Gazete ya da televizyonlarda (medyada) sağlık konularına
ayrılan yer ya da sürenin nasıl bulunduğu sorusuna 7 sağlık profesyoneli yanıt
vermemiştir. 14 kişiye sorulmayan bu soruyu 58 kişi yanıtlamıştır. Cevap
verenlerin %41,1’i “Yeterli” karşılığını vermiştir (f=24). Dörtte birden çoğu
da “Kısmen yeterli” demiştir (f=15). Yetersiz bulanların oranı ise daha azdır (f=13,
%22,4). Ayrıca değerlendirilen doktor ve diş hekimlerinin görüşleri arasında da
“Yeterli” görüşünün ön planda olduğu belirtilmelidir (f=14).
Tablo
26. Gazete ya da televizyonlarda (medyada) sağlık konularına
ayrılan yer ya da süreyi nasıl değerlendiriyorsunuz? (Sağlık)
|
|
Frekans
|
%
|
|
Yeterli
|
24
|
41,4
|
|
Kısmen yeterli
|
15
|
25,9
|
|
Yetersiz
|
13
|
22,4
|
|
Çok fazla
|
6
|
10,3
|
|
N
|
58
|
|
|
Cevap yok, yorum yok, kesin bilgim yok
|
7
|
|
|
Sorulmayan kişi sayısı
|
14
|
|
Tablo
27. Gazete ya da televizyonlarda (medyada) sağlık konularına
ayrılan yer ya da süreyi nasıl değerlendiriyorsunuz? (Medya)
|
|
Frekans
|
%
|
|
Yetersiz
|
16
|
28,1
|
|
Yeterli
|
15
|
26,3
|
|
Kısmen yeterli
|
12
|
21,1
|
|
Çok fazla
|
5
|
8,8
|
|
Çok az
|
5
|
8,8
|
|
Diğer
|
4
|
7,0
|
|
N
|
57
|
|
|
Cevap yok, yorum yok, kesin bilgim yok
|
1
|
|
|
Sorulmayan kişi sayısı
|
1
|
|
Bu soruya ilişkin sağlık profesyonellerinden gelen bazı farklı
ve önemli bulunan yanıtlar şöyle sıralanabilir:
- Bazen
gereğinden çok fazla, bazen de gereğinden çok az. Bunda sanal gündemlerin
etkisi olduğunu düşünüyorum (AU).
- Ben
sağlık konusunda ayrılan zamandan ziyade “kaliteli zamanı” daha çok önemsiyorum
(Sağlık Bakanlığı yetkilisi, ZŞT).
- Yer
ve süre yeterli. İçerik konusunda aynı şeyi söyleyemeyeceğim ama…
- Benim
kanaatim bu toplam sürenin biraz daha fazla kısmı bilgilendirmeye ayrılmalı. Yani
sürekli olumsuz haberlerle, skandal başlığı altında verilen haberlerle, sağlık
haberciliği yapmaktansa; biraz daha bilgilendirmeye, halkı aydınlatmaya,
kamuoyu oluşturma anlamında olumlu anlamda kamuoyu oluşturma çizgisinde
kullanılabilirse bu süre, bence yeterli. Ama süre şimdi bu çizgide çok iyi
kullanılıyor mu derseniz, iyi kullanılmıyor (TGR).
- Gazetelerde
yeterli ama televizyonlarda yayın saati yanlış; prime time’da yayınlanmalı
(GC).
- Televizyonlarda
çok iyi bir süre ayrıldığını düşünüyorum (BS).
- Bence
daha fazla olması lâzım. Ben az buluyorum (FŞ).
- Sağlık
konularına ayrılan süreyi az buluyorum. Özellikle çalışanların sorunları
konusunda daha fazla yer verilmeli (AS).
Türk Tabipleri Birliği yetkilisi ise konuya farklı bir açıdan
yaklaşarak biraz da ticari boyutlara dikkat çekmekte ve şöyle konuşmaktadır:
- (…)
medyanın daha fazla sağlığa vakit ayırdığını düşünüyoruz. Çünkü daha fazla
sağlıktan para çıkartmak diye bir çerçeve var. Bu alan bir sektör. Daha fazla
vakit ayırıyor olması, ona paralel koşut olarak, daha sağlık bilgilenmesini
toplumun arttığını ne yazık ki göstermiyor diye düşünüyorum (TTB).
Bir medya profesyoneli de aynı konuya işaret etmektedir:
- Mesela
kendi gazetemden bahsedeyim; sağlığa neredeyse hiç yer ayrılmıyor. Bir
kadın-aile sayfasında var. Daha light sayfalar diyoruz onlara. Televizyonlarda
da dediğim gibi profesyonel olarak birkaç program dışında bir de şeyler var...
Doktor konuk edip konuşturup yapılan programlar var. Bunların çoğu zaten reklam
ve ödemeler üzerinden yapılan görüşmeler (ÖY).
Medya profesyonellerinden alınan kimi farklı ve önemli
yanıtlar da şöyle sıralanabilir:
- Aslında
yeterli yer ve süre veriliyor yani gerek gazetelerde gerekse televizyonlarda.
Çünkü sağlık haberlerinin geri dönüşü çok fazla. Gazetelerin manşetlerinde
sağlık haberleri olmasa bile iki sütuna verilen haberin geri dönüşü bile manşet
haberinden çok daha fazla olabiliyor. Çünkü ilgili kişi direkt gazete
sayfasında onu görmekten hoşlanıyor (ADA).
- Henüz
televizyonlar (…) çok tecrübesiz ve deneyimsiz. Oradaki herhangi bir muhabir
gidip bir doktora mikrofon tutup üç beş saniyeye kendi söyletmek istediğini
söyletiyor. (…) Ama gazetelerdeki güzel yani gazetelerde artık sağlık
departmanları, sağlık editörleri, sağlık muhabirleri oluştu. Ha yeterli mi
değil. Kalkıp da bir doktora köşe vermek yerine sağlık editörüne bir sayfa
verirsiniz o zaten bütün kaynaklara eşit uzaklıkta durarak iyi haber toplar ve
yazar (ME).
- Örneğin
bir gazetenin her gün en az 8, 9 belki 10 sayfa spor sayfası oluyor. Dört beş
sayfa ekonomi sayfası oluyor. Üçüncü sayfalar fikstir, asayiş haberleridir.
İkinci sayfalar genellikle magazin haberleridir. Türkiye’de sağlığa sabit bir
sayfa ayıran bir gazete yok şu anda (YE).
- Biz
avantajlıyız bizim sağlık sayfamız var Habertürk gazetesi olarak ama diğer
gazetelerde böyle bir şey yok. Hafta sonu eklerinde daha çok magazinsel sağlık
haberleri yer alıyor (DB).
- Hemen
hemen her gazete ve ekte tam sayfa sağlık haberi olmasına rağmen ana haber
bültenlerinde sağlığa yeteri kadar önem verilmiyor, saçma sapan kadın
programlarında sağlık konuları işleniyor. Sağlık programları zaten korkunç.
Kravatlı doktorlar, gece elbisesi giymiş gibi kıyafetlerle çıkan doktor ve
sunucular… (DİD).
- Televizyondaki
kesinlikle yeterli değil. Bence haber bültenlerinde mutlaka sağlık haberleri
olması gerekiyor, bir tane bile olsa ve bir doktorun çıkıp konuşması gerekiyor
(ÖZG)
Öte yandan sağlık konulu yayınlara yönelik olumsuz bulunan
yönler arasında dile getirilen televizyondaki sağlık programlarının yayın
saatine yönelik eleştirileri de burada değerlendirmek mümkündür. Bu bağlamda
sağlık profesyonellerinin dile getirdiği kimi görüşler şu şekilde
sıralanabilir:
- (Sağlık
konulu yayınları) yeterli bulmuyorum. Artı bir de hep ölü zamanlara geliyor.
Bazıları bu “prime time”da oluyor, ama çoğu ölü zamanlara denk geliyor. Yeterli
değil. Hem içerik olarak yeterli değil, hem sunuş olarak, hem de zaman olarak,
hem de yayınlandığı zaman dilimi açısından yeterli değil bence (BG).
- Bence
sağlık yayıncılığı görsel medyada insanların izleyebileceği saatlerde yer
almalı (ÜŞ).
- …
(Prime time içerisinde) Hiç sağlık konulu yayın olduğunu sanmıyorum. Sadece
NTV’de idi galiba bir kere rastladım (…). Dolayısıyla o kuşakta fazla bir şey
olmadığını düşünüyorum. Geçenlerde birkaç ay önceydi, Ankara Radyosu’nda bir
canlı yayın yapmıştık. Zaman zaman radyo programlarına katılıyorum, yapımcı
beni aradı. Perşembe günü saat 19.30’da programa çağırıyor. Aman dedim, o akşam
Aşk-ı Memnu var, kim bunu oturur da seyreder Allah aşkına... Biz gene gittik,
etik konuştuk ama yani zannetmiyorum, o “prime time” dediğimiz dönemde sağlıkla
ilgili çok fazla bir şey olduğunu (BAA).
Televizyonda yayınlanan sağlık programlarının yayın saatlerine
yönelik eleştiriler bağlamında medya profesyonellerinden gelen şu görüşler de
not edilebilir:
- Televizyonlarda
sağlık programlarını bulmak zaten zor; belli saatlerde var, izlenme oranlarının
düşük olduğu zamanlar, televizyonun en az izlendiği zamanlar sağlık haberlerine
yer veriliyor. Ama bu son birkaç yıldır, 2 yıl oldu sanıyorum, “Doktorum” programıyla
başlayan bir furya var, izlenmeye başlandı. Ümit verici (NEJ).
- (Sağlık
programlarının) zamanlamalarının yanlış olduğunu düşünüyorum. Kadınlara
yönelik, ev kadınlarına yönelik hatta gündüz kuşağında programlar yapılıyor,
oysaki bunun dışında gece kuşaklarında da sağlık programları olabilir (YSK).
