4.6. Televizyondaki sağlık konulu haber ve programlara ilişkin olarak katıldığınız ya da katılmadığınız düşünceler - II

“1. Beni ilgilendiren konular çıkmıyor, alakasız konularda yayın yapılıyor” ifadesine yanıt veren 1475 kişinin %39,1’i (f=576) “Hayır, hiç katılmıyorum” demiştir. “Kısmen (biraz) katılıyorum” diyenlerin oranı %35,6 (f=525) iken, %25,4’ü ise (f=374)” Evet, aynen katılıyorum” şeklinde yanıt vermiştir. Demografik nitelikler bağlamında incelenen değişken için elde edilen oranlar genel ortalama ile karşılaştırıldığında şu noktalar not edilebilir:  Cinsiyet değişkeni açısından bu ifadeye verilen yanıtlarda genel tabloda ikinci sırada yer alan “Kısmen biraz katılıyorum” cevabı erkekler tarafından en çok katılım gösterilen ifadedir (f=236, %37,9).
Ayrıca “Evet, aynen katılıyorum” seçeneğine erkekler (f=170, %27,3) kadınlardan (f=204, %23,9) daha yüksek oranda katılım göstermişlerdir. Başka bir ifade ile kadınlar televizyonda kendilerini ilgilendiren yayınların yer aldığını erkeklerden daha çok düşünmektedirler. Medeni durum açısından ele alındığında boşanmış/dul olanların genel ortalamadan farkla “Kısmen biraz katılıyorum” (f=28, %40,6) yanıtını daha yüksek oranda verdiği dikkati çekmektedir. Yanıtlar eğitim düzeyleri açısından incelendiğinde “Hayır hiç katılmıyorum” seçeneği en çok lise düzeyinde eğitime sahip katılımcılar tarafından belirtilmiştir (f=156, %45). Bunu %44,6 (f=41) oranı ile diplomasız ya da okuryazar olmayanlar takip etmektedir. Coğrafi bölgeler bazında genel ortalamadan farklı olarak İç Anadolu (f=109, %48)  ve Karadeniz (f=64, %44,8) Bölgelerinde en çok verilen yanıt “Kısmen (biraz) katılıyorum” şeklindedir.  “Evet, aynen katılıyorum” yanıtı en yüksek seviyede Doğu Anadolu Bölgesi’nde (f=27, %33,3) yaşayan katılımcılar tarafından verilirken, “Hayır hiç katılmıyorum” yanıtı ise en çok Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde (f=48, %44) yaşayanlarca verilmiştir. İfadeye katılım düzeyleri bölge türü değişkeni açısından incelendiğinde “Hayır hiç katılmıyorum” yanıtı en yüksek oranda büyükşehirde yaşayanlarca(f=189, %43,4); “Kısmen biraz katılıyorum” yanıtı ise en yüksek oranda kentlerde yaşayan katılımcılar(f=217, %39,1) tarafından verilmiştir. Yaş değişkeni açısından verilen yanıtlar değerlendirildiğinde genel ortalama ile karşılaştırıldığında 55-64 yaş ve 24 yaş ve altı grubun farklılık gösterdiği anlaşılmıştır. 55-64 yaş (f=57, %39) ile 24 yaş ve altı (f=102, %38,8) katılımcıların en yüksek oranda katılım gösterdikleri ifade “Kısmen biraz katılıyorum” şeklindedir.  Ayrıca “Evet, aynen katılıyorum” yanıtı en yüksek oranda55-64 yaş grubunda tespit edilmiştir (f=42, %28,8). Gelir değişkeni bağlamında; tüm gelir gruplarındaki dağılımın genel tablo ile uyumlu olduğu belirlenmiştir. Sosyal güvence açısından ise Yeşil Kartlıların verdikleri yanıtlar genel ortalamadan farklılık göstermektedir. Bu gruptaki katılımcılar “Hiç katılmıyorum” yanıtını tüm gruplar arasında en yüksek oranda yinelemişlerdir (f=56, %42,7). Ayrıca “Evet, aynen katılıyorum” yanıtı da yine en çok Yeşil Kartlı bireyler tarafından dile getirilmiştir (f=42, %32,1). Meslek değişkeni bağlamında; işsiz ve emeklilerin verdikleri yanıtların genel ortalamadan farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Emeklilerin (f=57, %44,5) ve işsizlerin (f=17, %44,7) en çok verdikleri yanıt “Kısmen biraz katılıyorum” şeklindedir.  Ayrıca “Evet, aynen katılıyorum” yanıtına en düşük katılım yine işsizler arasında gerçekleşmiştir (f=7, %18,4).  Televizyonda yayımlanan sağlık konulu haber ve programlara güvenme düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, oldukça güvenenler arasında ifadeye hiç katılmama oranın yüksek oranda olduğu belirlenmiştir (%47,1). İfadeye katılmayanlar arasında da güvenenlerin oranı yüksektir (%47,9).

“2. Gereksiz yere endişelendirici ve ürkütücü buluyorum” ifadesine yanıt veren 1473 kişinin %47,9’u (f=705) “Hayır, hiç katılmıyorum” demiştir. “Kısmen biraz katılıyorum” diyenlerin oranı %29,3 (f=431) olup, ”Evet, aynen katılıyorum” diyenlerin oranı da %22,9’dir (f=337). Cinsiyet değişkeni açısından verilen yanıtlar incelendiğinde erkek (f=160, %25,6) katılımcıların “Evet, aynen katılıyorum” yanıtını kadınlardan (f=177, %20,8) daha yüksek oranda vermeleri dikkat çekicidir. Genel ortalamadan farklı olarak boşanmış/dul katılımcıların “Evet, aynen katılıyorum” seçeneğine en yüksek oranda katılım gösterdikleri anlaşılmıştır (f=18, %26,5). Diplomasız/okuryazar olmayanların da genel ortalamadan farklılaştığı görülmüştür. Bu gruptaki bireylerin yarısından fazlası “Hiç katılmıyorum” demiştir (f=48, %52,7).  Bölgeler açısından ise “Katılmıyorum” yanıtı en yüksek seviyede Güneydoğu Anadolu’da (f=71, %65,1) verilmiştir. Genel ortalamadan farklı olarak “Katılıyorum” yanıtı ise en çok Doğu Anadolu’da dile getirilmiştir (f=26, %32,1). Yaşanan bölge türü açısından “Katılmıyorum” seçeneğine en yüksek oranda katılım, büyükşehirlerde (f=231, %53,2) ve en düşük katılım ise kentlerde (f=229, %41,2) yaşayan katılımcılar arasında tespit edilmiştir. “Hayır, hiç katılmıyorum” seçeneği en yüksek oranda 45-54 yaş (f=146, %54,5) grubundaki; “Evet, aynen katılıyorum” yanıtı en yüksek oranda 55-64 yaş grubundaki katılımcılar tarafından verilmiştir (f=45, %30,8). “Katılmıyorum” yanıtına en yüksek katılımın üçüncü gelir grubunda (1.600-2.399 TL: f=78, %53,1); en düşük katılımın ise ikinci gelir grubunda (800-1.599 TL: f=314, %44,7) tespit edilmiştir. Ayrıca “Katılmıyorum” yanıtına en yüksek katılım işsizler arasında iken (f=24, %63,2), en düşük katılım ise emeklilerdedir (f=50, %39,1). Buna paralel olarak “Evet, katılıyorum” seçeneği de emekliler tarafından diğer meslek gruplarına kıyasla daha çok dile getirilmiştir (f=36, %28,1).  Verilen yanıtlarda sağlık güvencesi değişkeni açısından önemli bir farka rastlanmamıştır. Televizyonda yayımlanan sağlık konulu haber ve programlara güvenme düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, oldukça güvenenler arasında ifadeye hiç katılmama oranın yarıdan fazla olduğu belirlenmiştir (%58,2). İfadeye katılmayanlar arasında da güvenenlerin oranı yüksektir (%48,3).




“3. Mucize kurtuluş ya da tedavi haberleriyle hastalara boş umut, hayal veriliyor” ifadesine yanıt veren 1469 kişinin %38,5’’i (f=566) “Hayır hiç katılmıyorum” demiştir. “Kısmen biraz katılıyorum” diyenlerin oranı %30,8 (f=453) ve ”Evet, aynen katılıyorum” diyenlerin oranı ise %30,6’dır (f=450). Cinsiyet değişkeni açısından verilen yanıtlar incelendiğinde erkek (f=222, %35,9) katılımcıların kadın (f=228, %26,8) katılımcılardan daha fazla “Evet, katılıyorum” yanıtını verdikleri tespit edilmiştir. Erkekler, TV’de yer alan mucize kurtuluş veya tedavilere yönelik haberlerin hastalara boş umut verdiği görüşüne kadınlardan daha fazla katılmaktadır. Medeni durum açısından boşanmış/dul olanların genel ortalamadan farklı olarak, bu ifadeye daha çok “Katıldıkları” belirlenmiştir (f=26, %37,7). Bu ifadeye diplomasız/okuryazar olmayanların yarıya yakınının “Hayır, katılmıyorum” dedikleri ortaya çıkmıştır (f=44, %47,8). “Evet, katılıyorum” yanıtı ise en yüksek oranda ilköğretim düzeyinde eğitime sahip katılımcılar tarafından verilmiştir (f=273, %32,5). “Katılma” oranı en yüksek seviyede İç Anadolu Bölgesi’nde (f=78, %34,7) yaşayanlarda görülmüştür. Buna karşın “Katılmama” oranı en yüksek düzeyde Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yaşayanlara aittir (f=51, %46,8). “Hayır, hiç katılmıyorum” yanıtına en yüksek katılım büyükşehirlerde yaşayan bireyler arasında tespit edilmiştir (f=194, %44,7). Yaş değişkeni bağlamında ise 55-64 yaş grubundaki katılımcıların verdikleri yanıtların genel ortalamadan farklılaştığı belirlenmiştir. Bu yaş grubundaki katılımcıların en çok verdikleri yanıt “Evet, aynen katılıyorum” şeklindedir (f=55, %37,9). Katılımcıların gelir düzeyi değişkeni açısından ifadeye katılım düzeylerinde ise 1.600-2.399 TL arası gelire sahip üçüncü gelir grubunun genel ortalamadan ayrıştığı görülmektedir. “Evet, katılıyorum” yanıtı en çok bu gruptaki katılımcılar tarafından verilmiştir (f=50, %34,5). Sağlık güvenceleri bağlamında yanıtlar değerlendirildiğinde “Hayır, katılmıyorum” yanıtının en yüksek oranda sigortasız kişiler tarafından dile getirildiği ortaya konmuştur (f=56, %44,4). Diğer taraftan, özel sağlık sigortasına sahip bireylerin genel eğilimden farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Özel sağlık sigortasına sahip olduğunu belirten 34 kişi arasında “Kısmen biraz katılıyorum” yanıtına katılma oranı %38,2 (f=13); “Evet, aynen katılıyorum” yanıtına katılım oranı ise %26,5 (f=9) olarak belirlenmiştir. Meslek değişkeni bağlamında ifadeye katılım düzeyi incelendiğinde genel eğilimden farklı olarak işsizlerin yarıdan fazlasının “Hayır hiç katılmıyorum” (f=21, %55,3) dediği belirlenmiştir. “Evet, aynen katılıyorum” yanıtına %41,3’lük (f=52) oran ile en yüksek katılım emeklilerdedir. “Kısmen biraz katılıyorum” cevabına en düşük katılımın emekliler (f=31, %24,6); en yüksek katılım oranının ise öğrenciler (f=47, %36,4) arasında olduğu tespit edilmiştir. Televizyonda yayımlanan sağlık konulu haber ve programlara güvenme düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, oldukça güvenenler arasında ifadeye hiç katılmama oranın yüksek olduğu belirlenmiştir (%47,3). İfadeye katılmayanlar arasında da güvenenlerin oranı yüksektir (%48,6).


“4. Ülkenin genel sağlık politikası ve sağlık sistemine ilişkin sorunlar yeterince ele alınmıyor” ifadesine 1470 kişinin %25’i (f=368) “Hayır hiç katılmıyorum” karşılığını vermiştir. “Kısmen (biraz) katılıyorum” diyenlerin oranı %29,7 (f=436) ve ”Evet, aynen katılıyorum” diyenlerin oranı ise %45,3’tür (f=666). Verilen yanıtlarda cinsiyet değişkeni açısından önemli bir farka rastlanmamıştır. “Hayır, hiç katılmıyorum” yanıtının en yüksek oranda boşanmış/dul katılımcılar tarafından dile getirildiği belirlenmiştir (f=12, %17,6). En yüksek oranda “Evet, aynen katılıyorum” diyenler ise bekârlardır(f=179, %48,5). Eğitim düzeyi bağlamında, bu ifadeye “Katılma” oranı ilköğretim, lise ve üstü eğitim seviyesindekilerde %43 ve üzerindedir. Diplomasızlar arasında ise “Katılmama” oranı diğer kesimlerden yüksektir (f=34,1). Ancak yine de eğitim düzeyi arttıkça ifadeye “Katılmama” oranı düşmektedir. Dolayısıyla en yüksek “Katılmama” oranı ön lisans ve üzeri eğitime sahip olanlar arasındadır (f=35, %18,4). “Kısmen (biraz) katılıyorum” yanıtı ön lisans ve üzeri eğitime sahip olanlar arasında en yüksek orandadır (f=72, %37,9). Coğrafi bölge değişkeni açısından ise “Evet, katılıyorum” yanıtı en yüksek seviyede Doğu Anadolu’da (f=42, %51,9,) yaşayanlar tarafından verilirken, “Hayır, katılmıyorum” yanıtı ise Karadeniz’de (f=44, %30,8) yaşayanlar arasında daha çok dile getirilmiştir. “Hayır, hiç katılmıyorum” diyenlerin oranı en yüksek büyükşehirlerde yaşayan bireyler arasında olduğu tespit edilmiştir (f=133, %30,8). Kırda yaşayanların yarısı “Evet, aynen katılıyorum” yanıtını vermiştir (f=241, %50,). Yaş değişkeni açısından dağılıma bakıldığında genel eğilimden farklı olarak 65 yaş ve üzeri katılımcıların yanıtları dikkat çekmektedir. Bu yaş grubunda “Evet, katılıyorum” yanıtı en düşük seviyede (f=26, %28,4) verilirken, ağırlığın “Kısmen katılıyorum” (f=34, %38,6) yanıtında olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca bu yaş grubu ”Hayır, hiç katılmıyorum” yanıtına yaş grupları içinde en yüksek katılım gösteren gruptur (f=29, %33). Diğer taraftan en düşük katılım oranı 24 yaş ve altı katılımcılar arasındadır (f=46, %17,6). “Evet, aynen katılıyorum” cevabı ise en yüksek 55-64 yaş grubundaki bireyler tarafından dile getirilmiştir (f=71, %48,6). Katılıcıların gelir düzeyleri açısından en yüksek “Katılma” oranı en üst düzeyde (3.200 TL ve üstü) gelire sahip olanlar arasında bulunmuştur (f=31, %62,4). 3. Düzeyde (1.600-2.399 TL) gelire sahip olanlar arasında “Katılmama” oranı yüksektir (f=39, %26,7). Sağlık güvencesi değişkeni ile yanıtlar değerlendirildiğinde özel sağlık sigortası sahipleri genel eğilimden farklılık göstermektedir. Katılımcılar arasında özel sağlık sigortasına sahip 34 kişi olup bu kişilerin yarıdan fazlası “Evet, aynen katılıyorum” yanıtını vermişlerdir (f=18, %52,9). “Hayır, hiç katılmıyorum” yanıtına da en yüksek katılım özel sağlık sigortası (f=10, %29,4) sahipleri arasında olurken en düşük oranda katılım ise sigortasızlar (f=23, %18,4) arasındadır. Meslek değişkeni bağlamında ifadeye katılım düzeyi incelendiğinde “Evet, aynen katılıyorum” cevabı en düşük oranda işsizler (f=15, %39,5); en yüksek oranda ise ticari faaliyetle uğraşan (f=101, %50,8) kişilerce verilmiştir. Televizyonda yayımlanan sağlık konulu haber ve programlara güvenme düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, ifadeye hiç katılmayanların büyük oranda televizyon içeriklerine “Oldukça güvenirim” diyenler olduğu belirlenmiştir (%46,2). Buna karşın “Oldukça güvenirim” diyenlerin büyük çoğunluğunun genel olarak yüksek çıkan “Aynen katılma” yönünde görüş belirttikleri anlaşılmıştır (%39,6).