Tablo 238.Televizyonda yer alan
sağlık konulu haber ve programlardaki bilgileri ne ölçüde güvenilir bulursunuz?
|
Soru 12. Televizyonda yer alan sağlık konulu haber
ve programlardaki bilgileri ne ölçüde güvenilir bulursunuz?
|
Frekans
|
%
|
|
Her zaman güvenirim
|
237
|
15.8
|
|
Çoğunlukla güvenirim
|
366
|
24.4
|
|
Kısmen (Bazen) güvenirim
|
558
|
37.1
|
|
Nadiren (Seyrek) güvenirim
|
258
|
17.2
|
|
Hiçbir zaman güvenmem
|
84
|
5.6
|
|
TOPLAM
|
1503
|
100.0
|
Bu soruya verilen yanıtlar üzerinde cinsiyet değişkeninin
önemli bir fark yaratmadığı belirlenmiştir. Kadın katılımcıların %37,6’sı
(f=326), erkek katılımcıların ise %36,4’ü (f=232) bu soruya “Kısmen, bazen
güvenirim” yanıtını vermiştir. Soruya “Her
zaman güvenirim” yanıtını veren kadınların oranı %16,3’ken (f=141), aynı yanıtı
veren erkeklerin oranı ise %15,1’dir (f=96).
Medeni durum değişkenine göre bu soruya tüm gruplarda en
fazla verilen yanıtın “Kısmen (bazen) güvenirim” olduğu belirlenmiştir. Ancak
boşanmış/dul olan katılımcılar soruya %19,4 (f=14) oranında “Her zaman
güvenirim” yanıtını verirken, bekâr katılımcılarda bu yanıtı verme oranı
%11,9’dur (f=44). Bekâr katılımcılar ile boşanmış/dul ve evliler arasında
farklılık gösteren bir diğer seçenek %21,4 (f=79) oranındaki “Nadiren (seyrek)
güvenirim” yanıtıdır.
Bu soruya “Çoğunlukla güvenirim” yanıtını veren
katılımcıların çoğunluğu (f=66, %34,4) “ön lisans ve lisans/üstü” eğitime
sahiptir. Bu yanıtı en az oranda verenler ise %16,3’le (f=15) “diplomasız/okuryazar”lardır.
Bu durum, eğitim düzeyi yüksek olanların yayın içeriklerine daha fazla
güvendiklerini ortaya koymaktadır.
Yaş değişkenine göre haber ve programlarda verilen bilginin
güvenirliğine ilişkin genel eğilim “Kısmen (bazen) güvenirim” yönündedir.
Ankete katılanlar arasında içeriğe “Her zaman güvenirim” diyenler en fazla 65
yaş ve üzerindekiler (f=18, %19,4) ile 45-54 yaş arasındakilerdir (f=52, %19).
24 yaş ve altındakilerin %10,3’ü (f=27) “Her zaman güvenirim” yanıtını
vermiştir. Buna göre ileri yaşlıların yayın içeriklerindeki bilgiye daha çok
güvendikleri söylenebilir.
Bu soruya “Her zaman güvenirim” yanıtının bölgelere göre
dağılımda en fazla %21,8’le (f=46) Ege Bölgesi’nde verildiği belirlenmiştir. Bu
yanıtın aksine içeriklerde sunulan bilgilere “Nadiren (seyrek) güvenirim”
yanıtı ise yüksek oranda Güneydoğu (f=24, %22) ve Karadeniz (f=30, %20,4)
Bölgelerinde verilmiştir. “Kısmen, bazen güvenirim” yanıtının ise en yüksek
oranda Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde verildiği belirlenmiştir.
Yayın içeriklerindeki bilgiye “Nadiren (seyrek) güvenirim”
yanıtını en yüksek oranda verenler kırda yaşayan katılımcılardır(f=101,
%20,7). Aynı yanıt, en düşük oranda ise
büyükşehirde yaşayanlar tarafından verilmiştir (f=51, %11,5). Buna karşın soruya en yüksek oranda, “Her
zaman güvenirim” diyenler (f=92, %20,7) büyükşehirde yaşayan katılımcılardır.
Gelir düzeyi değişkeni bağlamında haber ve programlarda yer
alan bilginin güvenirliğine ilişkin genel eğilimden farklı olarak gelir düzeyi
“2.400 - 3.199 TL” arasında olan katılımcıların %34,7’si(f=35) yayın
içeriklerindeki bilgiye “Çoğunlukla güvenirim” yanıtını vermiştir. Gelir düzeyi
“799 TL ve altında olan” katılımcıların %21,4 (f=89)’ünün soruya “Nadiren(seyrek)
güvenirim” yanıtı verdiği belirlenmiştir.
Sosyal güvenlik durumu açısından ise “Kısmen (bazen)
güvenirim” yanıtı, Yeşil Kart sahipleri
(f=61, %45,9) ve sigortası olmayan (f=53, %42,4) katılımcılar arasında
ön plandadır. “Çoğunlukla güvenirim” yanıtı da en fazla oranda özel sağlık
sigortası ve diğer sigorta sahiplerince (f=11, %32,4) ve sigortası olmayan
katılımcılar (f=22, %17,6) tarafından verilmiştir.
Öğrencilerin yaklaşık yarısı “Kısmen (bazen) güvenirim”
demiştir (f=57, % 44,9). Ardından ticari faaliyette bulunanlar (f=69, %33,3) ve
memurlar, işçilerin üçte biri (f=129, %33,9) aynı yanıtı vermiştir. Bu soru için bir diğer dikkat çekici seçenek,
emeklilerin %30,6’sının (f=41) “Çoğunlukla güvenirim” yanıtını vermesidir.
Öte yandan vatandaşla gerçekleştirilen görüşmelerde
güvenmelerinin ya da güvenmemelerinin nedenleri sorulmuştur. Bu soruya çok
farklı yanıtlar alınamasa da belli başlıları şöyledir:
- (Güveniyorum)
Çünkü televizyonlar daha kurumsal, daha medyatik, herkesin her an gördüğü şey.
Tüm insanları çıkarıyorlar (NU, Kadın).
- Doğru
bulduğum (programların) oranı yüksek. Yanlış bulduklarım da oluyor. Örneğin
(M)’nin bitkisel ilaçlarını gereksiz buluyorum, tıp eğitimi almadıkları için
(ÇD, Erkek).
- Açıkçası
pek güvenilir bulmam. Çünkü sağlık sektöründeki bazı olayların reklam olduğunu
düşünüyorum. Akrabalarım arasında birçok doktor var. Onlar da söylenen her şeye
inanmayın diyorlar. Her şey abartılıyor, olduğu gibi değil denildiği için
inanmıyorum. Şov gibi geliyor bana… Her şey o kadar basitleştirildi ki, bir gün
domates faydalı diyorlar, ertesi gün bir başka şey. Bu yüzden pek güvenmiyorum…
Herkes sanatçıymış gibi geliyor bana, doktor değil de sanki sanatçı. (EK, Kadın).
- Bazıları
güven veriyor ama (M) ve (S) gibi tipler tam bir şarlatan (AZ, Erkek).
- Kanal
başına bir sürü kır doktoru var. Yani profesyonel doktorların da her biri sabah
programı gibi oldu artık. Her yerde her önüne gelen her şeyi söylüyor. Artık
şova dönüştürdüler, rant kapası yaptılar. (…) Ha kaç tanesi yararlı oldu onu da
bilemem. Zaman gösterecek yani (AY, Erkek).
