“5. Genel olarak verilen bilgileri çoğunlukla yalan,
yanlış, yanıltıcı buluyorum” ifadesine yanıt veren 646 kişinin
%40,4’ü (f=261) “Hayır, hiç katılmıyorum”
demiştir. “Kısmen (biraz) katılıyorum” yanıtını verenlerin oranı %40,1 (f=259)
iken, “Evet, aynen katılıyorum” diyenlerin oranı %19,5’tir (f=126). Bu genel eğilim çerçevesinde
demografik değişkenlere bakıldığında, erkekler arasında verilen “Evet”
yanıtının ortalamanın üzerinde olduğu anlaşılmaktadır (f=68, %22). Kadınlar
arasında ise “Kısmen” yanıtın daha ön plandadır (f=143 %42,4). Yaş değişkeni bakımından 25-34 yaş(f=55,
%23,5), 45-54 yaş (f=15, %26,8), 55-64 yaş (f=4, %23,5) grubundakilerin vermiş
oldukları “Evet” yanıtlarının ortalaması genel eğilimin üzerindedir. 65 yaş ve
üzerindeki iki kişi de “Evet” yanıtını vermiştir. 24 yaş ve altı grupta “Kısmen”
yanıtı öne çıkmaktadır (f=95, %45,2).
“Hayır” yanıtının ortalamanın üzerinde olduğu
tek yaş grubu 35-44’tür (f=58, %45,7). İlköğretim mezunlarının yanıtı büyük
oranda “Evet” şeklindeyken (f=39, %22,3), ön lisans ve üstü eğitim sahipleri
ise çoğunlukla “Hayır” demişlerdir (f=98, %45). Gelir grupları bakımından en
alt düzeyde gelire sahip olanlar (799 TL ve altı: f=20, %26,7) ile 3. Düzey
gelir grubuna sahip olanlar (1.600-2.399 TL: f=25, %23,4) daha çok bu görüşe
katıldıklarını belirtmişlerdir. 2. Düzey gelir grubunda (800-1.599 TL: f=133,
%43,9) “Kısmen” yanıtı öne çıkmış, 4. Düzey (2.400-3.199 TL: f=36, %46,8) ve 5.
Düzey(3.200 TL ve üstü: f=33, %50) gelir gruplarında ise “Hayır” şeklinde görüş daha çok bildirilmiştir. Özel
ve diğer sağlık sigortası sahipleri (f=8, %33,3) genel ortalamanın üzerinde “Evet”
yanıtı verirken, Yeşil Kartlılar arasında (f=14, %63,6) “Kısmen” yanıtı öne
çıkmıştır. Sigortasızlar ise “Hayır” şeklinde görüş bildirmiştir (f=21, %43,8).
Meslek gruplarına göre ticari faaliyette bulunanlar (f=19, %26), ev hanımları (f=26,
%21,5) ve emekliler (f=6, %31,6) çoğunlukla “Evet” yanıtı verenlerdir.
Öğrenciler daha çok “Kısmen” derken (f=64, %49,2), “Hayır” yanıtı daha yoğun
oranda işsizler tarafından dile getirilmiştir (f=12, %60). Akdeniz (f=22,
%23,2) ve Doğu Anadolu’da (f=6,%26,1) yaşayanlar arasında “Evet” yanıtını verme
oranı yüksek bulunmuştur. “Kısmen” yanıtı da Doğu Anadolu (f=11, %47,8) ve
Güneydoğu Anadolu’da (f=13, %61,9) yaşayanlar arasında yüksektir. Ege’de
yaşayanların “Hayır” yanıtını verme oranları da diğer bölgelerin oranına göre
daha yüksek bulunmuştur (f=43, %51,8). Bölge türüne göre ise kentte
yaşayanların “Evet” yanıtının oranı (f=52, %22,9) ve “Kısmen” yanıtının oranı (f=107,
%47,1) daha yüksektir. Büyükşehir (f=138, %46,9) ve kırda (f=55, %44) ise “Hayır”
yanıtları öne çıkmaktadır. İnternetteki sağlık konulu haber ve yazılara
güvenme düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, İnternetteki
içeriklere “Oldukça güvenirim” diyenlerin yarıdan fazlasının (%55,7) bu ifadeye
hiç katılmadığı belirlenmiştir. İfadeye katılanlar arasında bakıldığında bu
kişilerin yarıya yakınının (%46,4) İnternet içeriklerine kısmen güvenen kişiler
olduğu anlaşılmıştır.
“6. Özellikle alternatif tıp, bitkisel tedavi vs.
konularında verilen bilgileri yanlış buluyorum” ifadesine yanıt
veren 642 kişinin %41,7’si (f=268) “Hayır, hiç katılmıyorum” yanıtını, %39,1’i (f=251)
ise “Kısmen (biraz) katılıyorum” yanıtını vermiştir. Buna karşın “Evet, aynen
katılıyorum” yanıtını verenlerin oranı sadece %19,2’dir (f=123). Buna göre
demografik değişkenler açısından bu genel eğilimden farklı olarak dikkati çeken
bazı noktalar şöyle sıralanabilir: İfadeye katılmayan ve “Hayır” yanıtı veren
kadın katılımcıların oranının (f=149, %44,5) erkeklerden (f=119, %38,8) daha
yüksek olduğu söylenebilir. Erkeklerde ise “Kısmen” yanıtı ortalamanın
üzerindedir (f=129, %42). 35-44 yaş (f=29, %23) ve 45-54 yaş (f=14, %25)
gruplarında “Evet” yanıtının verilme oranı daha yüksektir. 25-34 yaş grubunda
ise ağırlıklı olarak “Kısmen” yanıtı verilmiştir (f=97, %42). 24 yaş altı (f=98,
%46,7) ve 55-64 yaş (f=10, %58,8) arasında ise “Hayır” yanıtının oranı daha
yüksek bulunmuştur. İlköğretim mezunlarının “Evet” yanıtlarının oranı
ortalamanın üzerindedir (f=42, %24,3). Lise mezunları “Kısmen” yanıtıyla (f=108,
%43,7), ön lisans ve daha üzeri eğitime sahip olanlar ise “Hayır” yanıtıyla
dikkati çekmektedirler (f=107, %49,5). Gelir düzeyleri açısından alınan en
düşük gelir grubunda (799 TL ve altı: f=19, %25,7) ve 3. Düzey orta gelir
grubunda (1.600-2.399 TL: f=25, %23,6) “Evet” yanıtlarının ortalaması yüksek
bulunurken, 4. Düzey (2.400-3.199 TL: f=34, %44,7) ve en üst gelir (3.200 TL ve
üzeri: f=30, %45,5) gruplarında “Hayır” yanıtlarının ortalaması daha yüksek
çıkmıştır. Sosyal güvence bakımından sigortası olmayanların “Evet” yanıtları
ortalamanın üzerinde bulunmuştur (f=11, %22,9). Özel ve diğer sağlık sigortası
sahiplerinin ise “Hayır” yanıtları ortalamanın üzerindedir (f=11, %47,8).
Meslek gruplarına göre bakıldığında ise ticari faaliyette bulunanların daha
yüksek oranda bu ifadeye katıldıkları belirlenmiştir (f=20, %27,8). İfadeye
katılmayanların oranı ise işsizler (f=10, %52,6) ve öğrenciler (f=61, %46,9) arasında
yüksek bulunmuştur. İfadeye katılım Güneydoğu’da (f=7, %33,3) ve Karadeniz’de (f=18,
%26,1) yaşayanlar arasında ortalama değerden yüksektir. Ege (f=46, %55,4) ve
Marmara’da (f=110, %45,5) ise tam tersi doğrultuda, ifadeye katılmama oranı
yüksek bulunmuştur. Akdeniz (f=43, %45,3), Doğu Anadolu (f=11, %47,8) ve ayrıca
Karadeniz’de (f=33, %47,8) ise “Kısmen” yanıtlarının ortalaması yüksektir.
Büyükşehirde yaşayanlar (f=151, %51,9) daha çok ifadeye katılmadıklarını
belirtirken, kent (f=105, %46,5) ve kırda (f=55, %44) yaşayanların ise bu
ifadeye daha çok kısmen katıldıkları ve kısmen katılmadıklarını ifade
etmişlerdir. İnternetteki sağlık konulu haber ve yazılara güvenme düzeyi ile bu
ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, İnternetteki içeriklere “Oldukça
güvenirim” diyenlerin yarıdan fazlasının (%54,6) bu ifadeye hiç katılmadığı
belirlenmiştir. İfadeye aynen katılanlar arasında bakıldığında, bu kişilerin
%41,5’inin İnternet içeriğine kısmen güvendiğini söyleyen kişiler olduğu tespit
edilmiştir.
“7. Halkın
anlayacağı dilde değil, teknik ve karmaşık bir dilde anlatıyorlar” ifadesine yanıt veren 646 kişinin
yanıtlarının dağılımı birbirine yakındır. Katılımcıların %35,9’u (f=232)
“Hayır, hiç katılmıyorum” derken, %33’ü (f=213) “Kısmen (biraz) katılıyorum”,
%31,1’i (f=201) “Evet, aynen katılıyorum” yanıtını vermiştir. Kadınların
yanıtları daha çok “Hayır” yönünde dikkati çekerken (f=135, %40,1), erkeklerin
yanıtları “Kısmen” seçeneğinde yoğunlaşmıştır (f=115, %37,2). Yaş değişkenine
göre bakıldığında 45-54 yaş grubunda verilen “Evet” yanıtlarının oranı daha
yüksek bulunmuştur (f=22, %39,3). 35-44 yaş grubunda ise “Hayır” yanıtlarının
ortalaması genel ortalamanın üzerinde çıkmıştır (f=49, %38,3). Diplomasız 4
kişiden 3’ü yayınların dilini karmaşık bulduğunu belirtirken, ilköğretim
mezunları arasında da bu görüşe katılma oranı ortalamanın üzerindedir (f=66,
%37,7). Lise mezunları arasında ise genel eğilimden farklı olarak “Hayır, hiç
katılmıyorum” yanıtının oranı daha yüksek bulunmuştur (f=95, %38,5). Gelir
grupları açısından bakıldığında bu görüşe katılanların oranı 799 TL altında
gelire sahip olanlar arasında yüksektir (f=27, %36). 3. Düzey orta (1.600-2.399
TL: f=42, %39,3) ve 4. Düzey (2.400-3.199 TL: f=32, %42,1) gelir gruplarında
ise “Hayır, katılmıyorum” görüşüne katılma oranı daha yüksektir. En üst gelir
grubunda (3.200 TL ve üzeri: f=25, %37,9) ve yine en alt grubunda (f=27, %36) “Kısmen”
yanıtının oranı daha yüksek bulunmuştur. Yeşil Kart sahipleri arasında bu
ifadeye katılma oranı yüksektir; yine Yeşil Kartlıların “Kısmen” yanıtını verme
oranı da aynı sayı ve orandadır (f=8, %36,4). Sigortası olmayanlar ise daha
yüksek oranda “Kısmen” karşılığını vermişlerdir (f=21, %43,8). Meslek grupları
açısından bakıldığında emekliler arasında bu ifadeye katılma oranı yüksek
bulunmuştur (f=8, %42,1). Ticari faaliyette bulunanların ifadeye katılma oranı
ve “Kısmen” yanıtını verme oranları ve sayıları eşit bulunmuştur (f=26, %35,6).
Memur-işçiler (f=109, %38,9) ve ev hanımları (f=49, %40,5) ise bu ifadeye
katılmadıklarını dile getirmişlerdir. Bu ifadeye katılma oranı Doğu Anadolu’da
yaşayanlar arasında genel ortalamanın üzerinde bulunmuştur (f=10, %43,5).
Güneydoğu Anadolu’da (f=9, %42,9) ve Karadeniz’de (f=33, %46,5) yaşayanlar
arasında ise “Kısmen” yanıtları öne çıkmaktadır. Bu iki bölgede “Evet,
katılıyorum” yanıtları da genel ortalamanın üzerindedir (Güneydoğu: f=8, %38,1;
Karadeniz: f=26, %36,6). “Hiç katılmıyorum” yanıtı ise Ege (f=38, %45,8),
Marmara (f=96, %39,3) ve İç Anadolu’da (f=45, %41,3) yüksek görülmüştür. Bölge
türüne göre kent (f=83, %36,4) ve kırda (f=46, %36,8) yaşayanların “Evet”
yanıtları, büyükşehirde yaşayanların ise “Hayır” yanıtları dikkati çekmektedir (f=127,
%43,3). İnternetteki sağlık konulu haber ve yazılara güvenme düzeyi ile bu
ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, İnternetteki içeriklere “Oldukça
güvenirim” diyenlerin yarıya yakınının (%46,8) bu ifadeye hiç katılmadığı; buna
karşın, “Pek güvenmem” diyenlerin %41,8’inin ise ifadeye aynen katıldığı
belirlenmiştir.
“8. Kullanılan dili magazinsel, sansasyonel ve
duygu sömürücü buluyorum” ifadesine
yanıt veren 645 kişinin %41,2’si (f=266)
) “Hayır, hiç katılmıyorum” derken, %30,1’i
(f=194) “Evet, aynen katılıyorum”, %28,7’si (f=185) “Kısmen (biraz)
katılıyorum” demiştir. İfadeye erkeklerin daha yüksek oranda “Katılıyorum”
dedikleri (f=105, %34), kadınların ise daha yüksek oranda “Kısmen” yanıtını
verdikleri belirlenmiştir (f=104, %31). Bu ifadeye katılanların yaş dağılımına
bakıldığında ileri yaştakilerin oranlarının daha yüksek olduğu görülmüştür.
Buna göre 45-54 yaş grubunda (f=20, %35,7) ve 55-64 yaş grubunda (f=6, %35,3) “Evet”
yanıtlarının oranı ortalamadan daha yüksektir. 55-64 yaş grubundaki diğer 6
kişi ise “Kısmen” yanıtını vermiştir (%35,3). “Kısmen” yanıtının yüksek olduğu
bir başka grup 25-34 yaş arasındakilerdir (f=74, %31,8). 35-44 yaş arasındaki
grubun tercihi ise daha çok “Hayır, hiç katılmıyorum” yönünde olmuştur (f=64,
%50,4). Eğitim durumuna göre verilen yanıtlar arasında önemli bir farklılık
dikkati çekmemektedir. Bununla birlikte diplomasız 2 kişinin “Evet” ve 2
kişinin de “Hayır” dediği not edilebilir. Gelir gruplarına göre “Evet” yanıtı
en alt gelir grubunda (799 TL ve altı) öne çıkmaktadır (f=26, %34,7). Bir üst
gelir grubunda (800-1.599 TL) “Kısmen” yanıtının ortalaması genel oranın
üzerindedir (f=95, %31,2). “Hayır” yanıtı ise daha çok en üst gelir gruplarında
dikkati çekmektedir (2.400-3.199 TL: f=38, %50; 3.200 TL ve üzeri: f=32,
%49,2). Özel ve diğer sağlık sigortası sahipleri (f=9, %37,5) ile Yeşil
Kartlılar (f=10, %45,5) arasında “Kısmen” yanıtının oranı yüksek bulunurken,
sigortası olmayanlar daha çok “Hiç katılmıyorum” demişlerdir (f=22, %45,8).
Meslek grupları bağlamında; ticari faaliyette bulunanlar (f=27, %37), emekliler
(f=9, %47,4) ve öğrenciler (f=43, %33,1) arasında “Evet” yanıtının oranı daha
yüksektir. Ev hanımları (f=38, %31,4) ile işsizler (f=7, %35) ise “Kısmen”
yanıtında öne çıkmaktadırlar. İşsizlerin önemli bir kısmı ise “Hayır” yanıtı
vermiştir (f=10, %50). Bölgeler bazında Doğu Anadolu’da verilen “Evet”
yanıtlarının oranı genel ortalamanın üzerinde bulunmuştur (f=11, %47,8).
Akdeniz (f=44, %46,3), Ege (f=45, %54,2) ve Marmara (f=108, %44,3) Bölgesi’nde
yaşayanlar arasında ise “Hayır” yanıtının verilme oranı daha yüksektir. Bölge
türüne göre de kırda yaşayanlar daha çok “Evet” (f=42, %33,6), kentte
yaşayanlar “Kısmen” (f=75, %32,9) ve büyükşehirde (f=139, %47,6) yaşayanlar ise
“Hayır” yanıtını vermişlerdir. İnternetteki sağlık konulu haber ve yazılara
güvenme düzeyi ile bu ifadeye verilen yanıtlar karşılaştırıldığında, İnternetteki
içeriklere “Oldukça güvenirim” diyenlerin yarıdan fazlasının (%54,1) bu ifadeye
hiç katılmadığı; buna karşın, “Pek güvenmem” diyenlerin %38’inin ise ifadeye
aynen katıldığı belirlenmiştir.
