5.EN BEĞENİLEN SAĞLIK PROGRAMLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLER

Televizyon ekranlarındaki sağlık konulu programlar arasında en beğenilenin hangisi olduğuna ilişkin soruya yanıt verenlerin üçte birden fazlası “Beğendiğim, isim verebileceğim bir program yok” (f=21; %34,4) görüşünü dile getirmiştir. Beğenilen programlar ise ulusal bir kanalda yayınlanan yerli bir sağlık programı (Kanal D/Doktorum, f=16; %26,2) ile yabancı bir programdır (f=15; %24,6). 7 kişiye sorulmayan bu soruya, 11 kişi de yanıt vermemiştir.
Bu sorunun yanıtlarında yanlış anlaşılmalara ya da yorumlara neden olmamak için program isimlerine yer verilmemiş; bunun yerine kodlamada bulunulmuştur. Bu haliyle çalışma kapsamında görüşülen sağlık profesyonellerinin genel olarak beğendikleri bir sağlık programı olmadığını söylemek mümkündür. Görüşülen 50 doktor ve diş hekimi özelinde de yanıtların benzer bir dağılım gösterdiği belirtilebilir.
Tablo 16. En beğendiğiniz sağlık programı hangisidir? (Sağlık)

Frekans
%
Beğendiğim, isim verebileceğim program yok
21
34,4
Ulusal bir kanalda yayınlanan yerli bir program (A)” Kanal D/Doktorum”
16
26,2
Ulusal bir kanalda yayınlanan yabancı bir program (B)
15
24,6
Ulusal bir kanalda yayınlanan yerli bir program (C)
4
6,6
Ulusal bir kanalda yayınlanan yerli bir program (D)
3
4,9
Ulusal bir kanalda yayınlanan yerli bir program (E)
3
4,9
Diğer
21
34,4
N
61

Cevap yok, yorum yok, kesin bilgim yok
11
Sorulmayan kişi sayısı
7


Medya profesyonelleri de çoğunlukla A programını (Kanal D/Doktorum) beğendiklerini söylemişlerdir (f=12, %30,8). Sağlık profesyonellerinin aksine, medya profesyonelleri arasında “Beğendiğim isim verebileceğim bir program yok” yanıtı daha az tercih edilmiştir. 14 kişiye sorulmayan bu soruya, 6 kişi yanıt vermemiş ya da yorumda bulunmamıştır. Medya profesyonelleri arasında sağlık profesyonellerinin hiç dile getirmediği, farklı programların öne çıkması, bunun yanında İnternet ya da gazete eklerinin ifade edilmemiş olması da altı çizilmesi gereken noktalar arasındadır. Bunu da medya profesyonellerinin sağlık yayınlarına daha ilgili olmasıyla ilişkilendirmek mümkündür.
Tablo 17. En beğendiğiniz sağlık programı hangisidir? (Medya)

Frekans
%
Ulusal bir kanalda yayınlanan yerli bir program (A) “Kanal D/Doktorum”
12
30,8
Beğendiğim, isim verebileceğim program yok
6
15,4
Ulusal bir kanalda yayınlanan yerli bir program (I)
4
10,3
Ulusal bir kanalda yayınlanan yerli bir program (G)
3
7,7
Diğer
14
35,9
N
39

Cevap yok, yorum yok, kesin bilgim yok
6
Sorulmayan kişi sayısı
14


Bu soruya ilişkin sağlık profesyonellerinden gelen bazı önemli görüşler ise şöyle sıralanabilir:
-   Şu anda takip ettiğim ve çok beğendiğim bir sağlık programı yok. (Ulusal bir kanalda yayınlanan yabancı bir program B) Türkiye’de yapılanlardan bir üstünlüğü var ama ne kadar bilimsel ve ne kadar direkt sağlıkla ilgili tartışılabilir. Ama beğeniyorum, en azından izliyorum ilgimi çekiyor (ŞT).
-   (Ulusal bir kanalda yayınlanan yabancı bir program B) Şu ana kadar gördüklerimin içinde en iyisi. Uzmanlığı kalp ve damar cerrahisi olsa da, işlediği tüm konularda en ince ayrıntısına kadar izleyiciyi bilgilendiriyor. Konuyu en ince ayrıntısına kadar anlattığı için, insanların kafasında soru işareti kalmıyor (BD).
-   (Ulusal bir kanalda yayınlanan yabancı bir program B) anlaşılır ve pratik diye düşünüyorum. Daha sade (GA).
-   Bence, sağlık yayıncılığı süreklilik arz etmeli. (Ulusal bir kanalda yayınlanan yerli bir program A) buna iyi bir örnektir bence. (…) Sansasyon yaratarak sağlık yayıncılığı yapılmaz. Orada, bilimsel gerçeği anlaşılır bir dille verirseniz başarıya ulaşırsınız (TK).
-   (Ulusal bir kanalda yayınlanan yerli bir program A) amaca hizmet ettiğine inanıyorum. Tıp dilinde kelimeler, cümleler kurmadan, insanların anlayabileceği bir dille ve hareket unsurunu da gözeterek, dikkatiniz dağılmadan izleyebiliyorsunuz. Farklı bir format. (A) programı sırf sağlığı izlettiği için bence başarılı (BS).
-   (Bir İnternet sitesi/ süreli yayın H) benim başucu kaynaklarımdan birisidir medya iletişiminde. (…) Oldukça iyi güncellenir ve (H)’in bir özelliği tüm Türkiye çapında çıkan, ulusal ve yerel haberlerin bir süzgeçten geçirilerek oraya anlık düşmesinden kaynaklanır (MDÇ).
-   Reklam olur diye düşünüyorum. Ama genel olarak (…) sağlık programlarını daha çok beğeniyorum. Ama akşam 11’den sonra başlayan ve sabah 9-10 civarında 9 değil, 10-11 arasındaki sağlık programlarını bazı kanallardaki, onları hiç beğenmiyorum (Sağlık Bakanlığı’ndan bir yetkili, THM).
-   Sağlığın politikasıyla ilgili şeyleri daha çok seyrediyorum. Eğer ki dünya üzerinde bir salgın, herhangi bir salgın varsa, Sağlık Bakanlığı’nın ya da Dünya Sağlık Örgütü’nün İnternet sayfasından takip etmeyi tercih ediyorum (HÖ).
-   (…)’nin sağlık programlarını beğeniyorum çok seviyeli ve ilkeli, izliyorum takip ediyorum (AYD).

Öte yandan beğenilmeyen programlar konusunda da bazı görüşler mevcuttur:
-   Bakıp da beğendiğim sağlık programı yok. Gazetede baktıklarımın %99’u, televizyonda ise %80’i uygun değil (OA).
-    Kendisi öyle istemese bile ya da onu doğru bulmasa bile ona dayatılıyor; ya editörü ya sayfa sekreteri ya da onun üstündeki bölümün sorumlusu tarafından (X) gazetesinde çıkan haberden başka bir haber yaz diyor aynı konu ile ilgili. (…) O alandaki yeni güncel bilgiyi takip etmemek belirleyici unsurlardan bir tanesi. Tabi sağlıkçıların, hekimlerin sağlık ortamlarının da, o kapalılıkları da önemli etken. (…) Televizyon programlarında reyting ön planda olduğu için bilginin ya da bu konudaki deneyiminizin olması değil; fiziğinizin ne kadar güzel olduğu ya da nasıl ifade edebildiğiniz rol oynadığı için onları o cepheden değerlendirmek lâzım (Sağlık alanında bir sivil toplum örgütü başkanı, MSD).
-    (Sağlık konulu yayınlar) Bunların hepsine baktığımda, maalesef, aynı şeylerin tekrarını görüyoruz (TK).
-   (Ulusal bir kanalda yayınlanan yerli bir program A) tam bir rezalet. Hiçbir etik kaygı taşımayan ve etik ilkelerin ayaklar altına alındığı bir program (OA).
-   Yurt dışından örnek,  bildiğim bir (Ulusal bir kanalda yayınlanan yabancı bir program B) var. Bizdeki yayıncılıktan bile daha kötü. Son derece etik dışı. Türkiye’ye geldiğinde de yapmıştı bunu. Diyor ki, “yatın kalkın badem, ceviz yiyin. Her şey son bulur.” (…) Bizim ülkemizde verilmesi gereken mesajlarda “önce sen şunlara dikkat et” denilmeli (AAİ).