2.TELEVİZYON YAYINLARININ ANALİZİ- I

Medya takip şirketi tarafından yaygın ya da bölgesel nitelikte yayın yapan ve uydu alıcılarıyla da ülke genelinde izlenebilen nitelikte 52 farklı televizyon kanalının 2010 yılı içinde yayımladığı sağlık konulu tüm içerikleri video görüntü kaydı olarak temin edilmiştir. Bu görüntülerde yalnızca sağlık konusuna ilişkin verilen anahtar sözcüklerin geçtiği programların ilgili bölümleri baştan sonra yer almıştır. Örneğin bir yemek programının tamamı yerine o programa konuk olan doktorun yaptığı konuşmayı içeren bölüm ya da bölümlere ilişkin görüntü kaydı ya da kayıtları tarafımıza ulaştırılmıştır. Bir programda bir konuk ara ara konuşmuşsa, araya başka görüntü, konu ya da reklam gibi unsurlar girmişse ve bu konuk tekrar söz alarak sağlık konusunda yeni bir açıklamada bulunmuşsa bu ikinci bölüm de ayrı bir görüntü kaydı olarak sunulmuştur. Böylece sağlık konusundaki tüm içerikler, araya başka unsur ya da konular girmeden içerik analizi uygulamasına konu edilmiştir.  Bu bağlamda elde edilen video kayıtları, alınan örneklem çerçevesinde, her 4’üncü gün yayımlanan tüm içerik olmak üzere incelenmiştir.
Uygulamada öncelikle, basın grubundaki gibi anahtar sözcüğe dayalı olarak temin edilen video görüntülerinin doğrudan sağlık konusu ile ilgili olup olmadığı denetlenmiştir. Sağlık konulu yayın olduğuna karar verilen içeriklere içerik analizi uygulanmıştır.


2.1.Sunum Biçimi


Bu başlık altında televizyon yayınlarının dönemlere göre dağılımı, yayın süreleri, yayın kuşakları, yayınların program ve kanal adlarına göre dağılımı üzerinde durulacaktır.

2.1.1.Yayınların dönemlere göre dağılımı


Örneklem kapsamında ve denetim sonrasında incelenen doğrudan sağlık konulu 10.408 video görüntünün yayın dönemlerine göre dağılımı dört ayrı kategoride değerlendirilmiştir. Buna göre sağlık konusunda en çok içeriğin ocak, şubat ve mart aylarında; yani yılın ilk üç ayında yayımlandığı tespit edilmiştir (f=2.947; %28,3). Ekim, kasım ve aralık ayları ise ikinci sırada yoğun içeriğin yayımlandığı dönem olmuştur (f=2.835; %27,2). Bu durum sonbahar ve kış aylarında sağlık haberlerine ağılık verildiğini göstermektedir. Temmuz, ağustos ve aynı zamanda Ramazan ayı da olan eylül döneminde sağlık konulu yayınların oranı %23,6 (f=2.453) iken; en az sağlık yayınının %20,9 (f=2.173) oranıyla nisan, mayıs ve haziran döneminde olduğu belirlenmiştir.
Tablo 133. Yayımlandığı Döneme Göre İncelenen Video Kaydı Sayısı

Frekans
%
Ocak-Şubat-Mart
2947
28,3
Nisan-Mayıs-Haziran
2173
20,9
Temmuz-Ağustos-Eylül (Ramazan)
2453
23,6
Ekim-Kasım-Aralık
2835
27,2
TOPLAM
10.408
100,0




2.1.3.Yayın süreleri


Genel olarak bakıldığında, minimum 6 saniyelik ve maksimum 1 saat 43 dakika 8 saniyelik görüntü kaydı elde edilmiştir. Ortalama değer 10 dakika 1,5 saniyedir.

İncelenen görüntülerin %22,9’unun (f=2.387) 1-2 dakika; %16,2’sinin (f=1.686) ise 2-3 dakika arasında süren kayıtlar olduğu tespit edilmiştir. Bu tür görüntüler daha çok haber niteliğindeki yayınlara karşılık gelmektedir. 30 dakikanın üzerindeki görüntülerin ise sağlık konulu programlara karşılık geldiği söylenebilir (f=670; %6,4).

Tablo 134. Video Kaydı Süreleri
Süre (Dakika)
Frekans
%
01:01-02:00 arası
2387
22,9
02:01-03:00 arası
1686
16,2
20:01-25:00 arası
927
8,9
05:01-10:00 arası
903
8,7
10:01-15:00 arası
898
8,6
15:00-20:00 arası
897
8,6
03:01-05:00 arası
814
7,8
01:00 ve az
802
7,7
30:01 ve üstü
670
6,4
25:01-30:00 arası
424
4,1
TOPLAM
10408
100,0

Tablodaki değerleri “program sayısı bazında toplam yayın süresi” şeklinde değerlendirmek yanlış olacaktır. Çünkü daha önce de ifade edildiği gibi programlarda sağlık konulu konuşmaların yapıldığı bölümler kayda alınmış, reklam ya da başka konuların araya girmesi durumunda kayıt kesilmiş, tekrar konu sağlık üzerinden devam etmeye başladığı anda yeni bir kayıt numarasıyla yeni bir kayıt elde edilmiştir. Dolayısıyla yukarıdaki rakamları doğrudan sağlık konusunun konu edildiği kesintisiz en uzun süreli görüntü kaydı şeklinde yorumlamak daha doğru olacaktır.

Dönem bazında toplam incelenen yayın ortalama sürelerine bakılacak olursa, yılın ilk üç ayında (ocak-şubat-mart) ortalama 649,5 saniye, mart-nisan-mayıs döneminde 672 saniye, haziran-temmuz-ağustos döneminde ortalama 630 saniye ve yılın son üç ayında (eylül-ekim-kasım) ortalama 601,4 saniye görüntü incelemeye konu alınmıştır.

Toplam süre bazında içeriklerin yayımlandığı dönemler değerlendirilecek olursa; yılın ilk üç ayında 1.913.995 saniyelik, ikinci üç ayda 1.460.196 saniyelik, üçüncü üç ayda 1.222.974 saniyelik ve son üç ayda 1.662.649 saniyelik görüntü kaydı incelenmiştir. Bu da yılın ilk üç ayındaki sağlık konulu içeriklerin toplam süresinin daha fazla olduğunu göstermektedir. Bu durum yayın sayısına ilişkin veriyle de paralel nitelik taşımaktadır.

2.1.4.Yayın kuşakları


İncelenen video görüntülerin %34,7’si (f=3.616) sabah kuşağında; %21,5’i ise (f=2.237) öğleden sonra kuşağında yayımlanmıştır. Akşam kuşağındaki video görüntülerin oranı da %20,7’dir (f=2.157).
Tablo 135. Yayın Kuşaklarına Göre Video Kaydı Sayısı

Frekans
%
Sabah
3616
34,7
Öğleden Sonra
2237
21,5
Akşam
2157
20,7
Öğle
1221
11,7
Gece Yarısından Sonra
841
8,1
Gece
336
3,2
TOPLAM
10408
100,0

2.1.5.Yayınların program ve kanal adlarına göre dağılımı


Video görüntülerinin niteliğine bakıldığında, bunların %15,6’sını ara haber (f=1.628) ve %12’sini (f=1.250) de ana haber bültenlerinde yayımlandığı görülmektedir. Bunları takip eden ilk sağlık programı; başka bir deyişle en çok görüntü kaydının bulunduğu program, Mutlu Yaşam’dır (f=402; %3,9). Listede yer alan programların büyük bir bölümünün sağlık programları olduğu göz önüne alındığında “Moderatör”, “Çalar Saat”, “Güne Başlarken” ve “Haber Merkezi” gibi haber programlarının da öne çıkması dikkat çekici olarak değerlendirilmiştir.

Tablo 136. Video Kayıtlarının Yayımlandığı Programlar

Frekans
%
Ara Haber
1628
15,6
Ana Haber
1250
12
Mutlu Yaşam
402
3,9
Sağlıklı Günler
272
2,6
Herkes İçin Sağlık
231
2,2
Doktorum
211
2
Moderatör
204
2
Önce Sağlık
185
1,8
İkbal ile Şifalı Yemekler
141
1,4
Çalar Saat
132
1,3
Güne Başlarken
131
1,3
Dr. Öz Show
115
1,1
Haber Merkezi
113
1,1
İyi Bak Kendine
108
1
Deryalı Günler
104
1
Diğer
5181
49,8
TOPLAM
10408
100

Kanallar bazında ele alındığında en yüksek oranda video görüntüsünün TGRT Haber’de yayınlandığı belirlenmiştir (f=880; %8,5). Ülke TV (f=744; %7,1) ikinci sırada, Show TV (f=569; %5,5) ise üçüncü sırada yer almaktadır.

Tablo 137. Sağlık Konulu Yayınların Yayımlandığı Kanallar

Kanal adı
Frekans
%
TGRT HABER
880
8,5
ÜLKE TV
744
7,1
SHOW TV
569
5,5
NTV
532
5,1
KANAL 7
508
4,9
BUGÜN TV
429
4,1
HABER TÜRK
416
4,0
TRT HABER
408
3,9
CNN TÜRK
394
3,8
CİNE 5
389
3,7
KANAL 24
356
3,4
KANAL A
338
3,2
KANAL D
333
3,2
KON TV
331
3,2
FOX TV
315
3,0
TV 8
301
2,9
Diğer
3165
30,4
TOPLAM
10408
100,0