Tablo 244.İnternetteki sağlık
konulu sayfalara bakar mısınız? Bakarsanız ne sıklıkta baktığınızı söyler
misiniz?
|
Soru 16. İnternetteki sağlık konulu sayfalara bakar
mısınız? Bakarsanız ne sıklıkta baktığınızı söyler misiniz?
|
Frekans
|
%
|
|
Hiç bakmam, İnternet bağlantım yok, kullanmıyorum (19. soruya
geçiniz)
|
1821
|
73,1
|
|
Ara sıra, zaman zaman bakarım
|
235
|
9,4
|
|
Merak ve ihtiyaç durumunda bakarım
|
229
|
9,2
|
|
Genellikle, çoğu zaman bakarım
|
207
|
8,3
|
|
TOPLAM
|
2492
|
100
|
Demografik nitelikler bağlamında çapraz tablolara
bakıldığında cinsiyet, sosyal güvence, meslek değişkenleri açısından verilen
yanıtlar arasında genel eğilimden önemli bir farklığa rastlanmamıştır.
Ankete katılanların yaşları bağlamında “Çoğu zaman bakarım”
diyenler arasında 25-34 yaş (f=75, %11,5) ve 24 yaş altı (f=57, %10,8)
kişilerin oranı genel ortalamadan (%8,3) daha yüksek çıkmıştır. Aynı şekilde “Ara
sıra bakarım” yanıtını verenler arasında da 25-34 yaş (f=83, %12,7) ve 24 yaş
altı (f=69, %13,1) kişilerin oranı genel ortalamadan (%9,4) daha yüksektir. Bu
kişilerin “İhtiyaç durumunda bakma” oranları da yüksektir (25-34 yaş: f=82,
%12,5; 24 yaş ve altı: f=90, %17). Dolayısıyla 34 yaş ve altındaki kişilerin İnterneti
kullanma sıklığı, ileri yaş gruplarından daha fazladır denilebilir. Bu
doğrultuda “Hiç bakmama” oranı da 55-64 yaş (f=213, %92,6) ve 65 yaş üstü (f=150,
%98) kişilerde her 10 kişiden 9’undan fazladır. Bu yaş grubundaki kişiler
sağlık konulu yayınlar anlamında İnternete neredeyse hiç bakmamaktadır.
Eğitim gruplarına göre İnternete başvurma oranı lise ve üstü
gruplarda daha yüksek, ilköğretim ve altı gruplarda ise neredeyse “Hiç yok”
seviyesindedir. “Çoğu zaman bakma” oranı lise mezunları arasında %12 (f=78), ön
lisans ve üstü grupta %19,6 (f=75) seviyesindedir. “Ara sıra bakma” oranı lise
mezunlarında %13 (f=85), ön lisans ve üstü grupta %18,8 (f=72) şeklindedir.
“İhtiyaç durumunda bakma” ise lise mezunları arasında %14 (f=91) ve ön lisans
ve üstü grupta %20,1’dir (f=77). Buna karşın “Hiç bakmama” oranı diplomasızlar
arasında %96,6 (f=168) ve ilköğretim mezunları arasında da %85,5’tir (f=1.092).
Gelir gruplarına göre dikkati çeken en önemli fark, gelir
seviyesi yüksek olanların “Genellikle, çoğu zaman bakma” oranlarının daha
yüksek olmasıdır. 3. Grupta (1.600-2.399 TL) bu oran %15,1 (f=39), 4. Grupta
(2.400-3.199) %15,6 (f=30) ve en üst gelir grubunda 5. Grupta (3.200 TL ve
üzeri) %16,9 (f=22) şeklindedir.
Bölgeler bazında “Çoğu zaman bakma” oranı en yüksek olarak
Karadeniz (f=26, %11,2) ve Marmara (f=87, %11,2) Bölgelerinde yaşayanlar
arasında tespit edilmiştir. İnternete çoğu zaman bakma oranının en düşük
çıktığı bölgeler ise Doğu Anadolu (f=4, %2,8) ve Güneydoğu Anadolu (f=6, %3,4)
bölgeleridir. Hiç bakmayan ya da bakamayanlar da çoğunlukla bu iki bölgeden
çıkmıştır. Doğu Anadolu’da yaşayan katılımcıların %83,9’u (f=120) ve
Güneydoğu’da yaşayan katılımcıların %86,6’sı (f=155) bu yanıtı vermişlerdir.
Bölge türü bağlamında ise “Çoğu zaman bakma” (f=102, %12,2),
“Ara sıra bakma” (f=107, %12,8) ve “ihtiyaç durumunda bakma” (f=97, %11,6)
oranları büyükşehirde yaşayanlar arasında genel ortalamaların üzerindedir.
Kırda yaşayanlar arasında da “Hiç bakmama” oranı bölge türü bağlamında en
yüksek düzeyde çıkmıştır (f=686, %84,4).
İnternetteki sağlık konulu yayınlara “Genellikle, çoğu zaman
bakarım” diyenler özelinde demografik yapı incelendiğinde ise; bu yanıtı veren kadınların
(%9), 25-34 yaş aralığındaki gençlerin (%12), orta ve üst gelir
gruplarındakilerin (en üst gelir grubunda %17), Marmara ve Karadeniz
Bölgelerinde (%11), büyükşehirde
yaşayanların (%12), bekârların (%13), ön lisans ve lisansüstü eğitime sahip
olanların (%20) ve öğrencilerin (%15) oranının en yüksek seviyede bulunduğunu
belirlenmiştir. Başka bir deyişle bu kişiler İnternette sağlık konulu
içerikleri daha sık takip etmektedirler.
Bu soruya “Hiç bakmam, İnternet bağlantım yok,
kullanmıyorum” yanıtını verenlere, anketin İnternetteki sağlık konulu içeriğe
ilişkin olan bundan sonraki sorular sorulmamıştır. Dolayısıyla bundan sonraki
sorular, şu ya da bu şekilde İnternetteki sağlık konulu yayınları takip
edebilenlere yöneltilmiştir.
Öte yandan vatandaşlarla gerçekleştirilen görüşmelerde
katılımcılara “İnternette sağlık konusuna bakma” durumları ve sıklığı, “neden”
sorusuyla birlikte yöneltilmiştir. Alınan belli başlıları şöyledir:
- Hastaneye
gittiğimde en azından derdimi anlatabilmek için, ön hazırlık amacıyla okurum
(MY, Erkek).
- Bir
rahatsızlığım varsa ilk olarak İnternetten araştırıyorum. Belirtilerimin hangi
hastalığın belirtileri olabileceğini, ciddi bir şey mi, neden olur, doktora
gidecek bir şey var mı diye bakarım… Bir rahatsızlık hissettiğimde bakarım (GÖ,
Kadın).
- Rahatsızlık
ne yöndeyse ona bakıyorum. Genelde mesela ben oturarak çalışıyorum. Ona
bakıyorum. Oturarak çalışanları tehdit eden nedir? Nasıl davranmalıyız? Ona
göre işte sandalye ile kendi arama bombeli bir destek aldım. Onlar yazıyordu.
(SHG, Kadın).
- Bende
bu rahatsızlık (unutkanlık ve ülser) ilk başladığında ilk iş İnternetten
araştırmaya başladım. Ayrıca dikkatimi çeken bir yazı, araştırma olursa neden
bakmayayım ki (FK, Erkek).
- Ben
gözümden rahatsızdım. (Bir konferansta dinlediğim konuşmacının ardından) onun
söylediği bir söz aklıma takıldı. İnternetten araştırdım (Aİ, Kadın).
- Bazen
kendi yaşadığım hastalıkların neden kaynaklandığına bakmaya çalışıyorum. Fakat İnternete
çok fazla giremiyorum. İşim yüzünden sürekli dışarıda oluyorum. İnternet
kullanımında da çok iyi olmadığımdan aradıklarımı da her zaman bulamıyorum (NA,
Kadın).
- Çocuklarla
ilgili olduğunda, kendimle ilgili bir sorun olduğunda bakıyorum (YU, Kadın).
- Merak
ettiğim bir rahatsızlık olduğunda bakar araştırırım (GS, Kadın).
- Sık
sık bakıyorum. Bir sürü sağlık sitesi var (EK, Kadın).
- Çalıştığım
yerde İnternet olduğu için genellikle her gün bakıyorum (ÜS, Kadın).
- İhtiyacım
olduğunda bakıyorum… Hekimlerim fazla takip etmeyin diyorlar, olumlu
bulmuyorlar ama ben yine de ilk İnternete bakıyorum… Çünkü (İnternetten bilgi
almak) çok kolay… (EK, Kadın).
- Genellikle
basit ve gündelik sağlık sorunlarıyla karşılaştığımda doktora gitmek yerine İnternete
başvuruyorum (DS, Kadın).
- Genelde
gazete ve televizyonu her zaman takip edemediğim için İnterneti takip ediyorum
(ÖS, Kadın).
- İhtiyaç
olduğunda bakıyorum. Çıktısını alıyorum, ona göre bir daha uyguluyorum. Mesela
demir eksikliği çıktı bende. Bitkilerde ne var ne yok onu araştırdım,
bastırdım, okudum. (…) (Dâhiliye doktoru) verdi bundan iki tane (ilaç). 4-5 gün
kabızlık çektim, bir mide bulantısı… Ona inanmadım, gittim sağlık hekimine,
dedim “bu bana yaramadı”. Ondan sonra o da “tek tek al” dedi. “Ben zaten
kestim” dedim. (…) Azıcık da kendini dinleyeceksin, yararsa içeceksin,
yaramazsa zorlamayacaksın (AÇ, Kadın).
