“5. Genel olarak verilen bilgileri çoğunlukla, yalan,
yanlış, yanıltıcı buluyorum” ifadesine yanıt veren 1470 kişinin %38’i
(f=558) “Hayır, hiç katılmıyorum” demiştir. “Kısmen biraz katılıyorum”
diyenlerin oranı %37,7 (f=554) iken, katılımcıların %24,4’ü ise (f=358) ”Evet,
aynen katılıyorum” şeklinde yanıt vermiştir. “Evet, aynen katılıyorum” cevabını
erkek katılımcıların (%28,4, f=176), kadınlardan (%21,4, f=182) daha çok dile
getirdikleri anlaşılmıştır.
Buna göre erkeklerin kadınlardan daha yüksek oranda
TV’de verilen bilgileri yalan, yanlış, yanıltıcı buldukları söylenebilir. Bekâr
katılımcılar ise “Kısmen (biraz) katılıyorum” yanıtına daha yüksek katılım
göstermişlerdir (f=159, %43,2). Diğer taraftan “Evet, aynen katılıyorum”
diyenlerin oranı evli katılımcılar (f=276, %26,8) arasında yüksek düzeydedir.
Ön lisans ve üstü eğitime sahip olanların %42,3’ü (f=80) ifadeye “Kısmen
katıldığını” belirtmiştir. Ayrıca “Evet, aynen katılıyorum” yanıtına bu grup
%18 (f=34) oran ile en düşük seviyede katılım gösterirken, en yüksek katılım
ise %28,1 oranı (f=237) ile ilköğretim mezunları arasındadır. Coğrafi bölge
değişkeni açısından verilen yanıtlar değerlendirildiğinde, Akdeniz (f=103,
%48,1) ve Ege (f=84, %40) Bölgelerinde, genel eğilimden farklı olarak en yüksek
oranda verilen yanıt “Kısmen (biraz) katılıyorum” şeklindedir. Ayrıca Akdeniz
Bölgesi’nde yaşayan bireyler “Hayır, hiç katılmıyorum” yanıtını tüm bölgeler
arasında en az verenlerdir (f=70, %32,7). İfadeye “Evet, aynen katılıyorum”
yanıtı ise en yüksek seviyede Marmara’da (f=151, %30,9) ve en düşük seviyede
Karadeniz’de (f=23, %16,1) yaşayanlar tarafından verilmiştir. Bölge türü
bazında ise büyükşehirlerde yaşayan katılımcıların “Katılmıyorum” yanıtını en
çok veren grup oldukları tespit edilmiştir (f=190, %44). Genel eğilimden farklı
olarak bu yanıtın en az oranda verenler kentlerdeki katılımcılardır (f=173,
%31,2). Yaş değişkeni açısından dağılıma bakıldığında “Katılıyorum” diyenler
arasında en yüksek katılım oranın %30,8 (f=45) ile 55-64 yaş aralığındaki
katılımcılarda; en düşük ise %20,3 (f=67) oranı ile 35-44 yaş aralığındaki
bireylerde olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların aylık gelirleri esas
alındığında “Hayır hiç katılmıyorum” seçeneğine en yüksek katılımın 3.200 TL ve
üzeri gelire sahip olanların oluşturduğu, en üst gelir seviyesindeki
katılımcılar arasında gerçekleştiği belirlenmiştir (f=26, %44,8,). Üçüncü gelir
grubundaki (1600-3299 TL) katılımcılar ise “Evet, aynen katılıyorum” yanıtını
en az verenlerdir (f=29, %20,). Sağlık güvencesi değişkeni bağlamında Yeşil
Kart sahiplerinin genel eğilimden farklılaşarak, en yüksek katılım
gösterdikleri seçeneğin “Kısmen (biraz) katılıyorum” olduğu anlaşılmıştır
(f=54, %41,5). Diğer taraftan bu kişiler, “Hayır hiç katılmıyorum” yanıtını en
az verenlerdir(f=43, %33,1). Bu soruya yanıt verenler arasında özel sağlık
sigortasına sahip 34 kişinin %47,1’i (f=16) “Hayır, hiç katılmıyorum”
seçeneğine en yüksek oranda katılım göstermişlerdir. Meslek değişkeni
bağlamında ise işsizlerin yarısının “Katılmıyorum” dediği belirlenmiştir(f=19,
%50). Bu cevabı verenler arasında en düşük seviyede ise %32,8’lik (f=42) oranla
emekliler bulunmaktadır. Memurlar ise genel eğilimden farklı olarak en yüksek
oranda “Kısmen, bazen katılıyorum” yanıtını vermişlerdir (f=152, %41,2).
Televizyonda yayımlanan sağlık konulu haber ve programlara güvenme düzeyi ile
bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, oldukça güvenenlerin
yarısının (%50,3) ifadeye hiç katılmadığı belirlenmiştir.
“6. Özellikle alternatif tıp, bitkisel tedavi vs.
konularında verilen bilgileri yanlış buluyorum” ifadesine yanıt veren 1463
kişinin %38,9’u (f=569) “Hayır, hiç katılmıyorum” demiştir. “Kısmen (biraz)
katılıyorum” diyenlerin oranı %37 (f=541) olup, ”Evet, aynen katılıyorum”
diyenlerin oranı ise %24,1’dir (f=353). Erkeklerin (f=173, %28) “Katılıyorum” yanıtını,
kadınlardan (f=180, %21,3) daha çok ifade ettikleri tespit edilmiştir. Erkek
katılımcıların alternatif tıp, bitkisel tedavi gibi yöntemleri kadınlara göre
daha yanlış buldukları söylenebilir. Bekârlar arasında “Katılma” düzeyi (f=73,
%19,8) en düşük seviyededir. “Katılmama” ise boşanmış/dullar arasında en yüksek
seviyededir (f=156, %42,6). Eğitim değişkeni açısından sonuçlar incelendiğinde
ise TV’de yer alan alternatif, bitkisel tıp vs. hakkındaki bilgilerin yanlış
olduğu görüşüne diplomasız/okuryazar olmayanların daha çok katılmadıkları
anlaşılmıştır(f=41, %45,6). İlköğretim mezunları arasındaki “Katılma” oranı ise
tüm eğitim grupları arasındaki en yüksek rakamdır (f=235, %27,9). Bölgeler
bazında en yüksek katılma oranı Doğu Anadolu’da (f=23, %28,8) görülmüştür. En
yüksek “Katılmama” oranı ise Ege’dedir (f=95, %45,9). Büyükşehirde yaşayanlar
arasında “Katılmama” oranı daha yüksektir (f=195, %45,5). 65 yaş üzerinde
(f=43, %49,4) ve 24 yaş altında (f=119, %45,4) “Katılmama” oranı daha
yüksektir. Buna karşın “Katılma” oranı 45-54 yaş (f=82, %30,9) ve 55-64 yaş
(f=47, %32,2) arasında daha yüksektir. Gelir grupları bağlamında 3. Grupta
(1.600-2.399 TL) “Katılma” (f=41, %28,7) ve 4. Grupta (2.400-3.199 TL) “Katılmama”
(f=46, %46,5) daha yüksektir. Özel sağlık sigortasına sahip 34 katılımcının
%47,1’i (f=16) “Hayır, hiç katılmıyorum” yanıtını verirken; aynı yanıt %35,7
(f=45) oran ile en düşük seviyede sigortasız katılımcılar tarafından dile
getirilmiştir. Bireylerin meslekleri açısından ifadeye katılım düzeyi
incelendiğinde işsizlerin yarısının “Hayır, katılmıyorum” (f=19, %50) dediği
belirlenmiştir. Bu cevabı verenler arasında en düşük seviyede ise %32’lik
(f=41) oranla emekliler bulunmaktadır. Televizyonda yayımlanan sağlık konulu
haber ve programlara güvenme düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar
karşılaştırıldığında, oldukça güvenenler arasında ifadeye hiç katılmama oranın
yüksek olduğu belirlenmiştir (%48,4). İfadeye katılmayanlar arasında da
güvenenlerin oranı yüksektir (%49,2).
“7.Halkın anlayacağı dilde değil, teknik ve karmaşık bir
dilde anlatıyorlar” ifadesi ile ilgili yanıt veren 1470 kişinin üçte birden
fazlası; yani %39,1’i (f=575) ”Evet, aynen katılıyorum” demiştir. “Kısmen biraz
katılıyorum” diyenlerin oranı %30,4 (f=447) ve bir kişi farkla “Hayır, hiç
katılmıyorum” diyenlerin oranı %30,5’dir (f=448). “Evet” diyen erkeklerin (f=265, %42,6) oranı
kadınlardan (f=310, %36,6) fazladır. “Katılma” oranı boşanmış olanlar arasında
daha yüksektir (f=29, %42,6). “Katılma” oranı diplomasızlar arasında en yüksek
seviyededir (f=33, %36,7). Eğitim düzeyi arttıkça bu ifadeye “Katılma” oranı
düşmektedir. Ön lisans ve üstü eğitime sahip olanlar arasındaki “Katılma” oranı
%28’dir (f=53). En yüksek katılma oranı Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunmuştur
(f=43, %53,1). Kırda yaşayanlar arasında “Katılma” en yüksek düzeydedir (f=193,
%40,1). Büyükşehirde yaşayanlar arasında daha azdır (f=160, %37). 24 yaş ve
altındakiler dili daha az karmaşık bulurken; yaşlılar (45 yaş ve üzerindeki
gruplar) daha karmaşık bulmaktadırlar. Bu ifadeye katılım 24 yaş altındakiler
arasında %34,7 (f=91) seviyesindeyken, 45-54 yaş grubunda %41,4 (f=111), 55-64
yaş grubunda %40,4 (f=59) ve 65 yaş üzeri grupta %40,2 (f=35) seviyesindedir.
Bu ifadeye “Katılma” oranı 3. Gelir düzeyi (1.600-2.399 TL arası) ve altında
gelire sahip olanlar arasında %39-42’li seviyelerdeyken, en üst iki gelir
grubunda; eş deyişle 2.400-3.199 TL arası ile 3.200 TL ve üzeri gelire sahip
olanlar arasında daha azdır. Dolayısıyla gelir düzeyi yüksek olanlar bu
yayınların dilini daha az karmaşık bulmaktadırlar. Özel sağlık sigortası-diğer
sigortalara sahip olanlar arasında bu ifadeye katılım en yüksek düzeydedir
(f=18, %52,9). Yeşil Kartlılar arasında da “Katılma” yüksektir (f=55, %43).
Meslek grupları bağlamında da ticari faaliyette bulunanlar (f=91, %45,7) ve
emekliler (f=51, %42,2) arasında “Katılma” oranı diğer meslek gruplarından daha
yüksektir. Televizyonda yayımlanan sağlık konulu haber ve programlara güvenme
düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, “Pek güvenmem”
diyenler arasında “Aynen katılma” oranı daha yüksek (%49,9) iken, “Oldukça
güvenirim” diyenler arasında da “Hiç katılmama” oranı daha yüksek (%39,6)
bulunmuştur. Hiç katılmayanlar arasında bakıldığında ise “Oldukça güvenirim”
diyenlerin oranı yarıdan fazlasıdır (%51,6).
“8. Kullanılan dili magazinsel, sansasyonel, ve duygu
sömürücü buluyorum” ifadesine yanıt veren 1464 kişinin %35,9’u (f=525)
“Hayır, hiç katılmıyorum” demiştir. “Kısmen (biraz) katılıyorum” diyenlerin
oranı %30 (f=439) olup, ”Evet, aynen katılıyorum” diyenlerin oranı ise
%34,2’dir (f=500). Buna göre bu ifadeye erkekler (f=243, %39,2), kadınlardan
(f=257, %30,5) daha fazla oranda katılmaktadır. Evlilerin katılma oranı da daha
yüksektir (f=356, %35,5). Genel ortalamadan farklı olarak ilköğretim mezunları
arasında bu ifadeye katılma oranı (f=317, %37,7), “Katılmama” oranından (f=273,
%32,5) daha yüksektir. Bölgeler bazında ise en yüksek “Katılma” oranı Doğu
Anadolu’da belirlenmiştir (f=37, %46,3). En yüksek “Katılmama” oranı ise Ege
(f=91, %43,8) ve Güneydoğu Anadolu’da (f=47, %43,5) ortaya çıkmıştır. Bölge
türü açısından büyükşehirde yaşayanların daha çok oranda “Hayır, katılmıyorum”
dedikleri anlaşılmıştır (f=183, %42,4).
Kentte yaşayanlar ise çoğunlukla “kararsızım” demişlerdir (f=192,
%28,6). Yaş değişkeni açısından ise 24 yaş altındakilerin daha çok “Katılmıyorum”
(f=106, %40,9) ve 55-64 yaş üzerindekilerin de daha çok “Katılıyorum” (f=57, %39) dedikleri anlaşılmıştır. Ancak
diğer yaş grupları arasında anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir. Gelir
grupları bağlamında da anlamlı bir bağlantı dikkati çekmemiştir. En düşük “Katılma”
3.200 TL ve üzeri gelire sahip olanlar arasında, en üst gelir grubunda
görülmüştür (f=17, %29,3). En yüksek “Katılmama” ise 3. Düzey gelir grubunda
(1.600-2.399 TL arası) belirlenmiştir (f=63, %43,4). Özel sağlık sigortası ve
diğer sigorta sahiplerinin “Katılma” oranı en düşük düzeydedir (f=8, %23,5).
Emekliler (f=55, %43) ve ticari faaliyette bulunanlar (f=82, %41,6) en fazla “Katılıyorum”
diyenlerdir. En az oranda “Katılıyorum” ifadesine ise işçiler arasında
rastlanmıştır (f=7, %18,4). Televizyonda yayımlanan sağlık konulu haber ve
programlara güvenme düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar
karşılaştırıldığında, oldukça güvenenler arasında ifadeye hiç katılmama oranın
yüksek (%46,5) iken, “Pek güvenmem” diyenler arasında da ifadeye aynen katılma
oranı yüksek (%44,6) bulunmuştur. Buna karşın ifadeye hiç katılmayanlar
arasında “Oldukça güvenirim” diyenlerin oranı yarıdan fazladır (%51,4).
