“1.İnternette
baktığınız sayfaları göz önünde bulundurursanız beni ilgilendiren konuları
bulamıyorum” ifadesine
yanıt veren 647 kişinin yarısından fazlasının (f=387, %59,8) “Hayır, hiç katılmıyorum” karşılığını vermiştir.
Katılımcıların dörtte birinden fazlası (f=165, %25,5) “Kısmen (biraz)
katılıyorum” derken, “Evet, aynen katılıyorum” yanıtını verenlerin oranı ise
%14,7’dir (f=95). Demografik nitelikler bağlamında verilen yanıtlar bu genel
eğilim oranlarıyla karşılaştırıldığında, cinsiyet değişkeni anlamında önemli
bir farkın olmadığı görülmüştür. Buna karşın diğer değişkenler açısından şu
noktalar not edilebilir: Bu ifadeye katılma oranı 25-34 yaş grubunda (f=40,
%17,1) ve 45-54 yaş grubunda (f=10, %17,9) genel ortalamanın üzerindedir. “Hiç
katılmıyorum” yanıtına ilişkin ortalamalara bakıldığında 24 yaş ve altındakiler
grubunda (f=129, %61,7) ve 35-44 yaş grubunda (f=80, %62) ortalama oranın
üzerinde bir rakamla karşılaşılmaktadır.
Ön lisans ve üzeri eğitime sahip
olanların “Hiç katılmama” oranı da hayli yüksektir (f=142, %65,4). Gelir
dağılımına bakıldığında 799 TL’nin altında gelire sahip olanlar arasında ve 4.
Düzey (2.400-3.199 TL) gelire sahip olanlar arasında bu ifadeye katılma oranı
da eşit sayı ve oranda olmak üzere yüksek çıkmıştır (f=14, %18,4). En yüksek
gelir grubundakiler arasında ise “Hiç katılmama” yanıtının oranı daha fazladır (f=43,
%65,2). Yeşil Kart sahibi 5 kişi %21,7’lik oranla ifadeye katıldığını belirtirken,
özel ve diğer sigorta sahipleri (f=16, %66,7) ve sigortası olmayanlar (f=30,%62,5) yüksek oranda ifadeye hiç katılmadığını
dile getirmiştir. Katılımcılar arasında ev hanımları “Aynen katılıyorum”
yanıtıyla ortalamanın üzerindeki oranla dikkati çekmektedir (f=24, %19,8). Ticari faaliyette bulunanlar (f=23,
%30,7) ve emekliler (f=13, %68,4) ise “Kısmen” yanıtına ilişkin oranla genel
eğilimin üzerinde bulunmaktadır. “Hiç katılmıyorum” diyenler arasındaki
oranlara bakıldığında ise memur-işçilerin (f=178, %63,8) ve işsizlerin (f=14,
%70) oranı yüksek bulunmuştur. İç Anadolu Bölgesi’nde yaşayanların verdiği “Aynen
katılıyorum” yanıtı, genel ortalamanın üzerindedir (f=22, %20). Ege (f=64,
%77,1) ve Güneydoğu Anadolu’da (f=16, %76,2) yaşayanlar arasında ise “Hiç katılmama”
oranı daha yüksektir. Bölge türü bağlamında kırda yaşayanlar (f=24, %19) bu
ifadeye daha yüksek oranda “Evet” karşılığını vermiş, kentte yaşayanlar (f=71,
%31,3) “Kısmen” derken, büyükşehirdekiler (f=189, %64,3) ise daha yüksek oranda
“Hayır” şeklinde görüş bildirmiştir. İnternetteki sağlık konulu haber ve
yazılara güvenme düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında,
üç güvenilirlik düzeyinde de en yüksek oranların “Hiç katılmıyorum” yönünde
olduğu belirlenmiştir. Buna göre “Oldukça güvenirim” diyenlerin %69,1’i, “Kısmen
güvenirim” diyenlerin %59,9’u ve “Pek güvenmem” diyenlerin de %45,6’sı bu
ifadeye katılmadıklarını söylemişlerdir.
“2. Gereksiz
yere endişelendirici ve ürkütücü buluyorum” ifadesine yanıt veren
647 kişinin %57,7’si (f=373) “Hayır, hiç
katılmıyorum”, %27,7’si (f=179) “Kısmen (biraz) katılıyorum”, %14,7’si de (f=95) “Evet, aynen katılıyorum”
karşılığını vermiştir. Bu genel eğilime göre demografik nitelikler bağlamında
elde edilen oranlara bakıldığında, cinsiyete ve eğitim durumuna göre alınan
yanıtlarda önemli bir farklılık olmadığı belirlenmiştir. Diğer değişkenler
bağlamında ise şu noktalar not edilebilir: Bu ifadeye ilişkin olarak 25-34 yaş
grubunda verilen “Katılıyorum” yanıtlarının ortalaması genel eğilimin üzerinde
bulunmuştur (f=49, %20,9). 55-64 yaş grubundaki 4 kişi (% 23,5) ve 65 yaş
üzerindeki toplam iki kişiden biri de ifadeye katıldığını belirtmiştir. 24 yaş
ve altındakiler arasında ise “Hiç katılmıyorum” yanıtına ilişkin oran genel
ortalamanın üzerindedir (f=142, %67,6). Gelir değişkeni bağlamında dikkati
çeken en önemli fark, en üst gelir grubunda alınan “Hayır” yanıtlarının genel
ortalamanın üzerinde olmasıdır (f=47, %71,2). Sağlık güvencesi bakımından özel
ve diğer sağlık sigortasına sahip olanlar arasında verilen “Evet” yanıtı oran
olarak genel ortalamanın üzerindedir (f=7, %29,2). Sigortası olmayanlar
arasında verilen “Hayır” yanıtı da ortalamanın üzerinde bulunmuştur (f=34,
%70,8). Meslek grupları açısından değerlendirildiğinde ticari faaliyette
bulunanlar (f=14, %18,9) ve emeklilerin (f=5, %26,3) “Katılma” oranları daha
yüksektir. İşsizler (f=14, %70) ve öğrenciler (f=86, %66,2) ise daha yüksek
oranda “Katılmadıklarını” belirtmişlerdir. Bölgeler bazında Doğu Anadolu’da
verilen “Evet” yanıtı genel eğilimin üzerinde bulunmuş (f=7, %30,4), Akdeniz’de
ise “Kısmen” yanıtı öne çıkmıştır (f=35, %36,8). Ege (f=56, %67,5) ve Güneydoğu Anadolu (f=16,
%76,2) Bölgelerinde ise “Hayır, katılmıyorum” yanıtı daha fazla verilmiştir.
“Kısmen” yanıtı kentte yaşayanlar arasında en yüksek oranda dile getirilmiştir (f=76;
%33,3). Kırda yaşayanlar ise daha yüksek oranda “Hiç katılmadıklarını”
belirtmişlerdir (f=79, %63,2). İnternetteki sağlık konulu haber ve
yazılara güvenme düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında,
üç güven düzeyinin üçünde de ifadeye hiç katılmama oranının yüksek çıktığı
belirlenmiştir. Buna göre İnternet içeriklerine oldukça güvenenlerin %71’i,
kısmen güvenenlerin %55,1’i ve pek güvenmediğini söyleyenlerin de %41,8’i bu
içerikler karşısında kendini kötü hissettiği ifadesine katılmadığını
belirtmiştir.
“3. Mucize
kurtuluş ya da tedavi haberleriyle hastalara boş umut, hayal veriliyor”
ifadesine yanıt veren 643 kişinin %39,3’ü (f=253) “Hayır, hiç katılmıyorum”, %30,9’u (f=199) “Kısmen (biraz) katılıyorum”,
%29,7’si de (f=191) “Evet, aynen katılıyorum” karşılığını vermiştir. Demografik
değişkenler bağlamında karşılaştırıldığında farklılaşan belli başlı noktalar şöyle
özetlenebilir: İfadeye katılma oranı erkekler arasında daha yüksek orandadır (f=108,
%35,1). Kadınların arasında ise “Kısmen” seçeneğinde daha yoğundur (f=118,
%35,2). 45 yaş ve üzerindeki gruplarda ifadeye katılma oranları genel
ortalamanın üzerindedir. Bu oran 45-54 yaş grubunda %41,8 (f=23), 55-64 yaş
grubunda %35,3 (f=6) şeklindedir. Soruya yanıt veren 65 yaş üzerindeki toplam
iki kişi de ifadeye katıldıklarını belirtmişlerdir. 24 yaş ve altı grupta “Kısmen”
yanıtı ön plandadır (f=70, %33,3). Bu yaş grubu arasında verilen “Hayır”
yanıtları da ortalamanın üzerindedir (f=91, %43,3). Dolayısıyla gençler “Kısmen”
ve “Hayır” yönünde görüş bildirirken, ileri yaşlılar daha çok “Evet” yönünde
görüşe sahiptir. Eğitim değişkenine göre en dikkati çeken fark, lise
mezunlarının genel ortalamanın üzerinde “Kısmen” yanıtı vermiş olmalarıdır (f=84,
%34,1). Gelir grupları anlamında 3. Düzey (1.600-2.399 TL: f=35, %33,3) ve 4.
Düzey (2.400-3.199 TL: f=30, %39) gelire sahip olanların verdikleri “Evet,
katılıyorum” yanıtına ilişkin oranlar genel ortalamanın üzerindedir. Özel ve
diğer sağlık sigortası sahipleri arasında verilen “Aynen katılıyorum” yanıtı
oranı genel ortalamanın üzerinde bulunmuştur (f=8, %33,3). Aynı gruptaki
kişiler arasında verilen “Kısmen” yanıtı da genel ortalamanın üzerindedir (f=9,
%37,5). Sigortası olmayanlar arasında ise daha yüksek oranda “Hiç katılmıyorum”
yanıtı verilmiştir (f=24, %50). Ticari faaliyette bulunanlar arasında (f=31,
%42,5) ve emekliler arasında (f=11, %61,1) “aynın katılıyorum” yanının oranı
yüksektir. Öğrencilerde ise “Kısmen” yanıtının oranı dikkati çekmektedir (f=47,
%36,2). “Hayır” yanıtının oranı ise memur-işçiler arasında (f=115, %41,2) ve
işsizler arasında (f=10, %50) yüksek bulunmuştur. Bölgeler bazında bakıldığında
“Aynen katılma” oranı Doğu Anadolu (f=11, %47,8), Güneydoğu Anadolu (f=8,
%38,1), Marmara (f=80, %32,8) ve İç Anadolu (f=39, %35,8) Bölgelerinde
yaşayanlar arasında yüksek bulunmuştur. “Hiç katılama” yanıtına ilişkin Akdeniz
(f=42, %44,7), Ege (f=45, %54,2)ve Güneydoğu Anadolu (f=9, %42,9) Bölgesi’ndeki
oranlar genel ortalamanın üzerindedir. Ayrıca Karadeniz (f=30, %43,5) ve Ege’de
(f=28, %33,7) “Kısmen” yanıtının ortalamaları da yüksek bulunmuştur. Bölge türü
bakımından kentte yaşayanların daha yüksek oranda “Evet” (f=76, %33,6) ve “Kısmen”
(f=75, %33,2) yanıtlarını verdikleri; buna karşın büyükşehirde yaşayanların (f=126,
%42,9) ve kırda yaşayanların (f=52, %42,3) daha fazla oranda “Hayır” yanıtını
verdikleri belirlenmiştir. İnternetteki sağlık konulu haber ve yazılara
güvenme düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, İnternetteki
içeriklere “Oldukça güvenirim” diyenlerin yarıdan fazlasının (%55,9) bu ifadeye
hiç katılmadığı, “Pek güvenmem” diyenlerin ise üçte birden fazlası (%38,5) bu
ifadeye aynen katıldığını söylemiştir. İfadeye hiç katılmayanlar açısından
bakıldığında ise bunu söyleyenlerin %50,8’i İnternet içeriklerine “Oldukça
güvenirim” diyenlerdir.
“4. Ülkenin
genel sağlık politikası ve sağlık sistemine ilişkin sorunlar yeterince ele
alınmıyor” ifadesine yanıt veren 646 kişinin yaklaşık yarıya yakını (f=278,
%43) “Evet, aynen katılıyorum”
karşılığını vermiştir. “Kısmen (biraz) katılıyorum” ve “Hayır, hiç katılmıyorum” yanıtlarının oranları
ise yakın şekilde dağılmıştır (f=186, %28,8 ve f=182, %28,2). Buna göre verilen yanıtlar bu genel eğilim
çerçevesinde demografik değişkenlerle karşılaştırıldığında, cinsiyet değişkeni
bağlamında erkeklerin “Kısmen” yanıtlarının (f=97, %31,4) ve kadınların “Hayır”
yanıtlarının (f=104, %30,9) genel ortalamanın üzerinde olduğu söylenebilir.
25-34 yaş grubundakiler (f=109, %46,6) ve 45-54 yaş grubundakiler (f=28, %50)
arasında verilen “Evet, aynen katılıyorum” yanıtının oranı genel ortalamanın
üzerinde bulunmuştur. “Hayır” yanıtı ise 35-44 yaş grubunda ön plana çıkmıştır (f=45,
%35,4). İleri yaşlarda daha çok dikkati çeken yanıt ise “Kısmen”
şeklindedir. 45-54 yaş grubunun %32,1’i (f=18) ve 55-64 yaş
grubunun %35,3’ü (f=6) bu yanıtı vermiştir. 65 yaş üzerindeki bir kişi “Kısmen”
diğer bir kişi de “Hayır” demiştir. Eğitim değişkeni açısından verilen
yanıtlarda genel eğilimle karşılaştırıldığında önemli bir farka
rastlanmamıştır. Gelir grupları anlamında bakıldığında 799 TL ve altı gelir
grubunda “Evet” yanıtının oranı hayli yüksektir (f=40, %53,3). Dördüncü yüksek
gelir grubunda (2.400-3.199 TL) da
“Evet” yanıtı dikkati çekmektedir (f=36, %46,8). 2. Düzey (800-1.599 TL)
gelir grubundakilerin verdikleri “Kısmen” yanıtı ise ortalamanın üzerindeki
değeriyle ön plana çıkmaktadır (f=97, %32). Bir üst grupta, 3. Düzey orta gelir
grubunda (1600-1299 TL) ise “Hayır” yanıtına ilişkin oran daha yüksektir (f=38,
%35,5). Yeşil Kart sahiplerinin yarısı bu soruya “Evet” derken (f=11, %50), 9’u
“Kısmen” karşılığını vermiştir (%40,9). Özel ve diğer sağlık sigortası
sahiplerinin “Evet” yanıtları da daha fazladır (f=13, %54,2). Sigortası
olmayanların ise “Kısmen” yanıtları ortalama değerin üzerindedir (f=19, %36,9).
Ticari faaliyette bulunanlar (f=40, %54,8) ve emekliler (f=9, %47,4) arasında
verilen “Aynen katılıyorum” yanıtı oranı genel ortalamadan yüksektir. İşsizler
arasında “Kısmen” yanıtı öne çıkmaktadır (f=9, %45). Ev hanımlarının “Hiç katılmıyorum”
yanıtlarına ilişkin oranı da genel ortalamanın üzerindedir (f=40, %33,1).
Bölgeler bazında “Evet” yanıtına ilişkin oranlarda Akdeniz (f=58, %61,1), Doğu
Anadolu (f=15, %65,2) ve Karadeniz (f=38, %54,3) Bölgesi’nde yaşayanların
verdikleri yanıtlar daha öne çıkmaktadır. “Hayır” yanıtına ilişkin Ege (f=30,
%36,1), Güneydoğu Anadolu (f=7, %33,3) ve İç Anadolu’da (f=37,
%33,6)yaşayanların verdikleri yanıtların oranı da genel ortalamadan yüksek
bulunmuştur. Bölge türü bazında ise kent (f=115, %50,7) ve kırda (f=60, %48)
yaşayanlar arasında “Evet” yanıtlarının oranı daha yüksek, büyükşehirde (f=103,
%35) yaşayanlar arasında ise “Hayır” yanıtlarının oranı daha yüksek
bulunmuştur. İnternetteki sağlık konulu haber ve yazılara güvenme düzeyi ile bu
ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, İnternetteki içeriklere “Oldukça
güvenirim” diyenlerin %41,3’ünün bu ifadeye hiç katılmadığı; buna karşın, “Pek
güvenmem” diyenlerin %50’sinin ifadeye aynen katıldığı belirlenmiştir. İfadeye
katılmayanlar arasında bakıldığında bu kişilerin %52,5’inin “Oldukça güvenirim”
diyenler olduğu anlaşılmıştır.
