4.6. Televizyondaki sağlık konulu haber ve programlara ilişkin olarak katıldığınız ya da katılmadığınız düşünceler - IV

“9. Daha çok kişi, doktor, ürün, ilaç ve hastanelerin reklamı yapılıyor” ifadesine yanıt veren 1466 kişinin %44,5’ü (f=652) “Evet, aynen katılıyorum” demiştir. “Kısmen biraz katılıyorum” diyenlerin oranı %27,4 (f=402) iken, %28,1’i ise (f=412) ”Hayır hiç katılmıyorum” şeklinde yanıt vermiştir. Bu ifadeye erkeklerin (f=308, %49,5) kadınlardan (f=644, %40,8) daha fazla katıldıkları belirlenmiştir. Evlilerin “Katılma” oranı (f=475, %46,1) da bekâr ya da boşanmışlara göre daha yüksektir. Katılma oranı ilköğretim mezunları arasında en yüksek seviyededir (f=401, %47,7). “Katılmama” oranı ise lise mezunları arasında yüksektir (f=122, %35,2).
En yüksek “Katılma” oranı Doğu Anadolu Bölgesi’nde görülmüştür (f=47, %58,8). En yüksek “Katılmama” oranı ise Güneydoğu Anadolu’dadır (f=44, %41,5). Kentlerde yaşayanlar arasında “Katılma” oranı (f=260, %46,8) ve “Katılmama” oranı (f=132, %23,8). Dolayısıyla “Kısmen” yanıtı en az seviyededir. 45-54 yaş grubunda (f=125, %46,8) ve 65 yaş ve üzeri grupta (f=40, %46) “Katılma” oranı yüksektir. “Katılmama” oranı ise ayrıca 65 yaş ve üzerinde yine en üst seviyededir (f=30, %34,5). Dolayısıyla 65 yaş ve üzerinde “Kısmen” yanıtı en alt seviyededir (f=17, %19,5). Gelir grupları anlamında 2. Düzey gelir grubunda (800-1.599 TL) “Katılma” en yüksek düzeydedir (f=331, %47,2). 3. Düzeyde (1.600-2.399 TL) ise “Katılmama” en yüksek düzeydedir (f=51, %34,9). “Katılma” oranı SGK’lılar arasında (f=525, %44,9) ve Yeşil Kartlılar arasında (f=56, %44,4) diğer sosyal güvenlik seçeneklerine göre daha yüksektir. Meslekler anlamında ise ticari faaliyette bulunanlar (f=94, %47,7) ve işçi-memurlar (f=170, %45,8) daha yüksek oranda “Evet, katılıyorum” demiştir. İşsizler (f=13, %34,2) ve öğrenciler (f=43, %33,3) ise daha yüksek oranda “Hayır, katılmıyorum” demiştir. Televizyonda yayımlanan sağlık konulu haber ve programlara güvenme düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, “Pek güvenmem” yanıtı verenlerin yarıdan fazlasının ifadeye aynen katıldığı belirlenmiştir (%52,5). İfadeye hiç katılmayanlar arasında bakıldığında ise “Oldukça güvenirim” yanıtı verenlerin oranının %53,6 olduğu anlaşılmıştır.

“10. Daha çok reyting kaygısı ön plana çıkıyor” ifadesine ilişkin olarak 1450 kişinin %41,4’ü (f=601) “Evet, aynen katılıyorum” yanıtını vermiştir. Yanıt verenlerin %35’i (f=508) “Hayır, hiç katılmıyorum” derken, “Kısmen (biraz) katılıyorum” diyenlerin oranı %23,5’tir (f=341).Cinsiyet değişkeni bağlamında yanıtlar incelendiğinde erkeklerin TV yayınlarında reyting kaygısı olduğu görüşüne kadınlardan daha fazla katıldıkları belirlenmiştir. Dolayısıyla “Evet, aynen katılıyorum” yanıtı en yüksek oranda erkekler (f=292, %47,5) en düşük oranda ise kadınlar (f=309, %37) tarafından verilmiştir. Medeni durum açısından bakıldığında, boşanmış/dul olanların genel eğilimden farklı olarak “Hayır hiç katılmıyorum” (f=26, %38,8) yanıtını daha yüksek oranda verdikleri dikkati çekmektedir. Eğitim değişkeni bağlamında “Hayır, katılmıyorum” yanıtına en yüksek katılımın %41,9 (f=36) ile diplomasız/okuryazar olmayanlar arasında; en düşük katılımın ise %32,7 (f=272) ile ilköğretim mezunları arasında olduğu anlaşılmıştır. Coğrafi bölge değişkeni bazında “Evet, aynen katılıyorum” yanıtı en yüksek oranda Doğu Anadolu’da (f=46, %58,2) yaşayan katılımcılar tarafından verilirken, “Hayır, katılmıyorum” yanıtı ise Güneydoğu Anadolu’da (f=47, %46,6) yaşayanlarca dile getirilmiştir. Bölge türü değişkeni açısından “Hayır, katılmıyorum” yanıtı en yüksek oranda büyükşehirde yaşayanlar(f=184, %43,2); en düşük oranda ise kentlerde yaşayanlar (f=150, %27,3) tarafından ifade edilmiştir. Yaş grupları anlamında, 65 yaş ve üzerindeki katılımcıların verdiği yanıtların genel eğilimden farklılaştığı tespit edilmiştir. Bu yaş grubundaki bireylerin en yüksek oranda yinelediği yanıt “Hayır, hiç katılmıyorum” şeklindedir (f=38, %43,7). Gelir değişkeni bağlamında ise en yüksek oranda “Katılmıyorum” diyenler en üst gelir grubundaki (3.200 TL ve üzeri) katılımcılar (f=27, %46,6) iken, bu yanıtı en düşük oranda dile getirenler ise 800-1.599 TL arasında gelire sahip olanlardır(f=220, %31,7). Katılımcıların sosyal güvenceleri ile ifadeye katılma düzeyleri karşılaştırıldığında, özel sağlık sigortasına sahip 34 kişinin verdiği yanıtların genel eğilimden farklı olduğu tespit edilmiştir. Bu kişiler “Hayır, hiç katılmıyorum” yanıtını en yüksek oranda dile getirmişlerdir (f=14, %41,2).Meslek değişkeni bağlamında genel eğilimden farklı olarak işsizlerin yarıya yakınının “Hayır, katılmıyorum” dediği belirlenmiştir(f=17, %44,7). Bu cevabı verenler arasında en düşük seviyede ise %30,7’lik (f=39) oranla emekliler bulunmaktadır. Ayrıca “Evet, aynen katılıyorum” yanıtı da en yüksek oranda emekliler tarafından dile getirilmiştir (f=62, %48,8). Televizyonda yayımlanan sağlık konulu haber ve programlara güvenme düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, “Pek güvenmem” yanıtı verenlerin yarıdan fazlasının ifadeye aynen katıldığı belirlenmiştir (%53,2). “Oldukça güvenirim” diyenler arasında ise “Hiç katılmıyorum” yanıtı verenlerin oranı yüksek bulunmuştur (%44).

“11. Bazı sağlık konulu haber ve yazıları ahlak dışı buluyorum” ifadesine yanıt veren 1464 kişinin %43,9’u (f=643) ”Hayır hiç katılmıyorum” demiştir. “Kısmen biraz katılıyorum” diyenlerin oranı %27,2 (f=398) iken, katılımcıların %28,9’u ise (f=423) “Evet, aynen katılıyorum” şeklinde yanıt vermiştir. Medeni durum değişkeninin verilen yanıtlarda bir önemli bir etkisine rastlanmamıştır. Cinsiyet değişkeni bağlamında verilen yanıtlar incelendiğinde erkeklerin (f=199, %32,1) “Katılıyorum” yanıtını kadınlardan (f=224, % 26,5) daha yüksek oranda verdikleri belirlenmiştir. Katılımcıların eğitim düzeylerinin ifadeye katılma üzerindeki etkisi incelendiğinde “Katılmıyorum” yanıtının en yüksek seviyede ön lisans ve üstü eğitime sahip olanlar  (f=102, %54) tarafından; en düşük oranda ise ilköğretim mezunları (f=329, %39,2) tarafından verildiği tespit edilmiştir. Coğrafi bölge değişkeni açısından yanıtlar değerlendirildiğinde, “Katılıyorum” yanıtı en yüksek oranda Doğu Anadolu Bölgesi’nde (f=31, %38,3) yaşayan katılımcılar tarafından verilirken, “Hayır, hiç katılmıyorum” yanıtı ise Karadeniz Bölgesi’nde (f=82, %57,7) yaşayanlarca dile getirilmiştir. İfadeye katılım düzeyi bölge türü değişkeni ile ele alındığında büyükşehirde yaşayan katılımcıların yarısının (f=218, %50,6) “Katılıyorum” dediği belirlenmiştir. Bu yanıt en düşük seviyede kentte yaşayanlar tarafından verilmiştir(f=199, %35,9). Yaş grupları bağlamında ise 55-64 yaş grubunda yer alan bireylerin verdikleri yanıtlar genel ortalamadan farklılaşmaktadır. Bu yaş grubundaki katılımcılar “Katılıyorum” yanıtını en yüksek oranda verenlerdir (f=52, %35,9). Bu yanıtı en düşük oranda verenler ise 65 yaş ve üzerindeki katılımcılardır (f=20, %23,3). Gelir değişkeni açısından da “Hayır, hiç katılmıyorum” yanıtının en yüksek oranda en üst gelir grubundaki  (3.200 TL ve üzeri; f=35, %60,3) katılımcılar tarafından; en düşük oranda ise ikinci düzeydeki gelir grubundaki (500-1599 TL arası; f=278, %39,7) katılımcılar tarafından dile getirildiği tespit edilmiştir. Sağlık güvencesi değişkeni bağlamında değerlendirildiğinde ise özel sağlık sigortalıların verdikleri yanıtlar dikkat çekicidir. Özel sağlık sigortasına sahip 34 kişinin 19’u (%55,9) bu ifadeye “Hayır, hiç katılmıyorum” demiştir. “Evet, aynen katılıyorum” yanıtını ise en yüksek oranda sigortasızlar tarafından verilmiştir (f=38, %30,2). Meslek değişkeni açısından ifadeye katılım düzeyinde işsizlerin yarıdan fazlasının “Katılmıyorum” (f=20, %52,6) dediği belirlenmiştir. Bu cevabı verenler arasında en altta ise %37,5’lik (f=48) oranla emekliler bulunmaktadır. Televizyonda yayımlanan sağlık konulu haber ve programlara güvenme düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, oldukça güvenenler arasında ifadeye hiç katılmama oranın yarıdan fazla olduğu belirlenmiştir (%52). “Pek güvenmem” diyenler arasında da “Hiç katılmama” oranı yüksektir (%40,4). Ancak “Hiç katılmayanlar” açısından bakıldığında oldukça güvenenlerin oranı %47,1, pek güvenmem diyenlerin oranı %21,2’dir. Başka bir deyişle güvenenler arasında ifadeye katılmama oranı hayli yüksektir.


“12. Konular yüzeysel işleniyor, detaylı bilgi verilmiyor” ifadesine ilişkin olarak yanıt veren 1465 kişinin %36,4’ü (f=533) “Evet, aynen katılıyorum” demiştir. “Kısmen (biraz) katılıyorum” diyenlerin oranı %34 (f=498) iken, katılımcıların %29,6’sı ise (f=434) ”Hayır, hiç katılmıyorum” şeklinde yanıt vermiştir. Erkeklerin  “Katılıyorum” yanıtını verme oranı (f=254, %41,1), kadınlardan (f=279, %32,9) daha yüksektir. Erkek katılımcılar TV’de yer alan yayınlarda işlenen konuları kadınlardan daha yüzeysel bulmaktadırlar. “Evet, aynen katılıyorum” yanıtının en yüksek oranda boşanmış/dul katılımcılar tarafından dile getirildiği tespit edilmiştir (f=28, %41,8). Bu yanıt en düşük oranda ise evli katılımcılar tarafından verilmiştir (f=360, %35,1). Eğitim değişkeni bağlamında diplomasız/okuryazar olmayan katılımcıların verdikleri yanıtların genel eğilimden farklılaştığı anlaşılmıştır. Bu gruptaki bireyler daha yüksek oranda “Kısmen (biraz) katılıyorum” yanıtını vermişlerdir (f=39, %43,8). Ayrıca tüm gruplar içinde “Hayır, hiç katılmıyorum” yanıtına en yüksek katılım yine diplomasız/okuryazar olmayan katılımcılar arasındadır (f=31, %34,8). Bölgeler bazında ise “Katılıyorum” yanıtı en yüksek seviyede İç Anadolu Bölgesi’nde (f=101, %44,9) yaşayan katılımcılar tarafından verilirken, “Katılmıyorum” yanıtı ise Ege Bölgesi’nde (f=79, %38,3) yaşayanlarca verilmiştir. “Kısmen (biraz) katılıyorum” diyenler genel eğilimden farklı olarak en yüksek seviyede %41,5’lık (f=59) oranla Karadeniz Bölgesi’ndedir. Bölge türü ile ele alındığında, büyükşehirde yaşayan katılımcılar arasında “Katılıyorum” yanıtının en yüksek oranda verildiği belirlenmiştir (f=168, %38,9). Bu yanıt en düşük seviyede kentte yaşayanlar tarafından verilmiştir(f=188, %33,9). Yaş değişkeni açısından verilen yanıtlar incelendiğinde 65 yaş ve üzerindeki katılımcıların verdikleri yanıtlar dikkat çekicidir. Genel eğilimden farklı olarak bu yaş grubu “Katılmıyorum” yanıtını en yüksek oranda veren gruptur (f=32, %37,2). Bu yanıtı en az veren grup ise 55-64 yaş gurubudur (f=41, %28,5). “Evet, aynen katılıyorum” yanıtı ise en yüksek oranda, 25-34 yaş gurubundaki katılımcılarca verilmiştir (f=147, %39). Gelir değişkeni göz önünde bulundurulduğunda ise “Hayır, hiç katılmıyorum” yanıtının genel eğilimden farklı olarak en yüksek seviyede üçüncü gelir düzeyindeki (2.400-3.199 TL: f=53, %36,6); en düşük oranda ise799 TL’nin altındaki (f=117, %29), eş deyişle en alt gelir düzeyindeki katılımcılar tarafından dile getirildiği belirlenmiştir. Sağlık güvencesi değişkeni açısından yanıtlar değerlendirildiğinde toplam 34 kişi olan özel sağlık sigortasına sahip bireylerin dikkat çekici bir şekilde farklılaştığı ortaya çıkmıştır.  Genel eğilimden farklı olarak bu kişiler en yüksek oranda “Kısmen (biraz) katılıyorum” (f=15, %44,1) yanıtını verirken; “Evet, aynen katılıyorum” (f=8, %23,5) yanıtını ise en az oranda verenler de bu gruptaki kişilerdir. “Evet, aynen katılıyorum” görüşü en yüksek oranda Yeşil Kartılar tarafından dile getirilmiştir (f=52, %41,3).Katılımcıların meslekleri açısından ifadeye katılım düzeyleri incelendiğinde ise “Katılıyorum” yanıtının en yüksek oranda emekliler (f=50, %39,4); en düşük oranda ise işsiz (f=11, %28,9) katılımcılar tarafından verildiği belirlenmiştir. Televizyonda yayımlanan sağlık konulu haber ve programlara güvenme düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, “Pek güvenmem” diyenler arasında ifadeye aynen katılma oranının yüksek olduğu belirlenmiştir (%45,7). Buna karşın “Hiç katılmayanlar” açısından bakıldığında “Oldukça güvenirim” diyenlerin oranının yarıdan fazla olduğu anlaşılmıştır (%51,6).