansı, İhlas Haber Ajansı, Cihan Haber Ajansı ve Doğan Haber Ajansı imzasıyla verilen haberlerde en çok “İç hastalıkları / Genel cerrahi” teması işlenmiştir. Anadolu Ajansı menşeili yazılarda alt sıralardaki “Güzellik/ Bakım/ Zayıflama/ Sağlıklı Yaşam” alanındaki değinmeler, “Kadın hastalıkları ve doğum” teması ile “Kardiyoloji/Kalp Damar Cerrahisisi” temasının tabloda daha fazla öne çıktığı söylenebilmektedir.

Tablo 108. Temalar ile Menşei Karşılaştırması
 % (Sütun)
Belirtilmemiş, Kurumun kendisi
Muhabirin Adı
AA
İHA
CHA
DHA
Beslenme
18,6
14,1
16,6
18
12,8
4,8
İç hastalıkları / Genel cerrahi
16,9
13,8
18,5
19
14,6
18
Onkoloji / Kanser
12,5
11,4
16,1
9,9
10,7
8,1
Kardiyoloji / Kalp Damar Cerrahisi
10,8
7,4
11,1
11
7,3
9,5
Sağlık Kurumları, Hastaneler, S. Ocakları
9,9
15,5
8
14
10,9
23
Güzellik, Bakım, Zayıflama, S. Yaşam
7,9
9,7
5,7
5,1
4,2
3,7
Sağlık Çalışanları ve Sorunları
6,7
10,5
6,3
7,3
10,7
15
Hasta ve Yakınlarının Sorunları
5,9
10,8
7,3
8,6
6,7
26
Sağlık Bakanlığı
6,3
8,2
7,7
4,2
12,6
5,6
Kadın Hastalıkları ve Doğum
5,9
7,2
6,4
4,8
3,8
5
Ruh Sağlığı
5,4
5,2
5,5
3,7
4,7
0,8
Eczane / Farmakoloji / İlaç Sektörü
5,7
5,5
6,2
1,9
5,5
4,6
Çocuk Sağlığı
5
4,4
5,2
4,7
7,5
1,9
Nöroloji / Beyin ve Sinir Cerrahisi
4,1
3
4,7
4,4
4,2
1,7
Üroloji
3,5
3
4,1
4,2
4,2
5
Madde Bağımlılığı
3,8
2,5
5,8
3,7
4,9
1,4
Acil Tıp
3,5
3,1
5,1
5,7
5,3
5,4
Bebek Bakımı ve Sağlığı
3,3
3,3
3,3
4,5
3,8
1,9
KBB (Kulak, Burun, Boğaz)
3,4
2,3
2,6
5,3
3,6
0,8
Alternatif / Tamamlayıcı Tıp
2,9
3,1
2,3
3,1
2,4
0,4
Diğer
37,1
39,7
41,8
35
37,6
40
N
27.284
3.564
2.227
684
549
483


Haber kaynakları ile haber konuları karşılaştırıldığında haberlere en çok kaynaklık eden “Sağlık görevlisi/Tıp doktoru”nun kaynaklık ettiği yazılarda (f=13.124) işlenen temaların başında “İç hastalıkları / Genel cerrahi” gelmektedir (%21,7). Bu kişilerin kaynaklık ettiği yazıların %17,6’sı da “Beslenme” temasındadır. “Kadın hastalıkları ve Doğum”, “Çocuk sağlığı” ve “Ruh sağlığı” konuları da “Sağlık görevlisi/Tıp doktoru”nun kaynaklık ettiği temalar arasında öne çıkmaktadır.

Sağlık alanındaki sivil toplum örgütü temsilcilerinin kaynaklık ettiği haberlerde en çok değinilen temaların başında “Sağlık çalışanları ve sorunları” gelmektedir (f=2.184; %27,3). “İç hastalıkları / Genel cerrahi” (%13,4), “Onkoloji ve Kanser” (%13,1) gibi konuların yanı sıra “Sağlık Bakanlığı” (%12,3) konusuna ilişkin temalarda da sivil toplum örgütü temsilcilerinin kaynaklık ettiği görülmektedir.

Sağlık Bakanlığı ya da temsilcilerinin kaynaklık ettiği haberlerde en çok kendi kurumlarıyla ilgili temalar işlenmiştir (f=1.661; %45,2). Daha sonra ise “Sağlık çalışanları ve sorunları” (%20) ve “Sağlık kurumları, hastaneler ve sağlık ocakları” konularına (%12,5) ilişkin anlatımlar öne çıkmaktadır.

İl Sağlık Müdürlüğü ya da temsilcilerinin kaynaklık ettiği haberlerde ilk sırayı “Sağlık kurumları, hastaneler ve sağlık ocakları” (%22) teması alırken, ikinci sırayı “Sağlık Bakanlığı” temalı haberler almıştır.

Yerel Yönetim temsilcilerinin kaynaklık ettiği haberlerde ise en sık “Sağlık kurumları, hastaneler ve sağlık ocakları” (%28,8) teması işlenirken, ikinci ve üçüncü sıraları “Çevre ve Sağlık” (%11,6) ve Onkoloji/Kanser” (%11,3) temaları almıştır. Yerel yönetim temsilcilerinin kaynaklık ettiği haberlerde bu sonuçların ortaya çıkması doğaldır. Çünkü söz konusu edilen temalar yerel yönetimlerin yetki ve sorumluluklarını ifade etmektedir.

Hastanın kendisinin kaynaklık ettiği haberlerde de yine beklendiği üzere kendisi ve kendisiyle ilgili sorunlar ilk sırayı almıştır. “Hasta ve yakınlarının sorunları” teması hastanın kaynaklık ettiği haberlerde ilk sırayı almıştır.
Hasta yakınlarının kaynaklık ettiği haberlerde de benzer bir görünüm ortaya çıkmıştır. Hasta yakınlarının kaynak olarak kullanıldığı haberlerin en sık tekrarlanan teması yine “Hasta ve yakınlarının sorunları” (%66,4) olmuştur.

Bu noktada “Sağlık görevlisi/Tıp doktoru”nun kaynaklık ettiği yazılarda kendi sorularına değinme oranı oldukça düşük (%3,9) olduğunun altı çizilmelidir. Benzer bir biçimde “Sağlık görevlisi/Tıp doktoru”, “Hasta ve yakınlarının sorunları” konulu haberlere de düşük oranda (%4,7) kaynaklık etmiştir. Bu karşılık hastanın kendisinin kaynaklık ettiği haberlerin %6,6’sı, hasta yakınlarının kaynaklık ettiği haberlerin ise %8,9’u “Sağlık çalışanları ve sorunları”yla ilgili bulunmuştur.